Lesbók Morgunblaðsins - 25.03.1959, Blaðsíða 23

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
167
Tölur margfaldast fljótt
Breytingar í vændum
Mörgum þykir það ókostur á
almanakinu, að sami mánaðardag-
ur skuli ekki koma á sama vikudag
árið um kring. Hafa því komið
fram tillögur um að breyta alman-
akinu enn, halda þó 12 mánaða-
fyrirkomulaginu, en láta vera 91
dag í hverjum ársfjórðungi. Þá
yrði 31 dagur í janúar, 30 í febrúar,
30 í marz, 31 í apríl o. s. frv. Eftir
30. desember skal skotið inn einum
degi, sem nefnast skal Alþjóðadag-
ur. Og þegar hlaupár er, skal
hlaupársdeginum skotið inn milli
júní og júlí. Með þessu fyrirkomu-
lagi er gert ráð fyrir því að árið
hefjist jafnan á sunnudegi og jóla-
dagur verði á mánudegi. (Sjá grein
í Lesbók 15. apríl 1954).
Þetta mál hefir nú verið á döf-
inni hjá Sameinuðu þjóðunum 1
fimm ár, en ekki hyllir undir neitt
samkomulag enn. Þótt allir hag-
sýnir menn játi, að breytingin
mundi verða til bóta, er hér við
marga örðugleika að etja, einkum
vegna trúarbragða, hjátrúar og
fastheldni. Sumir halda því fram,
að tímatalið sé af guði sett, og
mennirnir hafi ekki neina heimild
til að breyta því. Þessir menn
halda því fram, að með því að
skjóta inn Alheimsdeginum og
Hlaupársdeginum og telja þá ekki,
verði sabbatsdagurinn ekki sjö-
unda hvern dag, eins og fyrirskip-
að sé í biblíunni. Sumir telja hinu
nýa almanaki til foráttu, að það
felli alveg niður fjóra daga, 31.
marz, 31. maí, 31. ágúst og 31. des-
ember og telja að það geti valdið
miklum vandræðum og vafningum
vegna þeirra, sem fæddir eru á
þeim dögum. En hörðust mun þó
andstaða kaþólsku kirkjunnar
vegna messudaganna.
Það voru Indverjar, sem gengust
fyrir því að þetta mál var tekið
til meðferðar í efnahags- og félags-
máladeild Sameinuðu þjóðanna.
Menn eiga bágt með að gera
sér grein fyrir tölum, þegar þær
fara að hækka. Oft er það, þegar
heiðskírt er veður og stjörnubjart
á síðkvöldum, að menn fullyrða að
þeir sjái milljónir stjarna á himin-
hvelinu. En nú segja stjörnufræð-
ingar, að sú allra hæsta tala stjarna
sem hugsanlegt sé að menn sjái
með berum augum, sé um 4000. Og
þegar menn geta farið svo villt um
ekki meiri fjölda, hvernig ættu Þeir
þá að „skilja“ miklu hærri tölur.
Sagt er, að sá sem fann upp skák-
taflið, hafi farið með það til keisara
nokkurs og keisarinn orðið svo hrif-
inn af þessari uppfinningu, að hann
hafi sagt manninum að hann mætti
sjálfur kjósa sér laun fyrir. Hann
kaus sér þá að fá eitt hveitikorn
fyrir fyrsta reitinn á skákborðinu,
tvö fyrir þann næsta og síðan tvö-
faldað við hvern reit, þangað til
Þetta var mjög eðlilegt, því að þar
í landi gilti mismunandi tímatal í
hinum ýmsu furstadæmum, og allt
varð á ringulreið þegar landið
fekk sjálfstæði. Gregorianska tíma-
talið er nú hið opinbera tímatal
þar, en 17 önnur tímatöl eru við
hliðina á því. Út úr þessu öng-
þveiti reyndi stjórnin svo að kom-
ast með því að gefa út nýtt tíma-
tal og gekk það í gildi 22. marz
1957. En það er ekki hið nýa al-
heims tímatal, og það afnemur
ekki heldur gregorianska tímatal-
ið. Það er sett til þess að ákveða
helgidaga í ríkinu. Allt er enn í
óvissu um framtíð þess, og svo get-
ur farið að stjórnin glúpni á að
halda því til streitu, ef andstaðan
gegn því verður mjög mögnuð.
Og á heimsalmanakið er nú ekki
minnzt hjá Sameinuðu þjóðunum.
64 væru komnir. Keisaranum þótti
hann velja heimskulega lítil laun,
en Þegar átti að fara að úthluta
hveitinu, átti keisarinn ekki svo
mikið korn til í öllum kornhlöðum
sínum, að hann gæti greitt verð-
launin.
Vér skulum taka annað dæmi.
Taktu pappírsræmu og brjóttu
hana saman 53 sinnum — það er
að segja ef þú getur. Víst get ég
það hæglega, muntu segja, og svo
byrjar þú. Þegar þú hefir brotið
pappírinn saman einu sinni, er
hann tvöfaldur, en næst verður
hann ferfaldur og þar næst átt-
faldur. Ef vér gerum ráð fyrir því
að Þetta sé venjulegur blaðapappír,
þá er þykktin orðin V* úr þumlungi
þegar þú hefir brotið hann sex
sinnum. í sjöunda skipti verður
þykktin Vá þumlungur og í áttunda
skipti 1 Þumlungur, í níunda skipti
2 þuml., í tíunda skipti 4 þuml.
Þegar þú hefir brotið pappírinn
saman 15 sinnum, er þykktin orðin
um 10 fet. í 19 skipti er þykktin
orðin 160 fet, í 20. skipti 320 fet.
Þegar þú hefir brotið ræmuna sam-
an 24 sinnum, er þykktin orðin íVi
km. Við 25. brot verður hún 3 km.,
við 26. 6 km. og við 27 brot 12 km.
Við 34 brot verður Þykktin 1600
km., og tvöfaldast svo við hvert
brot og verður orðin um 800.000 km.
við 43. brot, 1.600.000 km. við 44.
brot, 3.200.000 km. við 45. brot. Og
við 53 brotið, eða það seinasta,
verður þykktin orðin um 820 millj.
km., og mundi því ná rúmlega fimm
sinnum milli jarðar og sólar.
Miklar framfarir hafa orðið i laeknis-
fræði á undanförnum árum, ekki síður
en á öðrum sviðum. Það sem áður var
kallað kláði, er nú kallað ofnæmi.