Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1953, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
:533
sem hún gekk. En fólkið þyrptist að og
reyndi hver sem betur gat að skera eða
klippa stykki úr dúknum, til þess að
eiga til minja. Vegna þeirrar yfirsjónar
voru „margir drepnir".
Einhver furðulegasta krýningarat-
höfn, sem sögur fara af, fór fram á
Spáni. Alfons konungur IV. hafði látið
myrða tengdadóttur sína, Inez de
Castro, sem var gift Pedro syni hans.
Sjö árum seinna komst Pedro til valda.
Lét hann þá grafa upp lík konu sinnar,
klæða það drottningarskrúða og setja
í hásæti. Var hún þar krýnd drottning,
en aðalsmenn voru skyldaðir til þess
að kyssa klæðafald hennar. Síðan var
hún grafin með mikilli viðhöfn og á
leiði hennar reist minnismerki úr
marmara og mynd hennar þar á með
drottningarkórónu á höfði.
Napoleon Bonaparte var krýndur
tvisvar, en vegna þess að honum þótti
enginn maður svo göfugur að honum
sæmdi að setja kórónu á höfuð sér,
gerði hann það sjálfur. í fyrra skiftið
var það í Notre Dame kirkjunni í París
í desembermánuði 1804. Þar setti hann
á höfuð sér lárviðarsveig úr gulli, og
annan óvandaðri á höfuð Josefínu
drottningar sinnar. Daginn eftir krýndi
hann sig svo sem konung Ítalíu, setti
upp hina ítölsku járnkórónu og mælti
á frönsku: „Guð gaf mér hana og vei
þeim sem ágirnast hana“.
Þegar Edwin konungur hinn fagri
var krýndur konungur Engla 955 var
hann ekki nema 15 ára að aldri. Hann
var þó kvæntur og hét kona hans
Ethelgiva. Hann elskaði hana mjög og
þótti ákaflega fyrir er það fekkst ekki
að hún væri krýnd drottning um leið.
Veizla mikil var haldin eftir krýning-
una, en konungur hvarf úr veizlunni
og gestirnir gerðust órólegir. Sendu
þeir Dunstan lávarð að leita hans. Hitti
hann konung hjá konu sinni og hafði
hann tekið ofan kórónuna. Dunstan dró
hann þaðan með valdi og setti kórón-
una á höfuð hans. Ethelgiva mótmælti
þessum aðförum, en þá gaf Dunstan
henni kinnhest og skipaði henni að
þegja. Fyrsta verk hins unga konungs,
er hann var seztur í hásæti, var að
dæma Dunstan til útlegðar.
Meðan Georg IV. Englandskonungur
var enn prins af Wales, giftist hann
konu, sem Carolina hét og átti með
henni eina dóttur. Síðan rak hann þær
mæðgur frá sér og settist Carolina þá
að í klaustri ásamt dóttur sinni. Þegar
Georg tók við ríkisstjórn 1811, tók
hann barnið af henni. Hann var ekki
krýndur fyr en 1820. Þá kom Caroline
til Westminster Abbey og krafðist þess
að fá inngöngu og vera krýnd, því að
hún væri hin rétta drottning. En verðir
stóðu við allar dyr og vörnuðu henni
inngöngu. Hún tók þetta svo nærri sér
að hún andaðist úr hugarvíli fáum
mánuðum seinna.
Þá varð hlutur Katrínar Rússadrottn-
ingar annar. Hún var af bændaættum
og hafði gifzt sænskum fótgönguliða,
en var orðin ekkja er Pétur mikli
kynntist henni. — Hann giftist henni
heimulega og var hjónabandinu haldið
stranglega leyndu um langt skeið. En
seinasta árið sem hann lifði ákvað hann
að brjóta í bág við almenningsálitið og
viðurkenna hana opinberlega sem
drottningu sína, þrí að hún ætti það
skilið. Hann krýndi hana sjálfur, og
að honum látnum Varð hún einvaldur
í Rússlandi.
Hinrik III. Frakkakonungur var
krýndur 1575. — Hann var þá enn í
æsku. Og þegar kórónan var sett á
höfuð honum, þá grét hann og sagði
að hún meiddi sig. Almenningur taldi
þetta fyrirboða þess, að kórónan mundi
verða honum til lítillar gæfu. Fjórtán
árum seinna dreymdi hann kórónuna
löðrandi í blóði. Hann varð svo hrædd-
ur við þennan draum að hann skipaði
svo fyrir að fjölga um helming varð-
mönnum þeim, er gættu kórónunnar,
sem geymd var í skrúðhúsinu í St.
Denis. Þremur nóttum seinna var hann
myrtur.
Þegar Georg III. Englakonungur var
krýndur í Westminster Abbey, vildi svo
til, að stór demant, sem var framan á
kórónunni, losnaði og fell í gólfið. Al-
mannarómur sagði að þetta hefði verið
fyrirboði þess, að Bandaríkin slitu sig
úr tengslum við England á ríkisstjórn-
arárum hans.
Einkennilegur atburður skeði þegar
Hinrik I. Englakonungur var krýndur
árið 1100. Það hafði verið venja, að
erkibiskupinn af Kantaraborg fram-
kvæmdi krýningarathöfnina, en um
þessar mundir hafði hann fengið lömun,
svo að ráðandi menn ákváðu að bisk-
upinn af Salisbury skyldi framkvæma
krýningarathöfnina. Erkibiskupinn af
Kantaraborg var samt viðstaddur at-
höfnina, og er hann sá að biskupinn af
Salisbury tók kórónuna og ætlaði að
setja hana á höfuð konungs, trylltist
hann algjörlega og með skjálfandi
höndum þreif hann í kórónuna. Tog-
^JJcettuíe
ecjar viniar
IBN SAUD, konungur í Arabíu byrjaði
á því fyrir 30 árum að reyna að fá
Beduina til þess að taka sér fasta bú-
staði hjá vinjunum, í stað þess að haf-
ast við úti í eyðimörkinni og eiga sér
hvergi fastan bústað. Beduinar eru
hvort sem er upp á vinjarnar komnir,
því að þangað verða þeir að sækja sér
vatn og ávexti. En þeir vilja ekki búa
þar og virðist það í fljótu bragði und-
arlegt, að kjósa fremur brennandi eyði-
mörkina en þessa fögru gróðurreiti, þar
sem gnæfandi pálmar veita forsælu, þar
sem hægt er að rækta gnægð aldintrjáa
og þar sem nóg vatn er.
En Beduinar vita hvað þeir gera
þegar þeir forðast vinjarnar. Það er
hættulegt að vera þar, því að þar eru
moskítóflugur, er sýkja menn af drep-
sótt. — Fyrir nokkru settust nokkrir
Beduinar að í einum af þessum pálma-
lundum. Þeir höfðu ekki dvalizt þar
nema nokkra daga er þeir höfðu fengið
malaríu og voru dauðadæmdir. En í
eyðimörkinni er þeim óhætt. Þar eru
engar moskítóflugur.
Bedúinar vissu þó ekki, að það var
moskítóflugan, sem útbreiddi malar-
íunai Þeir höfðu aðeins komizt að því
fyrir nokkrum öldum, að vinjarnar
voru pestarstaðir, og vildu ekki vera
þar. Svo voru Negrar fluttir þangað
og þeim leið vel. Það var vegna þess,
að þeir eru ónæmir fyrir malaríu. Þetta
vissu þó engir, og þess vegna fannst
konunginum það hart að Bedúinar
skyldi ekki vilja sitja að þessum góðu
blettum í stað þess að eftirláta þá
Svertingjum.
Þá var það að Alþjóða-heilbrigðis-
málastofnunin tók sér fyrir hendur að
rannsaka þetta mál og komst að því, að
hræðsla Beduína við vinjarnar var á
rökum byggð. Og nú er farið að vinna
að útrýmingu moskítóflugunnar í eyði-
merkur vinjunum. — Þegar það hefur
tekizt, mun Beduínum óhætt að setjast
þar að, og það getur orðið upphafið að
því að þeir taki sér fasta bústaði.
uðust biskuparnir á um hana nokkra
stund, en svo lauk, að bræðin veitti
hinum lamaða manni yfirnáttúrlega
krafta, svo að hann svifti kórónunni af
stéttarbróður sínum og setti hana síðan
á höfuð konungs.