Lesbók Morgunblaðsins - 24.10.1948, Blaðsíða 10

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
[ 454
þavna á loið um. Nú ríðum við um
stund eftir aurum Geirlandsár og
komum á víðáttumiklar mýrar
kringum Lauffell, enda draga þær
nafn af því og heita Lauffellsmýr-
ar. Við áuna hestunum og fáum
okkur bita við grjóthól einn vestan
urjdir Lauíielii, sem nefndur er
KofahólL í honum eru rústir af
gömlum leitarmannakofa sem nú
er ekki lengur notaður. Sunnan
undir honum mótar fyrir tóftum
af mjög litlu húsi. Það eru rústir
af gömlu eldhúsi, því að þessi kofi
hefur ekki einungis verið notaður
af safnsmönnum í fjárleitum held
ur hefur heyskaparfólk iíka legið
hjer við enda þótt þetta sje langt
frá byggð, inni á afrjetti. Síðast
mun hafa verið heyað hjer sum-
arið 1918. Þá var grasleysi mikið
bæði á túnum og útjörð og tóku þá
sumir bændur það fangaráð að leita
alla þessa leið til heyskapar. En
langur þætti sá heybandsvegur nú
á dögum og seintekinn heyfengur
á öld hraðans og vjelanna.
Eftir stutta dvöl í Kofahól er aft-
ur haldið af stað og eftir drykk-
langa stund komum við að Hellisá,
allmiklu vatnsfalh sem kemur aust
an úr svonefndum Hellisárbotnum
og rennur fyrir norðan Geirlands
hraun, fram hjá Leiðólfsfelh og
vestur í Skaftá. Þegar yfir hana er
komið, ríðum við eftir sljettri og
ávalri melbungu, sem heitir Öldu-
sker og austan við það heita
Ámundabotnar, mýradrög með poll
um og seftjörnum og nú fer að
styttast í áfangastað — sæluhúsið
í Blágiljum. Það hefur verið austan
gola og njóðkalt um daginn, en nú
er komið hvítalogn, og það er dá-
samlega rólegt og fagurt þarna inni
á öræfum þetta septemberkvöld.
Hnígandi kvöldsóhn gyllir jöklana
báða — Mýrdalsjökul í vestri og
Vatnajökul í austri og í norðri blas
ir við dimmblár mikill og einkenni
legur fjallaklasi með mörgum,
hvössum hnjúkum og tindum.
Lengst sjer til Kirkjufells á Fjalla
baksvegi, rjett fyrir sunnan Kýl-
inga, en miklu nær sjást ýms fjöll
á afrjetti Skaftártungumanna —
Skæhngar, Gjátindur, Uxatindur
o. fl. En einna hæst ber Sveinstind,
sem Þorv. Thor. neíndi svo eftir
Sveini lækni Pálssyni þegar hann
var á ferð um þessar slóðir sumar
ið 1893. Sveinstindur er syðsti hnúk
urinn á Fögrufjöllum mjóum og
háum fjallarana. sem liggur fyrir
sunnan Langasjó en norðan Skaft-
ár, alveg norður í Vatnajökul. í
norðaustri og austri sjáum við
Varmárfell, sem felur Laka fyrir
okkur hjeðan að sjá, Blæng og
Miklafell á Austur-Síðuafrjetti.
Náttstaður.
Þegar við komum í Blágil var að
byrja að skyggja. Sæluhúsið er
ágæt vistarvera og rúmgott. Flestir
hestarnir geta staðið inni í því og
uppi yfir þeim er loft þar sem við
sofum. Við sprettum af hestunum
og hýsum þá sem inn komast Hin-
ir verða að standa úti í rjett, sem
bvggð hefur verið þarna skammt
frá. Það kemur sjer vel að veðrið
er þurt og gott. Við búum um okk-
ur á loftinu. Árni í Selinu, um mörg
ár kaffihitunarmaður í afrjettar-
ferðum, gegnir störfum sínum af
mikilli prýði. Hann sækir vatn,
kveikir á olíuvjelinni, það hvín
notalega í katlinum hjá honum og
kaffiilminn leggur fjurir vit
okkar. Á kaffinu er hjer enginn
hörgull þrátt fyrir alla skömmtun.
Nú taka menn til nestis síns. Allir
eru vel byrgir. Aðalmaturinn flat-
kökur, smjör og nýtt kjöt, því kind
hefur verið slátrað á hverjum bæ
fyrir safnið í nestið handa fjall-
ferðamanninum. Margt er skrafað
í kofanum. Einkum ber á góma af-
rjettarferðir fyrr á árum, sem
menn hafa tekið þátt í, lent í ófærð
og illveðrum, eltingaleik við óþæg-
ar kindur o. s. frv. Svo er skrafað
um verðlagið á afurðunum, tíðar-
farið og afkomuna, en brátt dvína
allar samræður, og svefninn sigr-
ar einn af öðrum. Allir vita að
snemma verður vakr.að. Við þurf-
um að vera komnir á þær slóðir
sein byrja á að smala um það bil,
sem sauðljóst er orðið að morgni.
Fagur liaustmorgun.
Það er um kl. 4 sem þeir fvrstu
vakna. Við ætlum okkur nægan
tíma, því að bjart er ekki orðið
fyrr en kl. 7. Við fáum okkur bita
og kaffisopa og stingum nesti fyrir
daginn ofan í hnakktöskur og leggj
um á hestana. Úti er tunglskin og
stjörnubjart, jörðin þakin hrími og
frostmóða yfir láglendi. Það ætlar
að verða besta smalaveður í dag.
Við höldum inn hraunröndina inn
með Galta norðanverðum og áum
hestunum þar í grasteygingum.
Þeir rífa í sig grasið af mikilli á-
fergju. Þeir eru svangir eftir ferða
lagið í gær og innistöðuna um nótt
ina. Nú er senn orðið fullbjart, og
við sjáum kindur á mikilli ferð inn
eftir Galta. Það eru sauðir skjarrir,
sem tekið hafa til fótanna þegar
þeir verða varir við ferð okkar. En
við erum vel ríðandi og komumst
fljótt fyrir þá og getum snúið þeim
við. Og nú röðum við okkur á
plássið, sem við eigum að smala.
Eldhraunið er á aðra hönd, Hellisá
á hina, en milli þeirra eru ávalar
hæðir, lækjardrög og víðlendar
mýrar — ágætt land, auðvelt til
smölunar. Þegar við komum suður
af Galta kemur sólin upp yfir
Vatnajökli. Það er mikil fegurð,
sem ber fyrir augu okkar þegar
fyrstu geislar hennar gylla jökul
inn og hrímguð jörðin merlar í
morgunroðanum. Við manneskjurn
ar förum áreiðanlega mikils á mis
með því, hvað við sjáum sjaldan
sólarupprásina. Maðurinn yrði held
jeg áreiðanlega betri a. m. k þann