Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1948, Qupperneq 4

'480 *
LES'BÖK MORGUNBLAÐSINS
liiJODointt.
1850.
3. Ar.
35. Ipril.
'30-31.
~:Samtai
d póttskipinu hjá Fítrtyum 20 Martt 1S50 t
l^jð «*r um tðlaruppnina og**bfrglarir>iSur pjðiðlb |tkk um giW á
{•lifdriiiu. Vt-ður ur liið bliáatu og ««>ru Oregmgtr al rð» á t*ið. pa
kalUr pjðáúlfur ofin ur kUrfuum, þar sen htnn hafði fcogiá að liggjt k
út>igling—■ i lija L.oai&ioiiuuuiu, og^egir: €ú«iag, bússbóoili goður! Jitð
áúar trðrið i ðag.
kÍMM. Cóðan tiaginn, f.jójulfur: þu ert orðíon eiuinkð dúntkutkoiinn.
P*y. |.rt nu líl nirð það( |>egar mkður tr soleiáit k tigiinga-
(ci«um I franiandi Iðod, Ju «erða meoo aá lefgja aig eptir sprokinu; og
jrg fjiir m na personu er knaugt, ef jeg gei gnakkað hrtina sproktersku
t kaupmiiafu. . fieir uudirsundo þar ato «Uir bkði tprok>ersku og
þjOárersku,
ik». paá er tersi, pjoðó'lfurt jeg er tto hrcddðr um, að J>jer
farisl ekki tel aá lala donskuna. Uteroig tUatðu f.a.m. O starp OOnum,
t-f Jicir spjrja ]>ig: htorledet kom da hcrtil?
J'jóJ. |>k aila jcg að stara þeimjgjeu: jeg kc® 6eileRdc-«»erBi-
• e« i djgtigl Vandhus. - ^
Abm. (>aá grunaði mig atijend; Jeg tcntl iS þú Katlír s&ipið tra
PjóT. Somcn gjðrt jeg so, og klijend þegar jeg soakka tið Lau*
iiáindui siden tiá komum ud paa Hatel, so kafla jeg Jiaa Vaodud.eaOfc
' Atm. Ötkðp er k fijer, pjððúlfurt að oppagfða tplk. aronat
' PjóT. He! Basl Sjsiar minol Jijklr tcot om, áð LaTa (engið ao
•migfuli nafn, og segist húu^cil* að behalda þti -f frtmliðiiinL Ca oú
’til jeg lika bíðja Jiig, bússbðodi |dðarl að gefa ojgr <H* eRcgat axœaf
uileodskulegt nato, þti margir Islendarar, aom sciia <4 6» J>arannm, uka
sjer bioöfo; J>aá er so simpelt il Iku kaU aig bá/a œeðksk^kaaafnlao.
AOm. Ven' ekki að bjegðjBasUpaan þtim-eio*, ^J^úgbr! •
J>jer þaá sau, mjer er eiobrera ceginn MJa viJfekð. þffUaaa mo
kailk skkmmau tio fjrir skiragiroaCm* dtu • *»«*'. .
pjif. Jeg DJk Ul að forauik tnúfa'Ofol* |fcfoÆ^ £rk|*JRJ»
dkuskír mpon ekkl að Ula út; ©g Jul lmt\ ojer mj fcqn-jei»^.ca «zi
er jeg mctti kjeooa mig vlð þig, og akjilo mig ln.‘Sxftpbí^r^son.
C> ' Abm. Aiidskoiioo haú úp þjci; fogM, tyojxHjMI
þaá.'jcg tkal enn eiuuslnni bia undia þ/e^og u.irc'pif am^skaira feeiflT ‘
tiijúðúlfur I þe^u.aiiuy^er þu Vjemim oú oogM OsUpú apiurj þli 4
mttk I i ifi ' ■ i— >ð' b«L eiauT aA hi/aakfir^kki biidðia cMlr il
Til kaupmda þjúfrólfs,
■ (»*S er flestam jðar fulikunnugt, htertu hjifsmknaðarrit jðlr pjóí*'!
dirur hcfúr i frk upphafl sinoa tega áu i sifcldu bðggi. tið al!a dfrjáld*
Ijoda embcttitmeoo og skilniogslauva alinúgamenn; og til jeg'lijðr ekká
f»r* fleiri oráom um mötspjrnur þcrog hörmangar, sem plaá þeua helnp
œcu á þess fjisu ári. £u þaá tar þess tegna »jd Ul, að tmirgaat
roúnnum tcri anot um, oá bltðiá tcri eigi teogur k gacgi I Undlnu <*
eitt kr. Foda þegar f;r«la árii var liðið, þ» hjeldu þrlr Pilatus of Hjí-
odet og bllir þeirro líkar riðstefnu, ng lciiuju hversa þeir gciti fiJðáðlA
I hel fcomið, Jtessum aiioasu poaula sanoleikans. Á ráðttcfhu þeirri karu
undir og ktiknaði hinn uodarlegi fetnaður ,1 auniiindio'* teib margii cru
oú f»mir að kaito Vauittiðiodi. Húrámgjaroir töru Ijósmöðir þelrra og.
iklcddu þau hknabcl,1, sto að þatt þöodu þegar út vxngi tina, sem tdru
úr húutkúmi og hjegöma, og urða að dreka þeim, er dejáe akyl.ll (ijdð-^
dlf með þti að sjna honum, tð bann mciti ou aptur hvcrfk til bvifdar |*
sioni dimmu gröf, fjrir þvt að þau, eios og anoar fldsiins engill, tefðu
tekiá að sjcr ká uppfrxáa Ijáloa og leiðs feánn i aUan saonlciko.
f>jwádlfur jðar lorujggái þ«u þegsr, er hkon vissi ar fevrrjum toga þau
voru sponnin, og hann ljet ckU «f oá biðju ábjrgSlrmann sfno fejGs «9
forga tera k rolU l landiao cnn eltl ár. leg fdr þess (ú k leit tjj sflp»x
jlirvöldin aá tnegu balda fjójúia’ árram eptfrleldiy En af þrl eð þio
hfltJu eð eios Urkðbruggkð endurtejsip «9 lif og dauák (>l<iðdtfs, þá \
þacfJu þau I tDómn, eioa og þaa efckL tisaa, btrrrng þao cuo að «aw*s»"
við þcsiu. Sðgðu þau Le.m. eð preoistnlJJaa bef31 sro niiklá aá gjön,*
cg að búo oauU ekkl tefja sig ffá olþingisUáiodunam A prenuin þessar*
blaða; «a feg bjelt eð laodsoiönparo mundi gjöra miaost til, bvort þefr*.
fcngju táiodiu mknijjl fjr eða mknuði seiant, úr þtl að þefr. ktort
«cri, ekk! ^xtu froglð þau fjr, cs eptir oacstorobeiU ác. (.k fdru tllpu-
S&crflldiik $«ps A flot við mig, #4 jegskjiife borga p/emuoarkasiflið blað»
los fjarffanx með peaibgam; en Jeg sagái þcim, að slife hcimUog.A
njes vcrt hið Bkntk og hreio hriodiog A mjer, þar eð blAð taau oAÍU.m f
•ð borgas} bje&Xjri^ fram, og Jrg vcrl eigi svo cfoam búino, að
.slifea orkað, oiaðafr sem befiiabaldið aklroarreiilu fyrlr Qara tikum, og
tefði orátð e^láu bexts fkt aiu gaogs > feosioaðlon. f>fc slúruða þmtj
kifesins 4 mig, aá setja þeim veð. fjrír pftBtUBackouoiði blaásiosj cg núj
'bcgáút mjer .fjrat om hjarurBtoratr; þti sð þ»sk beimtíoga 4Uett’ieg'
feaoosjndegft, og bugsaði, kð ou mundt cfefet aaoda 4 -kinum Jtjdákgit'
rretsi&vjpam.. W daggr. Uáfl, Hkor. Wo, li^fiúðar l<*4> Jgg J*«L4J1ÍÉÍ
Forsíða hlaðsins, sem Sveinbjörn varð að flýja með til Danmerkur og
fá prentað þar.
kirkjulegri venju. Um haustið var
embættið veitt Ólafi prófasti Páls-
syni í Stafholti og tók hann við því
með jólaföstu.
Þjóðólfur bannaður
í næsta blaði Þjóðólfs eftir
„hneykslið í dómkirkiunni" átti að
koma ræða sú, er ritstjórinn helt
þar. En þegar blaðið var fullsett,
bárust Sveinbirni orð frá stiftsvfir-
völdunum að þau vildu fá að sjá
b’aðið áður en það kæmi út Segir
Sveinbjörn svo frá þessu:
„Jeg fór þá með próförkina til
þeirra og tóku þau þegar að ríða
með Þjóðólf í barmi sínum milli
Reykjavíkur og Laugarness og
hugsuðu honum þegiandi þörfina
Það leið því heldur ekki á löngu
áður maður kom hlaunandi til mín
með öndina í hálsinum og afhendir
mjer konunglegt erindi frá stifts-
yfirvöldunum svolátandi:
— Að vjer eftir kringumstæðun-
um höfum ráðið af að láta að sinm
hætta prentun hálfsmánaðarritsins
Þjóðólfs í prentsmiðju landsins,
sem heyrir undir stjórn vorá, og
gjprt ráðstöfun til að það No af
nefndu blaði, sem búið er að setja
eigi verði prentað þar, það gefst
yður hjer með til vitundar.
Isl. Stiptamtmannshúsi og Laugar-
nesi 20. febrúar 1850.
Th. Johnson (settur)
H. G. Thordarsen“
Samtímis sendu þeir þetta brjef
til prentsmiðjustjórans, Helga
Helgasonar:
„Að vjer eftir kringumstæðun-
um höfum fundið ástæður til að
sinni að láta hætta prentun á hálfs-
mánaðarritinu Þjóðólfi. það gefst
yður hjer með til vitundar og eftir-
breytni; og bætum vjer því við,
að eins og eigi má prenta No 30 og
31, sem pú er búið að setja í prent-
smiðjunni, svo viljum vjer og, að
- eigi &je .íramvegis prentað neitt,
nema vjer áður höfum kynt oss
innihald þess.“
Hjer var þá búið að bannfæra
Þjóðólf og prentsmiðjustjórinn sá
sjer ekki annað fært en leggja blað
ið af. Engin ástæða var fram færð
fyrir þessu banni, en það var ljóst,
að stiftsyfirvöldin kærðu sig ekk>
um að kirkjuræðan kæmi á prent.
Þó veigruðu þau sjer við að viður-
kenna það og voru „Landstíðindin“
látin segja svo frá málinu:
„Það hljóta að vera einhverjar
sjerlegar kringumstæður, sem nú
hafa komið þeim til að fresta prent-
un hans og getum vjer ekki fundið
aðra fullgilda ástæðu en þá, að af
því að prentsmiðjan er eign lands-
ins, og umsjón prentsmiðjunnar er
falin stiftsyfirvöldunum á hendur.
þá muni þau álíta bað skyldu sína.
að láta ekki prenta neitt það i
henni, er þeim þykir vera landinu
skaðlegt, eða að minsta kosti svo
lagað, að það fremur spilli en bæti,
og að seinasta blað Þjóðólfs er
prentast átti hafi haft eitthvað það
að geyma, er stifsyfirvöldunum
hafi þótt gagnstætt tilgangi prent-
smiðjunnar og blaðsins “
Þennan óhróður segist Svein-
björn ekki hafa getað þolað, að í
blaðinu hafi átt að standa eitthvað,
sem var landinu skaðlegt. En þar