Lesbók Morgunblaðsins - 06.11.1955, Page 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
615
r
reynir hvergi að skilja samtíðina.
Þess vegna verður ið heiðna og
kristna þjóðlíf í höndum hans að-
eins broslegt frá nútíma sjón-
armiði. En stórir drættir eru
í bókinni, hugmyndaflug og
víðfeðmi. Frá listrænu sjónar-
miði er hún eins og mynda-
stytta, sem höíuð og útlimir hafa
brotnað af.
Ef litið er á allar sögurnar, eru
þar að baki dægurdómanna sígild
skaldleg verðmæti af hendi reglu-
legs skalds, sem þó oft hrasar í
skoðunum sínum á kaþólskum og
kommúniskum viðhorfum. Inn
fljótfaerni menningarspámaður
Laxness mun brátt rykfalla og
gleymast. En skáldið mun lifa og
verða langlifara breytilegum venj-
um og stéfnum. Sá fegurðarljómi
skáldskapar. sem hann hefir varp-
að yfir rithöfundastarfið, mun
lengi bera birtu yfir sagna og
Jjóða-eyna norður við íshaf. Sem
skáld ristir hann dýpra og lifir
Jengur en Hemingway, sem mun
grána með sinni stet'nu, þessum
blending af tepruskap og rudda-
skap.
Þegar skáldi er úthlutað Nobels-
verðlaunum. er það venjuiega eitt-
hvert sérstakt verk þeirra, sem þar
ríður baggamumnn. Hamsun hlaut
verðlaunin fyr-ir „Markens Gröde“,
Sigrid Undset fyrir „Kristín Lav-
ransdatter“. Að þessu sinni hygg
ég að' skáldsagan um Ólaf Kára-
son Ljósvíking hafi riðið bagga-
muninn, ekki aðeins vegna þess,
að þar njóta listagáfur skáldsins
sin bezt og eru minnst truflaðar af
skoðunum þe.s, heldur enmig
vegna þess, að skáldsagan er lof- á
íslenzka alþýðu, sem stóðst hórm-
ungaárin, þar uppi jna bókmennta-
legu arflexfð með rímunum, Hall-
Felix Ölafsson, kristniboði:
Innrds ítnln í Eþiópiu
^ ÞESSU hausti munu margir
verða til þess að leggja leið
sína til Addis Abeba, höfuðborgar
ins stóra, sögurika og frjálsa fjalla-
lands í Mið-Afríku. Forvitið ferða-
fólk og fulltrúar margra þjóða
munu koma þangað. Heimamenn
standa sjálfir fyrir hátíðahöldun-
um, og hefur ekkert verið sparað,
til þess að allt gæti farið sem bezt
fram. Þess verður minnzt að 25 ár
eru liðin frá því, að Ras.Tafari var
krýndur keisari. Titill hans er lang-
ur og veglegur, eins og sæmir aust-
urlenzkum þjóðhöfðingja: Ið sigr-
andi ljón af Júda ættkvísl, Haile
Selassie I., inn útvaldi Guðs, kon-
ungur konunganna i Eþíópíu. Hann
er elskaður af þjóð sinni og virtur
af öllum, sem til starfs hans
þekkja. En margs er að minnast og
margs verður getið, er hÖfðingjar
landsins semja lofræður sínar um
giimi og Vidalin og byggði brú
milli gullaldar Sögu og Eddu og
innar skáldlegu og þjóðlegu end-
urvakningar á 19. öld. Með Ljós-
víkingnum hefir Laxness dregið
upp fagra og hrifandi mynd af al-
þýðuskáldunum, sem báru kyndil-
inn þegar verst blés á móti, Sig-
urði Breiðfjörð og Bólu-Hjálmari.
En það mun vera í samræmi við
sósialt og þjóðernislegt inm-æti
Laxness, að sá bjarmi, sem Nobéls-
verðlaun hans varpa nú á ísland,
faj ejnmg að na tjl þ'ejrra, og verðj
til heiðurs alþýðunni, sem barðjst
fram til sigurs og varð sjálfstaeð
og írjáls norræn þjoð.
Haile Selassie keisari
keísara ,sinn. Einn er sá atburður,
sem enginn mun gleyma, en flestir
minnast á. Sá atburður færði keis-
aranum ina staerstu sorg, en einnig
— að lokum — inn mesta sigur
stjórnartíðar hans. Hér er átt við
innrás ítala x Eþiópiu. í haust eru
einmitt 20 ar siðan þetta skeði.
Það var haust i Evrópu. Haust i
náttúrunni og haust í hugum
manna. Að vísu liðu enn 4 ár þang-
að til heímstyrjöldin mikla brauzt
út. En mönnum var ekki ókunnugt
jun, að Hitler og Mussolini voru í
óða önn að búa þjóðir sínar sem
bezt að vopnum og vítisvélum. M.a.
varð Bretum þétta æ Ijósara og þá
éinnig það, að þeir væru þess alls
ekki búnir að heya styrjöld við
Þýzkaiand. Brézkir stjórnmála-
m*nn reyndu því af fremsta megm
að várðveita friðinn Þetta fekk
Haile Belassie að reyna, er hann
leitaðj á naðir Þjoðabandalagsms