Lesbók Morgunblaðsins - 30.03.1952, Qupperneq 9

8AGAIM UM VEIMIIS FRÁ MILO
VENUS FRÁ MILO er talin feg-
ursta konumynd í heimi. Hún
stendur nú í París og snýr vanga
að kaldri dagsbirtu, sem fellur inn
um norðurglugga. Hver er hún?
Hvað er hún gömul? Enginn veit
það, en hún er ávalt nefnd þessu
nafni, og er kend við staðinn, þar
sem hún fanst. Hvorki listfræð-
ingar nje vísindamenn hafa enn
getað skorið úr því hver hún er.
Milo er ein af grísku eyunum.
Um það leyti er saga þessi hefst,
var hún undir stjórn Tyrkja. Hún
er klettótt og sæbrött og þar er lít-
ið þorp hvítra húsa, sem þakin eru
grænum olíuviði. Tilsýndar er hún
eins og fagurt ævintýraland. En
hún er í eðli sínu hrjóstug og íbú-
arnir þar lifa við sultarkjör. Jarð-
vegur er þunnur og ófrjór. Brenn-
heitir sólargeislar svíða hana dag
eftir dag alt sumarið, en saltir
vindar næða um hana á vetrum.
Einn góðan veðurdag í apríl ár-
ið 1820 voru feðgar tveir að grafa
hátt upp í fjalli. Það var bóndinn
Giorgios Bottonis og Antonio son-
ur hans. Og sem nú Giorgios rífur
þar upp gamlar trjárætur, bregður
honum í brún því að þá hrynur
jarðvegurinn þar niður og opnast
stór hola eða hellir. Giorgios
fleygði frá sjer hakanum og kall-
aði á son sinn,
Þeir mokuðu nú burtu moldinni
umhverfis þetta op og kom þá í
ljós að þarna var ofurlítill hellir
gerður af mannahöndum og með
máluðum veggjum. Á gólfinu lágu
marmarabrot og á meðal þeirra
líkneskja af forkunnar fagurri
stúlku.
Giorgios var enginn auli. Hann
Venus írá Milo.
vissi að ýmsar fornminjar höfðu
fundist víðs vegar í Grikklandi, og
hátt verð hafði fengist fyrir þær.
Hann flýtti sjer því heim, og skýrði
forystumanni vestrænnar menn-
ingar þar, franska konsúlnum
Brest, frá fundi sínum. Og síðan
fór Brest með honum á fundar-
staðinn.
„Líkneskjan er nokkuð skemd“,
segir í skýrslu, er Brest samdi um
fundinn. „Handleggirnir eru brotn-
ir af og svo er líkneskjan brostin
sundur um mittið“. Samt sem áður
var hann stórhrifinn af þessu
meistaraverki og var staðráðinn í
því að Frakkar skyldu eig^ast það.
Hann tók þegar loforð af Giorgios
um að hann skyldi ekki selja lík-
neskjuna neinum öðrum en Frökk-
um, því að Brest vissi vel að marg-
ir fleiri mundu ágirnast hana.
Þeir Giorgios og Antonio fóru
nú að bisa við að ná líkneskjunni
upp úr hellinum. Þeim tókst að
ná efra hlutanum og fóru með hann
heim til sín, og þar lokaði Giorgios
hann inni í gripahúsi.
Jafnhliða sendi Brest skýrslu um
fundinn til Marquis de Riviére, sem
þá var sendiherra Frakka hjá
Tyrkjasoldáni. Sendiherrann varö
svo hrifinn af lýsingu Brest á lík-
neskjunni, að hann afrjeð að senda
þegar einn af starfsmönnum sín-
um frá Miklagarði til Milo til þess
að semja um kaup á henni.
En nú er að segja frá því, að
meðan þessu fór fram, komst grísk-
ur prestur í spilið. Hann hjet Oi-
konomus og hefir víst bæði
verið slægur og áræðinn. Hann
þóttist sjá að hann mundi geta
komið sjer í mjúkinn hjá tvrk-
nesku stjórninni ef hann kæmi í
veg fyrir að Frakkar næði í þetta
listaverk. Hann fór því á fund
Giorgios og skýrði honum frá því,
að þar sem líkneskjan hefði fund-
ist á tyrkneskri grund, þá væri hún
eign tyrknesku stjórnarinnar. Ef
frjettin um fundinn bærist út,
mundi stjórnin að sjálfsögðu
leggja hald á líkneskjuna og hverju
væri Giorgios þá nær. En ef hann
afhenti Frökkum listaverkið,
mundi hann verða fyrir stórsekt-
um. Með þessu móti hræddi prest-
urinn Giorgios til þess að selja sjer
/