Lesbók Morgunblaðsins - 07.06.1953, Blaðsíða 6

348
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ifi að stofna íslendingabvggð um
270 mílum norðvestur at' Winnipeg,
og úthluta landnemum þar ókeypis
landi, ákvað hann og margir fleiri
íslendingar að flytjast þangað. —
Þarna reis svo upp hin svokallaða
Þingvallabyggð. Haustið 1885 fekk
Ólafur vinnu við timburverksmiðju
í nánd við þessa nýlendu, vann þar
um veturinn og svo átti konan að
koma með börriin um vorið. Lýsir
nú S. B. Olson ferðalaginu norður
þangað:
ISI
MEÐ BIRTINGU hinn 30. apríl
1886 stigu 14 ferðalangar á vagn,
sem dreginn var af sterkum hest-
um. Þetta var í Solsgirth í Mani-
toba, þar sem járnbrautin endaði
þá. Var veður þá kalt og hrvssings-
legt.
Förinni var heitið til Shellmouth,
sem er rétt hjá landamærum Sas-
katchevan. í fremsta sæti var ek-
illinn og umboðsmaður stjórnar-
innar, Helgi Jónsson, ritstjóri viku-
blaðsins „Leifur“ í Winnipeg. Svo
var þarna kona, sem Guðbjörg Suð-
fjörð hét ásamt fjórum dætrum
sínum, Sigríði, Moniku, Kristínu og
Maríu; öldruð hjón, Narfi Halldórs-
son og Ástríður kona hans og Guð-
brandur sonur þeirra; Guðrún
móðir mín, svstur mínar Guðný og
Jónína og ég sjálfur. Ég hafði þá
nýskeð átt 8 ára afmæli og ég hugs-
aði ekki um annað en h\re mikið
gaman munrii verða að þessu ferða-
lagi.
Nóttina áður höfðum vér öll sofið
á gólfinu í járnbrautarstöðinni. —
Enginn kvartaði þó, allir voru
þreyttir eftir ferðina frá Winnipeg
og sofnuðu fast. En í mvrkri vorum
vér vakin til þess að halda ferðinni
áfram.
Nokkuru fyrir sólarupprás vor-
um vér komin á stað. Ferðalagið
var ekki þægilegt. Það var kalt í
vagninum og vér höfðum ekki ann-
að að sitja á en pynkla og kassa,
hreint ekki góð sæti, þegar þess er
gætt að vagninn hoppaði, hnykktist
og skrykkjaðist allavega.
Þegar sólin var komin á loft tók
að hlýpa og leið oss þá betur. Fór-
um vér nú að gefa landslaginu gæt-
ur. En þar var ekki tilbrevtingin,
ekkert annað að sjá en gráa slétt-
una, endalausa í allar áttir, með
einstaka grænum topp, sem ekki
hafði sölnað um veturinn.
Vér urðum að fara yfir nokkra
skurði og læki og sums staðar var
vatnið svo djúpt að það náði í
vagnöxul, en botn var alls staðar
góður. Hestunum veittist oft örðugt
að draga vagnana aftur upp á háan
bakkann hinum megin og var okk-
ur krökkunum þá leyft að fara út
og ganga og urðum vér fegin því
að mega rétta úr okkur og liðka
liðamótin eftir hristinginn í vagn-
inum og þrengslin. En þótt ekki
bæri mikið til nýlundu fannst oss
þetta ferðalag mjög skemmtilegt og
ævintýri líkast að kanna þannig
ókunna stigu.
Ferðinni var haldið áfram allan
daginn og alla næstu nótt og kom-
um vér til Shellmouth í sólarupp-
rás um morguninn. Þá urðu menn
fegnir að stíga af vagninum og
liðka stirðnaða limi sína. Allir voru
dauðþreyttir, því að enginn hafði
getað sofið um nóttina vegna þess
hvernig vngninn hnykktist til. En
það var fögur sjón, sem við oss
blasti þennan sólrika 1. maídag,
lítið þorp meðfram ánni og langar
hæðir að baki í norðri. Ég hef aldr-
ei gleymt því.
Þarna áttu þau heima Helgi
Jónsson og Ingibjörg Guðmunds-
dóttir kona hans, og vér fórum
heim til þeirra. Húsið stóð á hóli
að austanverðu í dalnum og sá það-
an yfir allt þorpið og vítt til
vesturs.
Ci3
FAÐIR minn vann áfram við sög-
unarmylnuna. Hann hafði fengíð
hálfsmánaðar frí til þess að byggja
sér kofa á landnámi sínu. Flutti
hann þangað bjálka og byggði
grindina, en ætlaði að setja þak á
seinna og gólf í húsið. En seinni
hluta sumarsins fengum vér þær
fregnir, að sléttueldur hefði geisað
á þessum slóðum og kofinn brunn-
ið. Faðir minn fékk þá leyfi annars
landnema, Jóns Magnúsaonar, að
flytjast inn í kofa, sem hann hafði
byggt. Þetta var bjálkakofi, 14x14
fet að stærð, leirklíndur og með
torfþaki og moldargólfi. í kofanum
var ofurlítil frítt standandi eldavél,
og á honum var einn lítill gluggi.
Meðal þeirra, sem komu frá fs-
landi um þær mundir er Þingvalla-
nýlendan var stofnuð, var maður
að nafni Helgi Árnason, kona hans
Guðrún og tveir synir þeirra. Sá
eldri hét Helgi og var fimm ára
gamall, en hinn hafði fæðst á leið-
inni og verið skírður Camoens, í
höfuðið á hrossaflutningaskipi
Slimons, sem flutti þau til Eng-
lands, því að um borð í því skipi
hafði hann fæðst.
Þessi fjölskylda ætlaði til Þing-
vallanýlendunnar. Þau komu til
þorpsins Millwood, þar sem for-
eldrar mínir áttu þá heima. Voru
þau orðin uppgefin eftir langa og
erfiða ferð og ekkert þeirra kunni
stakt orð í ensku. Kalla mátti að
þau væri alveg peningalaus og
þarna stóðu þau uppi ráðalaus, gátu
hvergi fengið þak yfir höfuðið og
hvergi fengið mat nema í búð. Ein-
hvern veginn vildi þá svo til, að
einhver komst að því að þau væri
frá íslandi og vísaði þeim heim til
foreldra minna. Þar var þeim tekið
opnum örmum og þótti öllum sann-
arlega vænt um að fá gesti frá ís-
landi. Svo varð það úr, þar sem
bæði faðir minn og Helgi ætluðu
að nema land í Þingvallanýlend-
unni, að þeir gerðu félag með sér
um landnámið, og að þau skyldi