Lesbók Morgunblaðsins - 28.04.1957, Qupperneq 12

248
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Borglum að því, hvað hann heldi
að myndimar entust lengi. Þá hló
hann í kampinn og svaraði: „Þegar
eg komst að því, að granít veðrast
eitthvað um þumlung á 100.000 ár-
um, þá bætti eg einu feti við nefið
á Washington. Enginn veitir því
eftirtekt, en þessi viðbót getur enzt
honum milljón ára“.
Ekki hafa verið gerðar slíkar
myndir af öðrum forsetum Banda-
ríkjanna ennþá, en nóg er af klett-
um í Dimmafjallgarði til þess að
gera margar fleiri myndir af sömu
stærð.
En þarna er verið að gera minn-
ismerki um frumbyggja landsins,
Indíánana. Þótti eðlilegt að hafa
það í hinum helgu fjöllum þeirra.
Þetta minnismerki á að verða 563
feta líkneski, höggvið á klettana á
Thunderbolt Mountain (Leiftur-
fjalli). Korcsak Ziolkowski heitir
myndhöggvarinn, sem á að vinna
þetta verk og byrjaði hann að
sprengja fyrir minnismerkinu
1949, en óvíst er hvenær það verð-
ur fullgert. Sem sameiginlegt tákn
allra Indíána var valinn Sioux-
höfðinginn Crazy Horse, er gerði
hvítum mönnum mestar skráveif-
urnar á árunum 1874—77. Hann
þeysir þar á trylltum gæðing og
bendir fram.
Margir aðrir einkennilegir staðir
eru þarna. Má þar fyrst nefna
Skrattaturninn (Dewils Tower).
Þetta er stuðlabergsdrangur mik-
ill, sem gnæfir 857 fet yfir um-
hverfi sitt, þverstýfður að ofan og
er svo mikill um sig að þar uppi
er flöturinn um ekrustærð. Hann
er í Woyming og 1906 friðhelgaði
Theodor Roosevelt forseti hann
fyrstan af öllum stöðum. Þangað
koma nú árlega um 100.000 ferða-
manna til að skoða þetta náttúru-
undur.
Jarðfræðinga greinir riokkuð á
um hvemig þessi mikli drangur
hafi orðið til, en flestir hallast að
þeirri skoðun að þetta muni vera
gostappi. Fyrir langa löngu, ef til
vill 50 milljónum ára, hafi bráðið
blágrýti leitað þarna upp í jarðveg-
inn, storknað þar og orðið að
stuðlabergi. Síðan hafi hin linari
jarðlög allt um kring eyðst og sóp-
azt burt, en drangurinn staðið
eftir.
Ýmsir menn hafa klifið upp á
drangann, en 1941 gerði einn sér
hægt um vik, fór þangað í flugvél
og lét fallast niður á hann í flug-
belg. En hann komst ekki niður af
eigin ramleik, og þarna varð hann
að dúsa í vikutíma í stormi og
regni og mundi hafa króknað ef
flugvélar hefði ekki fleygt niður til
hans útbúnaði og mat. Um síðir
klifu menn upp og sóttu hann.
í Wind Cave National Park, sem
er sunnarlega í fjöllunum, er
Vindahellirinn og bær sem heitir
Hot Springs; þar eru heitar laug-
ar.
Víða um fjöllin eru hellar, sem
vindar hafa sorfið í kalkstein, en
Vindahellirinn er þeirra mestur og
merkilegastur. Hann er einkenni-
legur í laginu og í honum finnast
hvítir krystallar og rauðbrúnir
skápar og syllur. Hann er hinn
stórkostlegasti fýsibelgur. Þegar
loftþrýstingur er lágur, stendur
strokan út úr honum, en þegar loft-
þrýstingur er hár, þá streymir loft-
ið inn í hann, og verður af þessu
allmikill hvinur. Indíánar töldu að
þessi hvinur væri boðskapur frá
guðunum um að nú væri veiðidýr
(vísundar) í nánd. í hellinum er
skot eða afhellir sem nefnist Brúð-
arstofan. Umsjónarmaður þar seg-
ir að þannig standi á nafninu, að
einu sinni hafi verið ung stúlka,
sem hét móður sinni því, að hún
skyldi ekki giftast neinum manni
ofan jarðar. Hún fann þá upp á
því að giíta sig í heiimiuu. MEn
brátt varð svo mikil aðsókn, að vif
urðum að taka fyrir þetta. Við vild-
um ekki flytja allar hjónavígslur
niður í jörðina“.
Til heitu lauganna sótti fólk sér
heilsuböð og þess vegna spratt þar
upp bærinn Hot Springs. Eftir
honum miðjum rennur smá á, sem
Fossá heitir. Laugavatnið fellur í
hana og er hún því alltaf volg, svo
að þar lifa froskar góðu lífi á vet-
urna, og þar er fullt af stokkönd-
um allan ársins hring, og lifa þær
á þeim molum, sem gestir fleygja
í þær. Einu sinni kom maður til
Hot Springs í bíl að vetrarlagi.
Hann frétti bar að Fossá legði
aldrei, því r.ð vatnið í henni gæti
ekki fre~' Hann hugsaði sér þá
gott til gl' jarinnar, tæmdi vatns-
kassa bílsins og fyllti hann aftur
af þessu ágæta vatni, sem ekki gat
frosið. Morguninn eftir upgötvaði
hann að botnfrosið var í vatnskass-
anum. Hann hótaði þá að fara í
mál við þorpið.
Slíkar gamansögur eru sagðar
þarna víða og er stundum krítað
liðugt. Það er t. d. sagt, að einu
sinni liafi tveir menn tekið sér
gullnámaland í félagi. Svo var tal-
að um hvað þeir ætti að láta nám-
una heita og stakk annar þeirra
þá upp á því, að hún væri látin
heita í höfuðið á konu hins. Það
varð að samkomulagi, og síðan
heitir náman „guðs reiðiteikn“.
En Vellygni-Bjarni þeirra í
Dimmufjöllum er þó maður sá, er
kallast Smoky Thomas. Hann sagði
einu sinni þessa sögu af sjálfum
sér:
„Eg hafði valið mér náttstað þar
sem ekki var nokkurt sprek að
finna og ekki svo mikið sem eina
kúaskán, svo að ég gæti steikt mér
kjöt. En eg tók þá til bragðs að
kveikja í grasinu og helt svo steik-
arpönnunni með kjötinu þar yfir.
Þá tók að hvesssa, en eg fylgdi
eldinum eftir. Þegar kjötið var