Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1949, Blaðsíða 4

224
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
margar og misjafnar frá ári til árs
Sje litið til þess liðna, finnst
mörgum, að hinar fyrstu kröfur
hafi verið næsta frumstæðar og
ótrúlegt, að alls þess þyrfti að kref j
ast, er þá var gert, — svo mjög
hefur viðhorfið breyst, ekki síst á
sviði mannrjettinda- og mannúð-
armála. Við íslendingar höfum h'ka
— tvo síðustu áratugina — átt að
fagna óvenju miklum framförum,
er valdið hafa straumhvörfum á
flestum sviðum þjóðlífsins og einn-
ig í lífi hinna vinnandi stjetta.
Þau hugsuðu hátt góðskáldin, er
færðu þjóðinni draumórakendar
hugsanir sínar um aldamótin síð-
ustu. Þau sáu líka í anda það, sem
koma mundi, og það varð hlutskipti
okkar, sem nú lifum, að sjá þá
glæsilegu drauma rætast.
Nú eigum \dð líka mörg og góð
skip, er færa björg í bú og flvtja
til annarra landa miljónaverð-
mæti, sem þjóðin hefur aflað.
Vatnsorkan, er um þúsundir ára
rann óbeisluð til sjávar, er nú tek-
in í þjónustu tækninnar, aflgjafi
vaxandi iðju og iðnaðar. Og iafn-
vel ylurinn úr iðrum jarðar skap-
ar suðræna gróðurreiti og vermir
okkur um kalda vetrardaga.
Allar þessar framfarir hafa kost-
að mikið og margar hendur voru
að verki. — En voru það ekki hinar
veðurbörðu og oft lúnu vinnu-
hendur, sem lyftu stærsta átak-
inu? Var það ekki sjómaðurinn,
verkamaðurinn, iðnaðarmaðurinn
og hin vinnandi kona, er voru þýð-
ingarmestu hlekkirnir í þeirri
keðju, er bygði upp hina miklu
„nýsköpun", sem átti að verða ör-
ugg kjölfesta þjóðarinnar í nútíð
og framtíð?
Þetta fólk kveður sjer hljóðs í
dag.
í dag ber það fram kröfur sín-
ar til forráðamanna þjóðarinnar.
Þær kröfur eru ekki altaf skráð-
ar-á-marglit kröfuspjöld nje magn-
aðar með stórum gjallarhornum á
torgum og gatnamótum, því það
eru kröfur hinna kyrrlátu iðju-
sömu borgara, er krefjast þess, að
mega njóta ávaxta iðju sinnar og
finna atvinnuöryggi í skjóli hinn-
ar miklu „nýsköpunar“.
BÖÐVAR STEINÞÓRSSON
form. Matsveina- og veitingaþjóna-
fjel. Islands:
1. maí, baráttu- og hátíðis-
dagur hins vinnandi
manns
1. MAÍ ER haldinn hjer á landi,
sem víða annarsstaðar, hátíðlegur
baráttudagur hins vinnandi manns.
Á þessum degi leggur verkalýð-
urinn fram kröfur sínar og óskir.
Kröfurnar eru eins og vænta má
margar og misjafnar. Starfsgrcinar
hins vinnandi manns eru margar,
og af þeim ástæðum koma fram
misjafnar óskir.
Á þessum degi hefur verkalýð-
urinn sýnt samtakamátt sinn, bor-
ið fram óskir sínar og kröfur. En
1. maí á einnig að vera minning-
ardagur. Á þessum degi á verka-
lýðurinn að minnast unninna
sigra, og um leið á sú minning að
verða honum hvöt til áframhald-
Böðvar Steinþórsson.
andi sigra fyrir bættum kjörum
sínum.
Á þessum degi heldur verkalýð-
urinn í öllum lýðfrjálsum löndum
hátíð sína.
En nú vill svo leiðinlega til hjer
á landi, að ákveðin öfl innan verka-
lýðshreyfingarinnar vilja og eru
þegar farin að fótumtroða þá ein-
ingu sem er hátíðarhöldum dags-
ins og verkalýðssamtökunum nauð-
synleg.
1. maí sem hátíðisdagur verka-
lýðsins hefur á liðnum árum fært
hinni uppvaxandi kynslóð bætt
skilyrði til lífsins, og bjartari fram-
tíðarvonir. En þegar farið er að
nota þennan hátíðisdag til áróð-
urs ákveðnum stjórnmálaflokkum
í þjóðfjelaginu, en minna hugs^ð
um einingu verkalýðsins í verki,
(það gleymist aldrei að hafa ein-
ingu í orði), þá er verið að snið-
ganga þær björtu vonir uppvax-
andi kynslóðar, um bættan hag.
sem byggist á eimngu verkalýðs-
samtakanna.
Nú er áreiðanlega mörgum
spurn: — Hversvegna getur verka-
lýðshreyfingin ekki háð sína lífs-
baráttu án þess að inn í sje bland-
að stjórnmálaerjum.
Þessa spurningu hef jeg lagt
fram við ýmsa forystumenn verka
lýðsmála. Svarið er ætíð annað-
hvort: „Það er ekki hægt“. eða
„getur þú bent á leiðir“.
Fyrra svarið, „það er ekki hægt“,
byggist á því, eftir því sem virð-
ist, að áhuginn er fyrst og fremst
að nota verkalýðshreyfinguna, það
mikla vopn sem hún er í þjóðfje-
laginu, til þess að auka áhrif á-
kveðinna stjórnmálaflokka, þó full
víst sje að það hafi lamandi áhrif
á viðnámsþrótt hennar.
Síðara svarið, „getur þú bent á
leiðir", er auðsýnilega fram borið
til þess að fela þá ábyrgð innan
verkalýðshreyfingarinnar, sem
þeim er spurður er, hefur hlotnast.