Lesbók Morgunblaðsins - 24.09.1961, Blaðsíða 6

410
þrælkun vesturveldanna", sögðu
þeir.
Svo voru haldin „vinamót“. Þar
vorum við leiddir fram fyrir fagn-
andi áhorfendur ,og það var út-
listað hvernig við hefðum hætt
lífum okkar til þess að komast
til Sovét og frelsisins. Fólkið á
götunum var vingjarnlegra en
nokkuð annað fólk, sem eg hefi
kynnzt. Það fór í veg fyrir okk-
ur til þess að heilsa okkur. með
handabandi. Og þeir, sem kunnu
eitthvað í ensku, buðu okkur
heim.
Vegabréf
Skyndilega breyttist allt þetta
dálæti. Myndir voru teknar af
okkur og upplýsingar voru heimt-
aðar af okkur til að setja á vega-
bréf og skírteini. Eitt skírteinið
veitti okkur leyfi til að fara í
gegnum hliðið á girðingunni um-
hverfis bústað okkar. Annar skír-
teini veitti okkur leyfi til þess
að fara inn í húsið. Og þriðja skír-
teinið veitti okkur aðgang að her-
bergjum okkar. Vinir, sem við
höfðum boðið til okkar voru rekn-
ir aftur við hliðið. Einn þeirra,
sem var vélfræðingur og eg hafði
léð nokkur blöð, sem ég kom með
að heiman, gat skotið því að mér
að eg skyldi ekki hafa þessi blöð
á glámbekk, og eg mætti ekki
framar heimsækja sig. „Þessi skír-
teini þýða það, að yfirvöldin vilja
ekki að þú umgangist neina aðra
en þá, sem þau velja sjálf til
þess“, sagði hann.
Kommúnistafræðsla
Þegar þannig var komið vorum
við látnir læra rússnesku fimm
stundir á dag í þrjá mánuði sam-
fleytt. Við vorum látnir lesa úr
ræðum Lenins, sögu kommúnism-
ans og æviágrip Krúsjeffs, sem
sýndi að hann var boðberi frið-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
arins. Þegar við frændi minn
höfðum lokið prófi í þessu, hlust-
uðum við á reglulega kennslu sex
daga í viku frá kl. 9 á morgnana
til kl. 5 á kvöldin. Prófessorarnir
höguðu spurningum sínum þannig,
að þeir gæti af svörunum ráðið
hvort við værum einlægir komm-
únistar eða ekki. Og eftir svör-
unum fór það svo hvernig með
okkur var farið. Því var kænlega
komið inn hjá okkur, að við ætt-
um að útrýma öllum foringjum í
Afríku, ef þeir væri andvígir
kommúnisma. Einu sinni skoraðist'
eg undan að fara í tíma, vegna
þess að eg kvaðst vilja fá fræðslu
en ekki prédikanir. Þá var mér
hótað brottrekstri úr skólanum.
Einu sinni var haldin Uganda-
hátíð. Við vorum fjórir stúdentar
þaðan og við vorum settir í hóp-
göngu og síðan upp á pall í sam-
komuhúsi. Og þar fór fólk, sem
við höfðum aldrei séð, að halda
skammarræður um Breta. Ein-
hver ókunnugur maður bar fram
1 okkar nafni ályktun er krafðist
fullkomins sjálfstæðis Uganda þeg-
ar í stað, að það sliti öll tengsl
við Stóra-Bretland og gengi í
bandalag við Sovétríkin. Og áður
en við gætum komið upp einu
orði, glumdi allur salurinn af
samþykkisópum. Svo söfnuðust
áróðursmenn um okkur til að sam-
gleðjast okkur með að við hefð-
um látið til skarar skríða, og ljós-
myndasmiðir tóku myndir af okk-
ur og þeim. Allt var tekið á seg-
ulband til að sendast í útvarpi
heim til okkar. Og svo var öllu
skyndilega lokið og við Uganda-
menn stóðum þarna eftir sem
glópar og sárgramir.
Þetta er aðeins eitt dæmi. Sams
konar „hátíðir" voru haldnar fyr-
ir Nigeríu og Gíneu og fyrir öll
löndin í Afríku ,og seinast alls-
herjarhátíð fyrir Afríku alla. Til-
gangurinn var auðsær. Við Afríku
menn við háskólann vorum hafðir
fyrir fífl og til áróðurs.
Undiralda
Nú ætluðu yfirvöldin að stofna
allsherjar félagsskap Svertingja
og Araba undir stjórn kommún-
ista frá Aröbum og Sudanesum.
En við neituðum að ganga í slík-
an félagsskap, og stofnuðum okk-
ar eigið félag. Auk okkar Uganda-
manna voru þar Abessiníumenn
og ungur stúdent frá Kenya, sem
hafði gengið í skóla í Addis
Abeba. Þrátt fyrir mikinn komm-
únistaáróður heima fyrir, voru
stúdentar frá Gíneu mjög andvíg-
ir Sovét, að ekki sé talað um unga
menn frá Somalíu, Kameron,
Kongo, Mali, Nigeria og Togo —
sem sagt flestir svörtu stúdent-
arnir við háskólann. Og okkur
voru hliðhollir margir stúdentar
frá Súdan, Marokko, Túnis og
Egyptalandi.
Dr. K. I. Ivanov aðstoðarrektor
háskólans kallaði okkur nokkra
fyrir sig og þrumaði: „Þetta
megið þið ekki. Við leyfum ekki
svona félagsskap!"
En við beygðum okkur ekki og
heldum fundi á göngunum heima.
Okkur var hótað refsingu. Svart-
ir stúdentar, sem höfðu verið ráð-
þægir, voru fluttir í stúdentagarð
háskólans og fengu þar betri
húsakynni og aukinn frama. Okk-
ur hinum var refsað. Það var
hótað að taka af okkur 1500 rúbla
sumarleyfisstyrkinn, nema því að-
eins að við tækjum þátt í „Vin-
áttuför" Þessari för var heitið til
landamærahéraðanna og þar áttu
útlendingarnir að dásama sovét
og hafa þannig áhrif á íbúana.
Við fórum ekki.
Hinir rússnesku herbergisfélag-
ar okkar höfðu það hlutverk, að
gera okkur að kommúnistum.