Lesbók Morgunblaðsins - 22.09.1957, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
471
BjÖrn G. BjÖrnsson:
Stefán Helgason förumaður
langt síðan því var lokið, en auk
þess hefir tekist að veita atvinnu
10 milljónum flóttamanna, sem
flýðu „sæluna“ fyrir austan járn-
tjaldið.
Hin frjálslynda stefna stjórnar-
innar í viðskiptamálum, ásamt
framúrskarandi dugnaði og kjarki
almennings, hefir nú borið þann
ávöxt að allt er í meiri uppgangi
en dæmi eru til annars staðar í
Evrópu. Nú er of mikil fjársöfnun
aðal áhyggjuefni Þjóðverja. Þeir
hafa á undanförnum árum kapp-
kostað að auka framleiðslutækin og
flytja sem mest út, en minna ver-
ið hugsað um framleiðsluvarning
til notkunar heima fyrir. Þetta gæti
haft þær afleiðingar, að vöruverð
færi að hækka. En Erhard hefir
þegar gert sínar varúðarráðstafan-
ir. Hann hefir dregið úr útflutn-
ingi og nú ætlar hann að afnema
tolla á innfluttum nauðsynjum, tii
þess að halda vöruverðinu niðri.
í Vestur-Þýzkalandi eru nú urn
50 milljónir manna. Það er ein-
kennilegt, að þeir skuli hafa á-
hyggjur af því að þar sé allt í of
miklum uppgangi. Og það er eitt-
hvað annað en hægt er að segja um
þær 17 milljónir sem heima eiga i
Austur-Þýzkalandi, og eru undir
járnhæl Rússa. Þessir Þjóðverjar,
sem þar eiga heima, voru ekki síð-
ur kjarkmiklir og duglegir en
bræður þeirra fyrir vestan járn-
tjaldið. En ástandið í Austur-
Þýzkalandi fer stöðugt versnandi.
Undir grimmdarstjórn kommúnista
verða hinir dugmiklu verkamenn
æ óhamingjusamari, og kjarkur
þeirra þverr smámsaman.
Vestur-Þjóðverjar hafa nú sýnt
þeim, og allri Austur-Evrópu hví-
líkt viðreisnarafl frelsið er, hugs-
anafrelsi, athafnafrelsi og við-
skiptafrelsi. Sú þjóð, sem er í sann-
leika frjáls, getur alltaf rifið sig
upp úr niðurlægingu og fátækt.
Það var ekki kveikt við veginn
né vörðuð hans þroskabraut.
Hann lagði út á lífsins regin
og leiðsagnar engrar naut.
Úr föðurhúsunum hrakinn,
hungraður, þyrstur nakinn.
Hver lýsir þeirri þraut?
Hann vantaði ei þrek til að vinna,
en viljans styrkur brást.
Og vit hafði margur minna
við mannlifsgátu að fást.
En óhýr var ygglibrúnin,
því ergelsismæðurúnin
og gremjan í svipnum sást.
Hann vissi að hvergi var hann
velkominn förusveinn,
því pjönkur á haki bar hann,
sá böggull var ekki hreinn.
1 fjárhúsum fékk hann hvílu
við fánýta tötraskýlu,
þar svaf hann — alltaf einn.
Um veslingsins vöku og drauma
þar vitnaðist aldrei neitt.
En vakna við vist svo auma
það víst hefði margan þreytt.
Þar beið engin kaffikanna,
né krásir ríkra manna.
Nei, ekkert var um hann skeytt.
Hann hröklaðist heim að bænum
er hungrið og þorstinn brann.
Hjá húsfreyjum virktavænum
hann viðkvæma samúð fann.
Þær gáfu honum gott að borða
og gjarnan nestisforða.
En vildu ekki hýsa hann.
Hans orðbragð var ógnum þrungið
af áreitni um sérhvern mann.
Og þyrnarnir þeir gátu stungið,
hann þekkti svo veikleikann
í fari sveitunga sinna
að sízt þurfti á að minna.
Hann flísarnar jafnan fann.
Hann virtist hinn stóri sterkl
stofnviður til að sjá.
En var þó í orði og verki
vanþroska, kalið strá.
Um orsakir illra skapa
og óvæntra stjömuhrapa
•r samtiðin sagnafá.
Er förumaður var fallinn
varð fráleitt hjá því sneitt
að kasta rekum á kallinn,
það kostaði litið eitt.
Þá útför þurfti ekki að vanda
og þar skyldi ei varði standa
né leiðið Iaufum skreytt.
En Eyjólfur Kolbeins klerkur,
sem kunni á örbirgð skil,
í athöfn og orðum merkur
einstæðingum í vii,
hann flutti fagra ræðu
um fátæka útlagans mæðu,
svo flestir fundu til.
Er ekki Stefáns andi
arfgengur vorri þjóð?
Hrekjast ei hér í landi
húsvilltir menn og fljóð?
Ráðvilltir alla ævi,
ekki við fjöldans hæfi,
förumanns feta slóð.
Ef kærleikans hugsjón hækkar
þá hlýnar við Norðurpól
og förumönnum fækkar,
sem finna hvergi skjól.
Útlagans grýtt er gata;,
en gott eiga þeir sem rata
veginn mót sumri og sól,
'i_-^ð®@®<5''^_5
MANNTJÓN ÞJÓÐVERJA 1 SEINNI
HEIMSSTYRJÖLDINNI
FYRIR skömmu gaf stjórnin í Vestur-
Þýzkalandi út skýrslu um manntjómð,
sem Þjóðverjar biðu í seinni heims-
styrjöldinni.
Samkvæmt þessari skýrslu hafa
rúmlega 7 milljónir manna beðið
bana í styrjöldinni, og eru þá eigi að-
eins taldir allir hermenn, sem féllu,
heldur einnig borgarar, sem biðu bana
í loftárásum og Gyðingar, sem nazistar
létu taka af lífi.
Arið 1937 er talið að 77 milljónir
Þjóðverja hafi verið í Þýzkalandi,
Memel, Danzig og Þjóðverjabyggðum
í Póllandi, Tékkóslóvakíu, Ungverja-
landi, Rúmeníu, Júgóslavíu og Búlg-
aríu. Nær skýrslan til allra þessara
manna og samkvæmt þvi hefir nær 10.
hver Þjóðverji farist í styrjöldinni.
V Y
A