Lesbók Morgunblaðsins - 21.06.1953, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
381

]^jó(hjcirÉi
ur
Af því að þjóðirnar þjóðgarða hafa,
þótti það sjálfsagt að hafa hér garð
eins og þeir stóru og um það var krafa
afgreidd og Þingvöllur fyrir því varð.
Örlögum móti er erfitt að sporna,
áfram var haldið, svo nútíma menn
þarna í Bláskógum þingstaðinn forna
þjóðgarð og kirkjugarð hafa í senn.
Svo er í ráði að safna þar beinum
sárfárra manna, er heiður skal tjá,
frægustu náum og einkum þeim einum,
almúginn dauði er snerta ei má.
e Annar er þjóðgarður þúsundafalt stærri
Þingvöllum, heiðar og öræfi lands.
Hann er sá rétti, það hentar ei smærri
hugsjón og stórhug ins íslenzka manns.
Fjallanna geimur með gjósandi hvera,
gróður og jökla og fossa og sand,
tilvalinn þjóðgarður virðist hann vera,
væri hann kominn í framandi land.
Hérna, sem betur fer, var hann og verður,
varzlan er okkar, er síðar mun rætt.
Þjóðgarður heztur af guði er gerður, i)
geta þar mennirnir litlu við bætt. o
í, SIGURÐUR NORLAND i(
l l
með fyrstu skáldsöguna. En þá fór
hún að „sjá“ heil orð og setning-
ar, og eftir það las hún manni sín-
um fyrir, en hann ritaði eins hratt
og hann gat, eða um 110 orð á
mínútu. Af þeim 3 milljónum orða,
sem eru í skáldsögum og ljóðum
Patience Worth, finnast vart fleiri
en svo sem ein tylft'úr nútíðar-
máli. Öll önnur orð og málfar er
frá 17. öld.
Oft og tíðum var fjöldi áreiðan-
legra vitna og rannsóknarmanna
við þegar frú Curran las fyrir og
maður hennar skrifaði. Lærðir
málfræðingar athuguðu gaumgæfi-
lega málið á kvæðunum og sögun-
um, og þeir lýstu yfir því, að
óhugsandi væri að nokkur mann-
eskja gæti samið, þó ekki væri
nema stutta sögu, á 17. aldar ensku,
án þess að hafa rannsakað það mál
árum saman og æft sig í að rita
það. Og allir voru þeir innilega
sannfærðir um, að kona eins og
frú Curran, sem aldrei hafði geng-
ið í skóla og aldrei komið út fyrir
landamæri Missouri, væri sú allra
ólíklegasta manneskja til þess að
geta orkt á 17. aldar ensku kvæði,
sem í eru 70.000 orð, á sautján
klukkustundum.
Margt var það annað um frú
Curran, sem varð sálfræðingum og
rannsóknamönnum óskiljanlegt.
Hún vann oft að þremur eða fjór-
um skáldsögum samtímis, og gat
hlaupið úr einni í aðra án þess að
hika við eða líta yfir það, sem
áður var komið. Einu sinni týndi
maður hennar einum kafla úr „A
Sorry Tale“ en þá samdi Patience
hann að nýu í einu vetfangi.
Árið 1920 var haldinn tilrauna-
fundur heima hjá frú Curran í
St. Louis. Þar voru skáld, rithöf-
undar og vísindamenn. Þeir létu
frú Curran biðja Patience um að
yrkja kvæði, sem væri 25 línur og
línurnar byrjuðu sín á hverjum
staf eftir stafrófinu, þannig að eng-
l
um staf væri sleppt nema x. Þetta
gerði Patience hiklaust og frú
Curran las kvæðið upp úr sér reip-
rennandi.
Hver var Patience Worth? Jú,
vísindamenn tóku sér fyrir hendur
að rannsaka það. Þeir komust að
því, að árið 1694 hafði fæðst stúlka
í Dorsethéraði á Englandi, sem
hafði hlotið nafnið Patience Worth.
Þrítug að aldri hafði hún farið til
Ameríku og þar höfðu Indíánar
orðið henni að bana. Þeir komust
einnig að því, að mörg þau örnefni,
sem hún nefnir í sögum sínum eru
til ennþá í Dorset-héraði, en sum,
sem nú eru týnd, voru til á 17.
öld.
Samband þeirra Patience og frú
Curran rifnaði árið 1928, og frú
Curran andaðist 9 árum seinna.
En enn í dag hefir engum tekizt
að gefa neina sennilega skýringu
á þessu dularfyllsta fyrirbrigði í
bókmenntasögunni.
(Billy Rose í „Magazine Digest“)