Lesbók Morgunblaðsins - 16.03.1952, Qupperneq 3

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
127
*
Hólavallarmylna.
með dómi, að sitt árið skyldi hvor
hafa þrætulandið.
Á þessari skák hafði fyrsta tómt-
húsbýhð fyrir ofan læk verið reist
1765, rétt hjá þinghúsi hreppsins,
sem stóð syðst í þrætalandinu.
Það var nefnt Þingholt og af því
dró svo holtið nafn, en var áður
einu nafni kallað Arnarhólsholt. Að
vísu lagðist býli þetta niður 1771,
en þremur árum seinna var annað
býli reist þar litlu ofar, um það bil
sem nú er Þingholtsstræti 6, og hét
það líka Þingholt. — Þarna komu
brátt fleiri býli og hafa líklega ver-
ið 3—4 um aldamótin 1800, því að
tulið er að 50 manns eigi heima í
„Þingholtum" 1805. Er þá farið að
hafa nafnið í fleirtölu, og svo færð-
ist það yfir á holtið svo að enn í
dag eru kölluð Þingholt þarna fyrir
ofan.
Þegar byggð var nú komin þarna
í þrætulandinu liei'ur verið gerð
göngubrú á lækinn rétt hjá þver-
garðinum og þaðan komið stígur
heim að býlunum. Það er fyrsti
vísirinn að Bunkastræti.
=//=
NÚ var þaö arió 1834 að Knudtzon
kaupmaður fékk sér útmælda lóð
að neðanverðu í þrætulandinu og
er í útmæhngu þeirrar lóðar kallað
að hún sé í Ingólfsbrekku. Hefur
það líklega verið fornt nafn og lét
Rosenörn stiftamtmaður „lögfesta“
það árið 1848, þótt ekki kæmi að
gagni, því að nafnið hefur lagzt
niður og er það leiðinlegt. Mætti
enn vekja það til lífs með því að
kalla húsin frá Bankastræti suður
að Bókhlöðustíg „í Ingólfsbrekku“.
Væri það auk þess miklu eðlilegra
heldur en telja þau til Lækjargötu,
enda þótt hún sé nú orðin breið og
hafi nálgazt þau meir en áður.
Þessi húsaröð er alveg út af fyrir
sig og með tímanum koma þarna
sjálfsagt stórhýsi, og standa svo
hátt að einnig þess vegna ætti þau
ekki að teljast til Lækjargöru. —
Ingólfsbrekka er fallegt nafn handa
fallegum húsum.
Þá er að víkja aftur að Knudtzon.
Þarna í þrætulandinu lét hann nú
byggja bökunarhús í beinni línu
suður af stiftamtmannshúsinu sem
hafði íengið hið veglega nafn „kon-
ungsgarður“ í staðinn fyrir tukt-
hús-nafnið gamla. Fyrir bakara
fékk hann mann er Bernhöft hét
og var ættaður frá Holstein. Þá
fékk stígurinn upp frá læknum
nafnið Bakarastígur. Knudtzon rak
bökunarhúsið í 11 ár og malaði
sjálfur kornið í vindmylnunni á
Hólavelli. En 1845 keypti Bernhöft
bökunarhúsið. Hygg ég að hann
hafi þá keypt vindmylnuna um
leið, því að kaupverðið var 8000
rdl., og það er vitað að hann átti
Hólavallarmylnu um skeið. Að vísu
eru til heimildir um það, að Teitur
Finnbogason hafi sótt um 100 rdl.
*
Hollenska mylnan í Bankastræti.