Lesbók Morgunblaðsins - 17.05.1959, Blaðsíða 1
16. tölublað
JttwBWttMaíiý im
Sunnudagur 17. maí 1959 XXXIV. árg.
Theodór Cunnlaugsson frá Bjarmalandi:
Vágestur í Hólmatungum
FÁ SVÆÐI á landi hér munu
luma á eins mörgum fögrum, og
þó stórbrotnum stöðum, og gljúfr-
in, báðum megin við Jökulsá á
Fjöllum, frá Dettifoss að Ásbyrgi
í Kelduhverfi. Nokkur örnefni þar
eru landskunn. Hér nefni ég að-
eins tvö. Það eru Forvöð, sem er
undirlendi austan við Jökulsá, en
gegnt þeim, að vestan, Hólmatung-
ur. —
Mörg ár eru síðan að vegur var
lagður að Forvöðum. Ýmsir ferða-
menn hafa því lagt leið sína þang-
að, og flestir munu hafa farið upp
á Vígabjargið, sem rís við Jökulsá,
rétt við vegarendann. Af Víga-
bjargi sést vel yfir næsta nágrenni,
sem er bæði fagurt og breytilegt.
Þar sem bjargið ríst hæst, að sunn-
an og vestan, stóð eitt sinn skáldið
Guðmundur á Sandi, í sólskini og
blíða veðri, síðla dags. Þeirrar
stundar minntist hann síðar, í stór-
brotnu kvæði. Þar eru þessar ljóð-
línur (eftir minni):
Vígabjarga-fossinn fagri
fellur þar af kúptri hellu.
Þar á milli sýður og svellur.
sveipast niður í þröngar greipar.
Úði rýkur upp úr koki,
allt er þar í votum loga.*)
Hjá Vígabjargi, skammt neðan
við fossinn, var mælt fyrir göngu-
brú, fyrir nokkrum árum, af þá-
verandi vegamálastjóra, Geir
Zoega. Þar eru tæpir þrjátíu metr-
ar á milli standbjarga, sem eru
óbifanleg um aldir. Gaman verð-
ur að koma þarna og litast um,
báðum megin árinnar, þegar brú-
in er komin, hugsa margir.
Um Hólmatungur er nýkominn
sæmilegur vegur, sérstaklega að
norðan, frá Tóvegg í Kelduhverfi.
Þangað hafa margir lagt leið sína
síðustu þrjú sumrin.
Þegar komið er að Hólmánni,
sem er nálægt fimm kílóm. sunn-
ar og austar en eyðibýlið Svína-
dalur, en meðfram því að norðan
og austan liggur vegurinn, er hún
auðþekkt á því, að yfir hana eru
tvær brýr, með nokkra metra
millibili. Rétt neðan við brýrnar,
steypist áin fram af brekkubrún
*)Vígabjarg er aðeins eitt
Syðsta lygnan á Stallánni. Horft til
norðvesturs. Stallar og Þúfubjarg i
baksýn. — (Myndina tók Eðvarð Sig-
urgeirsson, Akureyri).
og myndar kaststrengi og fossa-
föll, niður brattan stórgrýtiskamb,
að Jökulsá.
Ég vil benda þeim, sem hingað
leggja leið sína á það, að ganga
þarna niður með ánni að norðan
þar til skóginn þrýtur, en það er
stuttur spölur. Þá sjá þeir, á
vinstri hlið, eða til norðvesturs,
nokkra læki, sem koma niður undir