Lesbók Morgunblaðsins - 29.03.1953, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
175
Bókasafn þingsins. Þetta er aðallessalurinn þar, en í OuKasafni pingsins eru
alls 22 lessalir. Hér eru bókaskrárnar geymdar. Um 867.000 gestir notuðu bóka-
safnið s. 1. ár.
ritum: Huntington og Morgan söfn-
in eru glæsileg dæmi. Carnegie gaf
einnig bókasöfn.
Þingbókasafnið í Washington er
eitt af stærstu og beztu bókasöfn-
um heimsins. Það var stofnað alda-
mótaárið 1800, en flutt í sérstakt
hús nærri 100 árum seinna (1897).
Það hús er glæsilegasta'og dýrasta
bókhlaða heimsins. Grunnflötur
þess er hálfur annar hektari, eða
tvisvar sinnum Austurvöllur milli
húsa. Öll stærð þess er 285 þús.
rúmmetrar, en fimm stærstu húsin
í Reykjavík eru samanlögð 117
þús. rúmmetrar.
Húsið kostaði á sínum tíma ná-
lægt 7 millj. dollara. Að forminu
til er þetta bókasafn Bandaríkja-
þings og tengt þinghúsinu með sér-
stökum göngum. Deildirnar fyrir
lög og sögu og þjóðfélagsmál eru
mjög stórar vegna tengslanna við
þingið. En í raun og veru er safn-
ið þjóðbókasafn og fyrirmynd ann-
ara safna. Þar eru mjög miklar og
góðar bókaskrár, svo að ekki mun
annarsstaðar betra til fanga og
rannsókna á hverskonar bókfræði.
Svo er saínið miðstöð fyrir bóka-
skifti fræðimanna um öll ríkin, en
milli margra amerískra höfuðsafna
er ágætt samband og góð sam-
vinna — menn geta að jafnaði
fengið léðar bækur af einu safni
á annað, til hagræðis við rannsókn-
ir sínar.
Vistarverur þingbókasafnsins eru
ekki' einungis mjög víðáttumiklar
—- gólfflöturinn á öllum hæðum
nær yfir nærri hálfan sjötta hekt-
ara, en það er ferhyrningur eins
og innan Hafnarstrætis, Lækjar-
götu, Vonarstrætis og Aðalstrætis
í Reykjavík. í þessu víðáttumikla
húsnæði eru einnig forkunnar fagr-
ar, háreistar hvelfingar og stórir,
skartmiklir sýningarsalir og lestr-
ai-salir, auk þægilegra smærri sala.
Afgreiðsla er furðu fljót, þo að oft
þurfi nokkurn fyrirvara tii þess
að fá bækur, og svo er afgreiðslan
lipur og kurteisleg'- Þessi lipurð er
eitt af höfuðeinkennum amerískra
bókavarða, þeir eru reiðubúnir til
þess að vera samverkamenn gesta
sinna og leiðbeinendur um völund-
arhús bókfræðinnar. Bókavarzla
er sjálfstæð og vel metin vísinda-
greir., vestur þar, bæði hagnýt
vinnuvísindi og rannsókn á flók-
inni bókfræði.
Almenningsbókasafnið í New
York er annað stórbókasafnið frá,
skrauthýsi og mjög vel úr garði
gert. Aðallestrarsalirnir eru þar á
þriðju hæð, tveir mjög stórir meg-
insalir, ljósir og loftháir, vistleg-
ír vinnusalir. í sambandi við þá
er mjög stór salur fyrir bókaskrár
og smærri sérlestrarsalir eru þar
allt um kring'. Sitt í hvorum enda
hússins, áfast við aðalsalinn, eru
stórir sérlestrarsahr fyrir ameríska
sögu og ættfræði, fyrir landabréf,
handrit, sjaldgæfar bækur, mynd-
list, húsagerðarlist og tónhst o. fl-,
en a milh eru sýningarsalir og setu-
stofur, víðir gangar og skálar.
Hús þingbókasafnsins í Washing-
ton og almenna bókasafnið í New
York eru byggð eftir sinni megin-
reglunni hvort og eru dæmi um
tvennar stefnur húsameistara í
þessari grein. Þingbókasafnið er í
sama- stíl og Brezka safnið í Lond-
on, Lestrarsalurinn, sem er mið-
stöð hússíns, er stór og hringmynd-
aður, ofanlýstur úr hárri hvelfingu,
handbókasafn með hringveggjum
og út á gólfið, en bókageymslun-
um komið fyrir í flokkum og géisl-
um út frá þessum meginhring, þó
að ekki hafi því síðar verið fram-
fylgt allsstaðar. í þessum stíl eru
fleiri stórsöfn' vestra, t- d. aðalsaín
Columbia háskólans (þar eru 1
milljón og' 400 'þús. bindi). New
York safninu er komið fyrir eftir
öðrum meginreglum, sem cinnig
eru þekktar úr gömlum og nýjum
Evrópusöfnum. Lestrarsalir eru af-
iangir og með hhðarljosi, bóka-