Lesbók Morgunblaðsins - 21.09.1952, Side 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ur treyst sínum pólitísku sam-
herjum. Alls staðar er óánægja og
hatur, sem getur brotist út í ljós-
um loga.
í Rússlandi eru töluð 17 aðal-
tungumál og óteljandi mállýskur.
Blöð og bækur byrfti því að gefa
út á mörgum tungumálum. Á yfir-
ráðasvæði Rússa eru tveir menn
af hverjum fimm ekki Rússar.
Þessir menn bygðu áður 14 sjáif-
stæð ríki, sem Rússar hafa lagt
undir sig og það er líklegt að þeir
sé ekki of trúir Rússum. Þess vegna
óttast Stalin fátt meira en þjóð-
ernisvakningu. Hann sér því svo
um, að þegnar sínir fái ekki að
heyra það, sem þá langar til, að
þeir dýrki ekki þá guði, sem þeir
trúa á og að þeir kjósi ekki menn
í neinar ábyrgðarstöður.
En svo er ýmislegt annað sem
veldur því að Rússland er veikt
fyrir. Samgöngurnar eru langt á
eftir tímanum. Bandaríkin eiga um
50 milljónir járnbrautarvagna, en
Rússar ekki nema um eina miljón
og flestir fólksflutningavagnarnir
eru eingöngu ætlaðir stjórnarer-
indrekum og kommúnistum.
Járnbrautakerfið er ekki stærra
en svo, að ef það væri komið til
Bandaríkjanna mundi það nægja í
eina tvíspora braut þvert yfir land-
ið, en engar hliðarálmur yrði fyrir
vestan Chicago. Líkt er um ak-
vegi að segja.
Námur eru dreifðar hingað og
þangað um þetta víðáttumikla ríki.
Olíuleiðslur þekkjast varla. Óra-
vegur er á milli kola og járnnáma
og þess vegna þarf að flytja hvort
tveggja langar leiðir þangað sem
stálverksmiðjurnar eru. Mikill
hörgull er á olíu og bensíni, enda
þótt miklar olíulindir sé þar. Á
30 árum hefir kommúnistum ekki
tekist að auka olíuframleiðsluna til
neinna muna.
En um 30 ára skeið hefir alþýðu
í Rússlandi verið lofað betri tím-
um. Þessir betri tímar eru ekki
komnir enn, og menn, sem verið
hafa í Rússlandi segja, að í þess-
ari „paradís“ sé fólkið dapurlegt
og þögult.
Stálframleiðslan er meiri en hún
var áður, en stálið fer í skriðdreka,
fallbyssur og önnur vopn. Meira
rafmagn er nú framleitt í landinu
en áður, en það fer nær eingöngu
til hergagnaverksmiðjanna. Fæði
er af skornum skamti og stafar það
að nokkru leyti af þurkum, og
einnig af landbúnaðar skipulaginu.
Aðalfæðan er brauð, kartöflur og
kál. Það eru aðeins hinir útvöldu
sem geta veitt sér kjöt, mjólk og
egg. Húsnæði verkafólksins eru
ýmist bjálkahús eða hermanna-
skálar í kring um verksmiðjurnar.
Aðeins á stöku stað hafa verið reist
sambýlishús, aðallega í þeim til-
gangi að hafa þau til sýnis. Það
eru ekki aðrir en „stórlaxar“, sem
geta veitt sér þann munað að eiga
tvenna skó.
Leynilögreglan er með néfið
niðri í öllu. Börnum er kennt að
njósna um foreldra sína og láta
leynilögregluna vita ef þau heyra
eitt einasta orð í gagnrýnisátt um
stjórnarfarið.
Stalin þorir ekki að sýna sig
opinberlega, nema á bak við lang-
ar raðir af hermönnum. Hann fer
í brynvörðum, skotheldum bíl milli
Kreml og bústaðar síns og þá er
altaf ekið í loftinu.
• Talið er að Rússar eyði árlega
1400 miljónum dollara í áróður í
öðrum löndum. Bandaríkin hafa nú
í fyrsta sinni veitt 100 miljónir
dollara til þess að vinna á móti
þessum áróðri. En þá hófu foringj-
ar kommúnista upp ógurlegt Rama-
kvein, og það sýnir bezt hve hrædd-
ir þeir eru um sig. Þeir hafa hróp-
að miklu hærra um þetta, heldur
en 150 þúsund miljónir dollara, sem
Bandaríkin ætla að eyða í vígbún-
að. Rússar vita sem er, að upp-
\-, TW 443
reisnareldur er alls staðar falinn
þar í landi.
Stalin þorir ekki að treysta þjóð
sinni, og nú hefir honum sárnað
að augu annara þjóða haía opnast
fyrir því hvað Rússland er veikt
inn á við.
(Úr „News and World Report).
★ ★ ★ ★
^ •
Veiztu þetta?
LEIRKERASMÍÐ er talinn elzti iðnað-
ur í heimi. <j
SARDÍNUR eru kenndar við eyna
Sardiníu í Miðjarðarhafi. Sardínur
eru ekki sérstök fisktegund, heldur
hálfvaxin síld.
MUSSULIN er kennt við borgina Mosul
þar sem það var fyrst ofið.
REGNFLÖTUR Amazonrfljótsins er
álíka stór og Bandaríkin.
KAFFIPLANTAN ber ekki ávöxt fyr
en hún er orðin sjö ára gömul.
MAHOGNY-TRÉÐ í Honduras er ekki
fullvaxið fyr en það er 200 ára gam-
alt, en þá er það 100 feta hátt og 40
fet að ummáli að neðan.
LLOYDS í London er kennt við mann,
sem Edward Lloyd hét og rak kaffi-
hús í Towerstreet á 17. öld.
í RÚSSNESKA stafrófinu eru 36 stafir.
ANGOLA er elzta nýlendan í Afríku.
Portúgalsmenn lögðu hana undir sig
árið 1482 og ráða yfir henni enn.
AÐEINS fjórði hluti af yfirborði hnatt-
artns er þurrt land. Þegar það getur
ekki framfleytt mannkyninu lengur
verður að afla fæðu úr sjónum í
miklu.stærra stíl en nú er, og kemur
þá svifið helzt til greina sem aðal
fæðutegund.
ÚT AF einum rottuhjónum geta komið
800 rottur á ári.
SAGT er að lúðan hrygnj ekki fyr en
hún er 11 ára gömul.