Lesbók Morgunblaðsins - 28.04.1957, Side 3

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
239
til þess, að djúp missættis, kulda,
misskilnings, haturs, sem myndast
milli manna, verði brúuð að nýju.
Hann segir, að hver, sem sýni öðr-
um fullan, einlægan trúnað, fái
alltaf goldið í sömu mynt aftur.
Opinskáa einlægni og hart sjálf-
dæmi fái enginn óvinur staðizt.
Hann telur það hafa valdið mestu
byltingunni í lífi sínu, þegar hann
reyndi þessa aðferð.
Með því að kannast við sök sína,
brest eða brot, fyrir öðrum, gerir
maður tvennt: Styrkir sjálfan sig
í því áformi að hverfa að fullu frá
villu sinni, og hjálpar hinum til
þess að taka rétta ákvörðun. Þetta
er gamall og gildur, kristinn sál-
gæzluvísdómur.
Siðgæðiskröfur kristindómsins
dregur Buchman saman í fjögur
meginboð: Fullkomin einlægni
(heiðarleiki), hreinleiki, óeigin-
girni, kærleiki. í ljósi þessara boða
skyldi maður skoða líf sitt sí og æ
og keppa eftir því að gera þau að
veruleika í breytni sinni.
Til þess að það megi takast er
nauðsynlegt að hlusta gaumgæfi-
lega eftir rödd Guðs í samvizkunni
og hlýða henni skilyrðislaust. Þetta
er kvikan í kenningu Buchmans.
Hann og fylgismenn hans hafa ó-
bilugt traust á handleiðslu Guðs,
ef hlustað sé eftir raust hans og
farið eftir bendingum hans. í þessu
skyni leggja þeir ríka áherzlu á að
hafa „hljóða stund“, einkum á
morgnana. Hér er ekki um neina
nýlundu að ræða. Hallgrímur
segir:
Árla dags alla morgna
við orð Guðs haltu ráð.
Jesús fór árla á fætur, löngu
fyrir dögun, og gekk út og fór á
óbyggðan stað og baðst þar fyrir
(Mark. 1, 35). Og ennþá, mörgum
öldum, fyrr, sagði spámaðurinn:
Drottinn vekur á hverjum morgni
eyra mitt, svo að óg taki eftir »ins
Frank Buchman.
og lærisveinar gjöra (Jes. 51, 4).
Bæn er ekki aðeins það að tala við
Guð, heldur og að láta Guð tala.
Buchman og hans menn vilja, að
menn riti það hjá sér, sem í hug-
ann kemur á hljóðum stundum.
Bæði sé það nauðsynlegt til þess
að manni gleymist ekki það, sem
samvizkan segir, þegar menn skoða
huga sinn, og til þess að kynnast
sjálfum sér.
Þá hefur það verið einkenni þess-
arar hreyfingar frá byrjun, að
menn halda hóp, nokkrir saman,
hittast iðulega, helzt dag hvem,
bera saman bækur sínar, opna hug
sinn hver fyrir öðrum og taka á-
kvarðanir. Því var hún kölluð
„hóp-hreyfing“, Group Movement,
framan af.
III.
Næstu árin fyrir síðustu styrjöld
fór hreyfing Buchmans víða og
náði talsverðum tökum, ekki sízt
á Norðurlöndum, sérstaklega með-
al listamanna og menntamanna.
Hún sætti að sjálfsögðu andmælum
og gagnrýni úr ýmsum áttum, bæði
af hálfu trúmanna og vantrúaðra,
rökstuddum eða rakalitlum, ems og
gengur. En hún hjálpaði mörgum
tll þess að öðlast jákvætt lífsvið-
horf og finna bæran andlegan
grundvöll. Og auk þess, sem hún
bjargaði þannig ýmsum, sem voru
á ílæðiskeri í andlegum efnum,
varð hún mörgum trúuðum mönn-
um örvun og vakning.
Þegar blikumar undir heims-
styrjöldina tóku að sortna, vaknaði
sú sannfæring með Buchman, að
almenn, siðgæðisleg endurreisn
væri ekki aðeins hið eina, sem gæti
stemmt stigu við þeim öflum upp-
lausnar og tortímingar, sem fært
höfðu veröldina á vítisbarm, heldur
væri slík endurreisn möguleg á
grimni þeirra sanninda, sem hann
hafði komið auga á. Þá gaf hann
hreyfingu sinni nafn og kallaði
hana Moral Re-Armament, skamm-
stafað MRA, siðgæðisvæðing (á
dönsku: Moralsk Oprustning).
Hervæðing setti svip á heiminn.
Það var feigð á þeim svip, feikn-
stafir. Hví að væðast til myrkra-
verka einna? Hafði ekki einu
sinni verið talað um að klæð-
ast hertýgjum ljóssins? Oft var
þörf slíkrar væðingar, en nú var
nauðsyn, lífsnauðsyn.
Stefna mannlífsins á upptök í
mannshuganum. Ef vér eigum að
snúa við af vegi helstefnunnar, þá
verðum vér að snúa huga vorum,
taka sinnaskiptum. Allir eru óá-
nægðir með heiminn, allir vilja, að
hann breytist á betra veg. En allir
eru að bíða eftir því, að aðrir breyti
um háttu. Einfaldast er að byrja
á sjálfum sér. Og öruggast um
árangur. Að minnsta kosti hefi ég
engan rétt til þess að heimta betri
heim ef ég rækta eða umlíð hjá
sjálfum mér nákvæmlega þær eig-
indir, sem heiminum stendur mest-
ur voði af: Fals, óheilindi, saurugar
hvatir og háttu, eigingimi, ágimd
og hatur. Og menn vænta ti^ einsk-
is betra heims, hvaða ráð til bóta,
sem upp kynnu að verða tekin, el