Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1959, Blaðsíða 6
118
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
FLUGSLYS OG ORSAKIR ÞEIRRA
FYRIR skemmstu vildi það til, er
amerísk flugvél, Boeing-707, var á
leið frá París til Lundúna, að
hreyfill losnaði og þeyttist út úr
flugvélinni. Þrátt fyrir þetta ó-
happ komst flugvélin til Lundúna
og gat lent þar heilu og höldnu.
Nákvæm rannsókn mun fara
fram á því, með hverjum hætti
þetta gat orðið. Svo er jafnan þeg-
ar flugslys ber að höndum. Allar
þjóðir heims, nema Rússar, hafa
með sér samning um skjóta rann-
sókn, og skal hver þjóð styðja aðra
eftir mætti við slíka rannsókn. í
flestum löndum eru það samgöngu-
málaráðuneytin, sem eiga að sjá
um að rannsókn sé hafin. En oftast
nær eru alþjóðasérfræðingar kall-
aðir á vettvang, og auk þess full-
trúar frá vátryggjendum flugvél-
arinnar og eigendum hennar.
En í hvert skipti sém rannsókn
fer fram, rifjast upp sögur af eldri
slysum. Skal hér nokkurra getið.
Slys í frumskógi.
Boeing 202 „stratocruiser" lagði
á stað frá Rio de Janeiro og var
ferðinni heitið til New York. Níu
manna áhöfn var á flugvélinni og
41 farþegi. Veður var bjart og fag-
urt. Flugvélin rann fagurlega á
loft og strykaði upp í 18.000 feta
hæð, en í þeirri hæð var henni
ætlað að fljúga. Undir sólarlag var
hún stödd yfir þéttum frumskógi
og lítt könnuðum. Fram að því
hafði ferðalagið gengið ágætlega
og hún hafði stöðugt samband við
stöðvar á jörð niðri. En skyndilega
þagnaði hún og heyrðist ekki fram-
ar til hennar — ekki einu sinni
nein skilaboð um að hún væri í
hættu. Hún „hvarf“ bókstaflega.
Hvað gat valdið þessu? Var
það einhver bilun í flugvélinni
sjálfri, eða var hér um skemmd-
arverk að ræða?
Þetta þurfti að rannsakast hið
allra fyrsta, en það var ekkí hlaup-
ið að því að komast á slysstaðinn,
og var þar við marga örðugleika
að etja, eins og bezt má sjá á fyr-
irskipunum þeim, sem rannsóknar-
mennirnir fengu. Þeim var skipað
að vera vel vopnaðir og hafa engin
afskipti af hinum viltu Chiapos
Indíánum, sem eru á þessum slóð-
um, nema því aðeins að Indíánarnir
gerðu árás, þá skyldu þeir skjóta
á þá. Þeim var skipað að halda
altaf hópinn og gæta þess að eng-
inn yrði hópnum viðskila. Þeir
skyldi altaf vera vel á verði gagn-
vart skógarbjörnum, hlébörðum,
jagúarum, eiturslöngum og öðrum
skaðræðisskepnum í frumskógin-
um. Þeir skyldu búa sig svo vel,
að föt þeirra rifnuðu ekki á þyrn-
um og þistlum.
Eftir tveggja mánaða ferðalag
og ótrúlega erfiðleika komust
rannsóknamennirnir að lokum á
slysstaðinn, en þá voru sumir
þeirra veikir af hitasótt. Þeir
fundu flugvélabrotin og sáu á
trjánum þar um kring, að flug-
vélin hafði fallið lóðrétt til jarð-
ar. Þar hafði eldur komið upp í
henni og brætt belginn, svo að
ekki voru eftir nema kögglar af
bráðnuðum málmi. Indíánar höfðu
fundið flugvélarhræið og rænt
ýmsu þaðan.
Rannsóknamennirnir báru sam-
an á einn stað öll þau brot úr flug-
vélinni, sem þeir gátu fundið, og
voru að því í marga daga. En þá
söknuðu þeir eins hreyfilsins. Þeir
komust því að þeirri niðurstöðu,
að þessi hreyfill hefði rifið sig
lausan, en við það hefði flugmenn-
irnir misst stjórn á vélinni og hútx
stungist beint til jarðar.