Lesbók Morgunblaðsins - 01.11.1959, Blaðsíða 4

492
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
saman konum til þess að kverka og
salta síldina, en þá var sá hængur
á, að engin þeirra kunni neitt ti’
slíkra vinnubragða. Þær áttu held
ur engin hlífðarföt til þess að verc
í, og engin átti hentugan hníf tiJ
þess að kverka með. Norðmenn
léðu nokkrum olíustakka, til þess
að vera í, og eitthvað áttu þeir
einnig af hnífum.
Og svo hófst fyrsta síldarsöltun-
in á Siglufirði. Hún mundi ekki
hafa þótt krjáleg nú á tímum. Síld-
inni var steypt á mölina á eyrinm,
viðvaningar einir unnu að söltun-
inni og margt fór í handaskolum.
En Norðmenn kenndu stúlkunum
aðferðina og brátt kornust þær upp
á lagið. Og þegar þessu var lokíð,
gerðist það, sem aldrei hafði áður
komið fyrir í sögu Siglufjarðar, að
vinnulaunin voru greidd í pening-
um. Auk þess var goldið miklu
hærra kaup, en fólk hafði átt að
venjast. Nýr tími hafði haldið inn-
reið sína.
Um sumarið komu mörg fleiri
veiðiskip, þar á meðal þrjú, sem
áttu að halda til á Raufarhöfn, en
höfðu enga síld fengið þar. Öll þessi
skip voru þannig útbúin, að þau
áttu að salta síldina um borð, og
var skipverjum ætlað það verk. En
þegar mikið veiddist, varð að fá
fólk úr landi til aðstoðar. Veittu
skipin þannig talsverða atvinnu
um sumarið. Svo vel veiddist þetta
„Albatros", sem komu nú mec
alveg glænýtt veiðarfæri, sem kali-
að var upsanót, en hefir síðan
gengið undir nafninu herpinót.
Veiðarfæri þetta höfðu Norðmenn
fengið frá Bandaríkjunum, en þar
hafði það verið notað um nokkur
ár til þess að veiða makríl, sardín-
ur og aðrar smáfiskategundir. Það
var Th. S. Falk konsúll í Stafangri.
er hafði látið sér til hugar koma.
að nota mætti slíka nót til síld-
veiða. Og nú voru tvær fyrstu
herpinæturnar komnar til íslands
og skyldu reyndar þar. Með þessu
var brotið blað í síldveiðasögunni.
Hinn 26. júlí 1904 kom „Atlas“ til
Siglufjarðar með fyrstu herpinót-
arsíldina, 200 tunnur, sem skipið
hafði veitt um nóttina úti á Skaga-
grunni. Og rétt á eftir kom „Al-
batros“ með góðan afla. Er svo ekki
að orðlengja það, að þessi skip
veiddu svo mikla síld, að ekki hafð-
ist undan að salta, og eftir vikuna
urðu þau að hætta veiðum um sinn
af þeim sökum. En á þessum tíma
veiddu reknetaskipin ekkert.
Hér hefst nýtt tímabil í sögu
Siglufjarðar og má óhætt telja 26.
júlí þann merkisdag, að hans ætti
að vera minnzt ár hvert. Nú hefst
uppgangur staðarins. Árið 1904
voru um 400 íbúar í allri sókninni.
Þeim fjölgar nú mjög ár frá ári og
eru orðnir 1114 árið 1917. En á
hverju sumri voru aðkomumenn
þar miklu fleiri en staðarbúar, sjó-
Roaldstöðin
Gata á Siglu-
firði, til hægri
revkháfurinn á
síldarbræðslu
Goos.
sumar, að öll skipin nema eitt, fótu
fullhlaðin heim um haustið.
Þá um veturinn sátu konur i
Siglufirði við það að sauma sér
svuntur og ermar og olíubera þær.
Einnig keyptu þær sér hentuga
hnífa til kverkunar. Þær ætluðu
sér ekki að standa slyþþar uppi,
þegar síldin kæmi næsta sumar og
kallað væri á þær til vinnu!
Ný tímamót
Sumarið eftir (1904) komu um
100 norsk skip til Siglufjarðar. Þar
á meðal voru nokkur stór skip, sem
lágu í höfn allan tímann, keyptu
síld af veiðiskipunum og söltuðu
um borð, en fengu til þess söltunar-
stúlkur úr landi. Skip þessi komu
einnig með efnivið í nýar bryggjur
og söltunarpalla.
Flest veiðiskipanna voru segl-
skip, en þó nokkur gufuskip. Meðal
gufuskipanna má telja „Atlas“ og