Lesbók Morgunblaðsins - 11.05.1958, Blaðsíða 2

250
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Asgrímur Jónsson: Hafursfell. (Myndin máluð á Jöðrum)
Laust eftir 1910 birtist Ásgrímur
aftur á Húsafelli, og þá til dvaiar
Dvaldíst hann nokkrar vikur a
Húsafelli annað hvort sumar fram
til ársins 1920, og árin eftir at og
til. Kom hann ætíð yfir Kaldadal
og var fylgdarmaður hans Jóhann
bóndi Kristjánsson í Skógarkoíi
Minnir mig að málaradót sitt
hefði Ásgrímur í koffortum á
tveimur hestum. Eftir árið i 930
kom Ásgrímur alltaf í bíl, ýmisi
yfir Kaldadal, eða fór sveitir.
Fyrstu tvö sumurin sem Ásgrím-
ur dvaldist á Húsafelli kynntis'
hann heimafólki lítið, — yrti varla
á okkur þó að við yrðum á veg’
hans. Sama herbergið hafði hann
alla tíð, og var það kallað Ásgríms-
herbergið. Oftast borðaði hann ein •
samall. Þó kom það fyrir að han:i
settist til borðs með gestum, en þó
því aðeins að hann gæti fellt sig
við þá Honum var meinilla viö
menn sem voru undir áhrifum víns.
Ef hann hafði hugboð um að ferða-
menn, sem að Húsafelli komu,
væru við skál, hafði hann það tií,
að taka á sig stóran krók til þess
að verða ekki á vegi þeirra. En
eitt af því sem Ásgrími kom þo
einna verst, var hnýsni fóiks :
myndir hans, eða þegar hann var
truflaður við vinnu, og átti hann
stundum í brösum við slíka óboðna
gesti Ég man hve hann var ætíð
þakklátur Ástríði móður rmnn'
fyrir það, að hún varnaði ’inngöngu
í herbergi hans mektarmanni úr
Reykjavík, sem vildi nota tækifær-
ið og skoða myndir Ásgríms meðan
hann var úti að mála. Einu sinni
kom landsþekkt kvenréttindakona
að Húsafelli, sem hafði mikinn hug
á að skoða myndirnar. Hún opnaði
hurðina að Ásgrímsherberginu án
þess að berja að dyrum og gekk
inn í herbergið, en þá var Ásgrím
ur heima. Við heyrðum engin orð
töluð en mikinn skruðning, sem
minnti einna helzt á handalögmál.

Konan birtist úti á gangi, og hurðu
var skellt harkalega á eftir henni.
Með árunum varð Ásgrímur
mannblendnari, en meinilla var
honum alla tíð við þessa hnysr.i
gesta. Mér er það minnisstætt,
er allstór hópur ferðafólks heim-
sótti Húsafell fyrir nokkrum ár-
um, og voru sumir í hópnum við
skál, og einstaka maður þéttkennd
ur. Bar þá svo við, að einn þessara
þéttkenndu hrinti harkalega upp
hurðinni hjá Ásgrími. En sterklega
var tekið á móti, og hurðinni skellt
óþyrmilega við nefið á hinum
óboðna gesti, sem varð þá að orði
við mig: „Hvaða bölvaður skit-
sokkur er hérna hinu megin við
hurðina hjá þér maður“. En síð'a
sumars, skömmu áður en Ásgrím-
ur kvaddi Húsafell, hélt hann
venjulega sýningu á myndum sín-
um fyrir okkur heimafólkið og
þótti okkur það mikill viðburður
Við þekktum orðið á hann, og lét-
um því sjaldan þá ósk i ljós að fa
að sjá myndir hans, þótt okkur
blóðlangaði til þess, — við létum
hann um það, hvort hann viJdi
sýna okkur þær eða ekki. Gættum
við þess ætíð á Húsafelli, að
þrengja okkur aldrei inn á Ás-
grím.
Eftir þessi tvö fyrstu sumur, sem
Ásgrímur dvaldist á heimili mínu,
breyttist framkoma hans við
heimafólkið. Hann varð hlýr í v’ð
móti og gaf sig á tal við okkur.
Og smátt og smátt kynntumst viC
hans innra manni, og fór svo, að
okkur fannst hann vera einn ”f
heimilismönnum, og var hans sárt
saknað ef eitthvað það kom fyrir,
að hann komst ekki fram að Húsa
felli.
Ásgrímur var meðalmaður a
hæð, þéttur á velli og beinvaxinn,
léttur og skjótur í hreyfingum.
Ekki veit ég hvort hann stundaði
íþróttir á yngri árum en eftir
limaburði og vexti að dæma, mát+i
ætla að hann væri þaulæfður
íþróttamaður. Hann var ágætur