Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1953, Page 12
333
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
V
SPOR í SIMJÓIMUM
UM 30 ára skeið hafa menn verið
að velta því fyrir sér, hvernig
standi á þcim sporum, scm sést
hafa í snjó, hátt uppi í Himalaya-
fjöllum, og líkjast mjög sporum
eftir nakinn mannsfót. Eftir hvern
— eða hverja — eru þessi spor?
Síðan árið 1921 hafa fjallgöngu-
menh í Himalaya hvað eftir ann-
að rekizt á slóðir í snjónum þar,
og eru þær alveg eins og risa-
vaxnir berfættir mcnn hafi verið
þar á ferð. Spor þcssi hafa fund-
izt svo hátt uppi að þar er venju-
iega grimdarírost.
Hinn ókunni snjómaður er
nefndur ýmsum nöfnum. Þjóð-
flokkar, sem heima eiga þarna í
fjöllunum, kalla hann Yeti, Mirka,
Metchkangini ,eða villimanninn.
Sumir vísindamenn segja að snjó-
maður þessi sé ekki annað en úlf-
ur. svartbjörn. fjallbjörn eða api.
En fólkið í fjöilunum vill ekki
heyra það nefnt. Ýmsir þar þykj-
ast hafa séð hann. Þeir lýsa hon-
um svo, aó hann sé með mikinn
liárlubba, villidýrslegur í framan,
' með vígtennur og klær á fótum.
■ Þeir scgja að hann geti stokkið
yfir breiðar jökulsprungúr og fari
J a íleygiíeró um fjolLn.
Fyrsti Norðurálfumaðurinn, sem
sagði frá þessum snjómanni, var
C. K. Howard-Bury liðsforingi.
Hann var foringi leiðangurs árið
1921. Hann skýrði frá því, að í
21 000 feta hæð hefði þeir rckizt
á slóð, sem sennilega væri eftir
úlf, en sporin hefði verið undar-
lega lík því að þau væri eftir ber-
fættan mann. Vísindamönnum
þótti þetta merkileg frétt, en eng-
in ráð voru til þess að komast að
hinu sanna.
Seinustu fréttirnar af snjómann-
inum eru frá Eric Earle Shipton,
sem stjórnað hefir tólf fjallaferð-
um í Himalaya. Hann var seinast
á ferðinni þarna seint á árinu 1951.
Hann segir svo frá:
„Hinn 8. nóvcmber 1951 (þcir
voru þá i 19.000 fcta hæð) klukk-
an fjögur rákumst vér á einkenni-
lega slóð i snjónum. Vér röktum
hana rúma milu niður jökulinn,
þangað til hún hvarf i klettum,
sem stóðu upp úr jöklinum. Ein-
kennilegt var það, að þar scm
þessi skepna hafði komið að jökul-
sprungum, hafði hún stokkið yfir
þær og bcitt tánum til þcss að ná
fótfestu á bakkanum luuum
megm.“
Shipton mældi sporin og,reynd-
ust þau vera um 12(6 þumlungur
á lengd og breiðari heldur en eft-
ir venjulegan fjallaskó.
//=//
Á þessu 30 ára timabili, frá þvi
er Howard-Bury rakst fyrst á hina
einkennilegu slóð, og þangað til
Shipton athugaði álíka slóð, höfðu
margir aðrir fjallgöngumenn sagt
frá þessu einkennilega fyrirbæri.
Frank S. Smythe var á ferða-
lagi í Himalaya 1937 og segir svo
frá:
„Ég sá slóð eftir stóra nakta
fætur og var sýnilegt að þar hafði
farið tvífætt skepna. Hún hafði
verið álíka langstíg og ég cr“. Milli
sporanna mældust 1 (6—2 fet, en
sporin voru 13 þumlungar á lengd,
segir Smythe. Hann kvaðst liafa
rakið slóðina niður fjallið og undr-
ast mjög hvað þessi skepna hefði
valið góða leið, svo að vönum fjalla
manni hefði ekki tekizt betur og
hefði þó verið bæði erfitt og hættu-
legt að fara þarna án þess að hafa
ísöxi í hendi. Hann tók myndir af
sporunum og brezkir vísindamenn
fengu þær til athugunar. Þcir
kváðu upp þann dóm, að sporin
væri cftir björn. Þeir sögðu að
það væri ekki að marka þótt svo
sýndist sem þau væri eftir tví-
fætta skepnu, því að björninn
mundi hafa stigið með aftur-
hrömmum nákvæmlega í sporin
cftir forhrammana.
Árið 1937 sá Eric Shipton einn-
ig spor á öðrum stað i Himalaya-
Hann sagði um það: „Sporin voru
áreiðanlega ekki eftir björn. Slóð-
in var alveg bein en ekki i krók-
um, cins og þegar um ferfætt dýr
cr að ræða.“ Þegar haim birti svo
skýrslu sína um slóðina sem hann
fann 1951, .voru teknir birnir frá
Himalaya og apar, scm geymdir
eru i dýragarðinúm i Loudom og
látrur ganga í myjiram saúd. L1