Lesbók Morgunblaðsins - 26.02.1961, Qupperneq 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
107
fór bankinn að gefa út þessar
ávísanabækur. Þetta varð til þess,
að ýmsir framleiðendur kipptust
við. Var ekki rétt að framleiða
áhöld handa örvhendum mönn-
um? Nú eru á markaðnum ýmis
slík áhöld, svo sem veiðistengur,
golfkylfur, sjálfblekungar, sigðir,
skæri og ótal margt fleira, þar á
meðal áhöld fyrir tannlækna. Og
nú er ekki lengur kostað kapps
um í skólum að venja börn af að
nota vinstri hönd.
Dr. Bryng Bryngelsen, prófess-
or við háskólann í Minnesota, hef-
ir um 35 ára skeið verið að rann-
saka hvers vegna flestir menn
nota hægri höndina meira, en
sumir vinstri hönd. Og niðurstöð-
ur hans ætti að verða til þess að
kveða niður þá lítilsvirðingu, sem
örvhendum mönnum hefir verið
sýnd. Hann segir að örvhendir
menn sé yfirleitt hugmyndaríkir,
hafi sköpunargleði og sé góðir
þjóðfélagsþegnar. Hann segir líka,
að ef foreldrar og kennarar skiftu
sér ekkert af því hvora höndina
börn vilja bera fyrir sig, mundu
34% vera örvhend, en 3% mundu
vera jafnvíg á báðar hendur.
Fyrir nokkrum árum kom fram
sú skoðun, að það væri hættulegt
að neyða örvhend börn til þess að
nota hægri hönd. Var því haldið
fram að þetta gæti hnekkt and-
legum þroska þeirra, og jafnvel
haft þau áhrif að þau færi að
stama. Nú er talið að þetta eigi
ekki við rök að styðjast.
★
Margir nafnkunnir menn hafa
verið örvhendir. Svo var um
marga Faraóa Egyptalands og
keisara í Róm. Alexander mikli
var örvendur, eins Karlamagnús
keisari, Georg VI. Englandskon-
ungur og Harry S. Truman fyr-
verandi Bandaríkjaforseti.
Furðudýr
í BÓK sem Smithsonian Instituti-
on hefir nýlega gefið út og fjallar
um þjóðtrú Eskimóa í Alaska, er
getið nokkurra furðudýra, sem
þeir halda að til sé. Bókin er eftir
dr. Robert F. Spencer prófessor
við háskólann í Minnesota. Þessi
furðudýr, sem hann segir frá, eru
í rauninni hálfgerðar afturgöng-
ur. Meðal þeirra eru Stóri rost-
ungurinn, „kukuweaq“ eða tífætti
björninn og fljúgandi hreindýrs
beinagrind.
Þannig stendur á Stóra rost-
ungnum, að þegar menn gleyma
rostungshúð úti á ísnum, eða
skilja hana þar. eftir, þá sekkur
hún til botns, lifnar þar og breyt-
ist í ógurlega ófreskju, sem þeir
nefna „amissak“. Þegar Eskimóar
eru á sjó, kemur hún skyndilega
úr kafi, krækir risavöxnum
hreyfa inn yfir borðstokk bátsins
og hvolfir honum í einni svipan.
Ungir menn eru alvarlega var-
aðir við „kukuweaq", eða tífætta
birninum. Eldra fólkið segir við
þá: „Ef þið þykist sjá fimm menn
standa saman í röð og allir sé í
hvítum klæðnaði, þá megið þið
ekki koma nærri þeim, því að
Meðal frægra listamanna, sem
voru örvhendir, má nefna Micha-
elangelo, Rafael, Leonardo da
Vinci og Picasso. Og á íþróttasviði
hafa margir örvhendir menn skar-
að fram úr 1 allskonar köstum.
Leonardo da Vinci var svo ram-
örvhendur, að hann skrifaði öfugt
eða svonefnda „spegilskrift". Ann-
ars geta flestir örvhendir menn
lært að skrifa venjulega skrift og
margir þeirra komizt upp á að
skrifa ágæta hönd.
Eskimóa
þetta eru ekki menn, heldur tí-
fætti björninn“.
Margs verður að gæta um með-
ferð veiðidýra. Dýrin hafa ekkert
á móti því að vera veidd og etin,
ef nauðsyn krefur, en þau reiðast
því að vera veidd að þarflausu,
og ef illa er farið með þau. Sér-
staklega er hreindýrið afar næmt
fyrir þessu. Ef menn eta bringu-
brjóskið, þá verða þeir jafnframt
að eta kjöt af rifjunum. Sé þetta
ekki gert, þá sameinast beinin,
hauskúpan, bringukollurinn, rifin
og hryggurinn, og koma fljúgandi
í loftinu og ásækja þann, sem
ekki gætti þess að fara vel að mat
sínum.
Eskimóar trúa því að dýrin
geti talað við menn. Þegar þau
gera það, þá hleypa þau skinninu
af hausnum aftur á hnakka. Kem-
ur f)á fram andlit, sem er líkt og
á manni, og munnur þess talar.
Jafnvel hundarnir, sem hafa enga •
sál og enga andlega hæfileika,
geta þetta. Ungir veiðimenn eru
varaðir við því að veiða dýr, sem
þeir þekkja ekki og vita ekki nafn
á. Gömlu veiðimennirnir segja
þeim, að verði þeim það á, þá sé
skepnan vís til þess að fletta höf-
uðleðrinu aftur af hnakka, alveg
eins og hettu, og ávarpa þá. En
þá er auðvitað voðinn vís.
Reikningsdæmi: Skrifaðu aldur
þinn á blað og margfaldaðu hann
með 2, bættu svo 5 við og margfald-
aðu með 50, dragðu frá þessu dagana
í venjulegu ári (ekki hlaupári), teldu
svo hvað þú hefir marga smápeninga
í vösunum og bættu tölu þeirra við.
Bættu svo seinast við 115, og þá sýn-
ir útkoman bæði hvað þú ert gamall
og hve marga smápeninga þú hefir á
þér.