Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1948, Síða 16

Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1948, Síða 16
492 LESBÖK M0RGUNBEAÐSEN9 Mynd þessi er tekin úr flugvjel og sjer yfir nyrðri hluta Langholtsbygðarinnar hjá Laugarási, sundin, Engey og Við- ey, og Esjuna og Kjalarnes í baksýn. Þetta nýja bæjarhverfi er ekki nema helmingur Langþoltsbygðarinuar, sem þotið hefur upp seinustu árin. Annað hverfi álíka stórt er syðst á holtinu og er nú í daglegu tali nefnt Vogahverfi. í þessari nýbygð á Langholtinu eru nú alt að því jafn margir íbúar og á Akureyri. Eggert prófastur í Reykholti var einu sinni í stólræou að áminna sóknarfólk að líkna bág- stöddum, eh tók þó fram, að þess bæri einnig að gæta að gefa ekki í fleng. Um það var þetta kveðið: Gefa skaltu fjárs af feng fátækt þeim sem bera, en maður enginn má i fleng miskunnsamur vera. Um skógrækt á íslandi segir í Ferðabók þeirra Eggerts og Bjarna: „Þótt takast mætti að koma í veg fyrir hina iilu meðferð skóganna, virðist þó vafasamt hvort þessar úrkynjuðu skógarleifar geti nokkurn tíma rjett við af sjálfsdáðum, heldur muni verða að grípa til annara ráðstafana. Til þess að rækta nýan skóg þarf .... að flytja inn ungar plöntur til gróðursetningar í tæka tíð á ári hverju.“ Þetta er nú verið að gcra. Sjera Tómas Sigurðsson prestur í Garpsdal (1823—1836) var annálaður kraftamaður og varð geð- bilaður á efri árum. Einhverju sinni var sjera Tómas að messa í Garpsdal, og kom sá maður tii kirkju er Guðlaugur hjel og var nefndur „goggur“. Þegar hann kom að kirkjudyrum var messa byrjuð og prestur fyrir altarinu. Hik- aði þá Guðlaugur við að ganga í kirkj- una. Þegar sjera Tómas sneri sjer frá altarinu til þess að tóna pistilinn, sjer hann hvar Guðlaugur stendur, og segir þá: „Kærir bræður, kippið þið honum Gogg inn fyrir stafinn". Svo helt hann áfram messugerðinni. Að gefa Álku. Fremst á skaganum milli Jökulfjarða og ísafjarðardjúps eru klettar miklir og skriður í sjó. Heitir þar Vjebjarnarnúp- ur, en í daglegu tali nefnt Núpurinn. Undir honum er klettur einn í sjó fram og er nefndur Álka. Var það siður sjó- manna, er þeir reru hjá kletti þessum r.“ kasta í hann einhverju lauslegu, svo sem .smásteinum, skorðum, tóbaks- tuggum og jafnvel peningum. Það kölluðu þeir „að gefa Álku“. Eigi kem- ur mönnum saman um í hverri merk- ingu þetta hafi verið gert, en þó telja flestir að þýðingin hafi verið sú, að afla sjer með því góðs gengis í sjo- ferðinni hjá æðri máttarvöldum. (J. Hjalt.) Nes í Flóa (Ferjunes, Óseyrarnes) hefir orðið fyrir þungum búsifjum af Ölfusá. Mega allir ímynda sjer hvílíkan usla áin hef- ir gert á þessari jörð, því talið er víst að bærinn hafi verið fluttur frá ánni 5 sinnum og sjest ekkert eftir af yfir- gefnu bæjarstæðunum. Slíkur flótti held jeg sje einsdæmi í landbrotasögu landsins. Fyrir aldamótin 1700 var að sögn búið að flytja Nes 4 sinnum. En síðast var Dærinn fluttur 1728, eða litlu síðar, og settur á síðara (eða síðasta?) „Refstokkstúnið". Þar er hann síðan. (Vigf. Guðm.)

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.