Lesbók Morgunblaðsins - 09.03.1952, Síða 1
MAGNÚS ÞÓRARINSSON:
Á SKIITI
SVO má telja, að skútutímabilið
stæði hæst um aldamótin. Skútun-
um fjölgaði þá örast á nokkrum ár-
um, því margir lögðu þá leið sína
til Englands að kaupa kúttera, sem
Englendingar voru þá búnir að
leggja niður sem trollskip, en tóku
upp gufutogara í staðinn. Sýndist
mörgum hylla undir nýja framtíð ■
ar möguleika, þar sem skúturnar
voru. Skip þessi voru líka miklu
stærri og fullkomnari en dekkbát-
arnir, sem við áttum áður að venj-
ast. Ungir menn, duglegir og fram-
sæknir, flykktust á sjómannaskól-
ann og hugðu gott til arðs og frama
að verða yfirmenn á þessum stóru
og glæsilegu skipum, sem því mið-
ur urðu þó líkkistur allt of margra.
Einn þessara manna var Guð-
mundur Sigurðsson frá Bjarg-
húsum í Garði (Gerðahreppi). —
Hann útskrifaðist af sjómannaskól-
anum veturinn 1899. Eigi veit ég
á hvaða skipi hann var það ár, en
um haustið réðist hann skipstjóri
fyrir næsta ár (1900) á Guðrúnu,
(sem var þó ekki ein af stærri skip-
unum), eign Helga kaupmanns
Helgasonar tónskálds, skipasmiðs
o. m. fl. Helgi átti 4 þilskip á þess-
um árum og 3 af þeim hafði hann
sjálfur smíðað, Stíganda, 16 lestir,
Guðrúnu, 24 lestir, og Elínu 23
lestir. Fjórða og stærsta skipið var
Helga, kútter um 70 lestir, útlend
að ætt og uppruna.
Varla verður um það sagt, hverj-
um flokki skipa Guðrún tilheyrði,
skrokkurinn. var líkastur galeas,
framstefni bogið, brjóstamikil og
flatbotnuð, en stór gafl í afturenda.
Sigling var eins og á kútter með
lausan klyver, en klyverbóman föst
og allreist. Þau skip, sem ekki
höfðu nokkurn veginn samræmi í
byggingarlagi og seglbúnaði, voru
kölluð viðrini. Hún var mjög stirð-
ur siglari á beitivindi, en ljúf á
lensinu.
Er Guðmundur var ráðinn skip-
stjóri lagði hann leið sína um Suð-
urnes, einkum Garð og Miðnes að
afla sér góðra fiskimanna. Man ég
nú ekki eftir öðrum úr Garðinum
en Gesti bróður hans, en við vorum
3 Miðnesingar, Kjartan Helgason
Moshúsum, og við bræður frá
Löndum, Pétur og Magnús.
ák
Til skips vorum við komnir á til-
Magnús Þórarinsson.
settum tíma (11. maí) og leituðum
til búðar Helga Helgasonar um alla
fyrirgreiðslu. Hittum við þar fyrir
2 menn, er störfuðu við verzlun-
ina, Einar Björnsson, er lengi síðar
var starfsmaður við verzlun Björns
Kristjánssonar, og unglingspilt, er
Kristinn hét Jónsson, bráðfýrugur
strákur; hann var Reykvíkingur í
húð og hár, síðar alkunnur undir
nafninu „Kristinn í Apótekinu“.
Þriðji maður var við verzlunina,
mig minnir að hann héti Brandur,
roskinn orðinn. Hann var utanbúð-
armaður, skyldurækinn, trúr og
húsbóndahollur. Ekki var hann al-
dæla í viðtah, er við strákarnir vor-
um að rella, en gerði ætíð það, sem
réttast var.
Hús þetta stóð vestan við stein-
bryggjuna, rétt við stórstraums