Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1962, Blaðsíða 11

Theodór Gunnlaugsson: REFIR í SPEGILMYND IV
ÞAR BULDI SKOTIÐ
Við læðumst afar hljóðlega
upp eftir austara gilinu, þangað,
sem Guðmundi sýndist hvolpurinn
hverfa, með burðinn, er hann tók
af móður sinni. Nú þýðir ekkert að
kalla á hann eftir þessi voða öskur
úr refnum, enda án efa fengið nóg
af því að heyra kvala- og hræðslu-
hljóðin, sem læðan rak upp, er
fyrri sprengikúlan hitti hana og
tætti sundur vinstra lærið á henni
og beinið með. 'Síðan hefur hann
sjálfsagt ekki þorað að bæra á sér,
jafnvel þó að hann hafi heyrt til
refsins, sem lagði leið sína rétt hjá
honum.
í
syðri barmi giilsinis er mun
xninna um urðir og holur. Við leitum
alveg hljóðlaust, nema hvað við kröifis-
um, með nögl, í steina og holubarma.
t>á er venja að yrðlingar, sem hafa
grun um eitfchvað óhreint, verði það á
að boifsa lágt, einu sinni eða tvisvar og
svo búið. Aðrir hafa til að arga hvað
©ftir annað. En þá eru þeir jafnframt
að tiikynna systkinum sí-num að nú sé
hætta á ferð og vissast að fara varlega.
Skyndilega lyftir Guðmundur hendi og
bendir mér að koma. Hann heyrði glöggt,
dimmt og gri-mm.darlegt bofe, langt inni
í holu, rétt hjá sér. Þetta var nú betra.
Við athugum umhverfið vandlega og
Ikomumst að þeirri niðurstöðu að í
tveimur eða þremur stöðum kunni hann
að komiast út. En það reynir hann áreið-
aniega ekki fyrst u-m sinn. Hér er því
aðeins eitt ráð, sem gefur sigurvónir.
Aðeins eitt. Og það framkvæmu-m við.
E,
V,

^ftir 10—15 min. eru tveir og
tveir fótbogar, mjög kröftugir, komnir
eins langt og ég get teygt úr hendi,
inn í þá tvo munna, sem mestar likur
eru á að hann komi út urn. Þeir eru
svo vel huldir með mold og sandi, að
engin breyting virðist sjáanleg í munn-
unurn. Og svo eru þeir örugglega bundn-
ir með snæri, sem liggur út úr holunuim,
og gefur ekki eftir nema féa þumlunga.
Við festuna úti eru sv-o spottarnir slak-
ir, en þar er þeim brugðið um hand-
flugfjarðrir úr stórugrágæs, sem við
fu-ndum væng af, milli steina, í gilinu.
Þeim er stungið þétt niður en þannig
að komd hvolpurinn í boga og togi í,
strengist á spottanum, og fa-lla þá fjaðr-
imar. Þetta sjáum við auðveldlega í
sjónauka, frá þeirn stað, er við lágum.
Það er mesti munur svo framarlega að
þokan byrgi ekki allt. Síðast leggjum
við hellur, mjög gætlega, fyrir þá
munna, sem bogarnir eru í, en samt
rifar talsvert, svo ekki þarf að efa að
yrðlingurinn leitar þar fremur út en
i>á lendir hann líka í bogana. Hina
miunnana byrgjum við með grjóti svo
það er hæpið að yrðlingurinn hafi sig
þar út.
'eðrið fer ört versnandi. Við ná-
um í tjal'd og nauðsýnlegan farangur,
eem er í jeppanum. Tjaldið reisum við
4 brekkunni, rétt við skurðinn, til þess
®ð hafa sama sjónihring og áður, þegar
glórir. En þettia er sannkölluð Bratta-
brekka, og sömuleðis áveðurs, svo það
er ©kki annað en risið á tjaldinu, sem
við reynum að festa uppi, svo það leki
•íður, þvú nú er komdð næstum slag-
veður, þarna uppi í Núpnum. Þetta
bags aillt er eiginlega vonlaust, fyrst
svona fór. Og mér fljúga nú í hug fyrir-
bænir Karls vinar míns, og okkar beggja
og fann sárt ti-1 þess, að hvorugur okk-
ar skyldi fá áheyrn þarna í efri byggð-
inni. Allt am-stur okkar hér voru smá-
munir hjá því.
Hver tíminn líður eftir annan Og þó
er neyðarástand í tjaldinu. Það gerir
brattinn Og bleytan, undir allt um kring.
Og e&tu hælarnir eru alltaf að gefa
eftir, því auðvltað vantar þá kraft til
að halda þessu öllu uppi. Það er allt-
af dynjandi hrakviður svo að segja má
að ekki sé hundi út sigandi. En að flýja
af hólmi, fyrr en þá undir morgun, er
ekki hetjulegt. Og þokunni getur hann
svift burtu allt í einu og þá er ekki
að vita hvað getur gerzt.
Klukkan er að verða fjögur og ekkert
heyrist og ekfcert sést. Fyrir stuttu
reif sundur svo við sáum glóra í gæsa-
fjaðrirnar, sem enn stóðu uppréttar.
Við gátum alveg eins búizt við því að
veðrið og bleytan legðu þær útaf.
MT arna kom það, — loksins. Kröft-
ugt viðivörunaröskur berst að eyrum
okkar, þrátt fyrir veðurgnýinn og
vatnsausturinn á tjaldinu. Eiftir þessu
biðum við. Eins og allt leit nú skugga-
lega út var þetta eina vonin að þrjót-
urinn léti heyra til sín. Og nú er ko-rn-
ið að okikur að duga eða drepa-st. Guð-
mundur þrífur riffilinn, ég byssuna og
hvolpakassann. Við skríðum úr tjald-
inu, læðumst í skurðinn og hend-umst
niður í gilbotn. Guðmundur ætlar suð-
ur vestra-gilið og austur sunnan við
hitt og 1-eynast þar ef skeð gæti að
rofaði eitthvað, svo hann sæi gril-la í
refinn. Annars voru meiri líkur að hann
léti heyra til sín, þegar hvolpur færi
að öskra og þá gæti hann haigað sér
eftir þvi, ef þoka-n yrði svona dimm.
Ég hraða mér aftur niður að hinu gil-
inu, austur það, ofurlítinn spöl og upp
í brekkuna, norðan við, Þar hnipra ég
mig í lítinn helliskúta, sem ég visisi
um og veitir ofurlítið skjól. Og mikið
óskaði ég nú hei-tt að lognið og heið-
ríkjan í gærkveldi væri nú aftur kom-
in. Þá væri munur að lifa. Og þá mætti
rebbi vara sig á riffli Guðmundar.
E,
rítir fyrstu öskrin, í betri yrð-
lingnum, tekur refurinn strax undir,
langt suðaustur við gi-lið. En — enginn
sér neitt. Næst öskrar hann mun vest-
ar og virðist í vindlínu af mér. Nú fór
það að lagast. Sennilega hefði Guðm.
nú séð hann í sæmilegu skyggni, og
ef til vili fengið færi á honum? Fátt er
eins gremjulegt og að fá svona veður
á greni, strax fyrstu nótt, þar sem
varasöm bitdýr eiga heima.
Meira en hálftími er liðinn. Ég hef
ert yrðlingana öðru hverju, en nú er
ég að gefast upp við að fá nokkurt
hljóð úr þeim. Þeir eru svo mein-
lausir og þrótfclitlir. Annar, sá minni,
er alveg búinn. Refurinn hefur oft
svarað yrðlingunum og allt verið að
færa sig til. Stundum hefur hann fjar-
lægst mikið. En mest h-efur han-n
baldið sig í vindlínu af mér, eða ná-
lægt henni. Meðan hann gefur frá sér
hljóð, verð ég að þrauka hér. Það er
eina vonin. Á meðan getur það hent
að hann hlaupi um í sjónmáli frá Guð-
mundi, þótt í svona veðri sé það hæp-
ið. En' — hvar er Guðmundur? Það
veit ég ekki. Vafalí-tið liggur hann
þarna einhvern staðar við steina, þar
sem refurinn öskrar mest. En því mið-
ur er þarna ekkert afdrep, á stóru
svæði. Og að færa sig mikið ti-1 þorir
hann alls ekki. í svona veðri hefur
refurinn margfailt betri aðstöðu til að
sky-nja hann og forða sér nógu langt
í burtu.
» etta er að verða vonlaust. Nú
fékk ég ekki hljóð úr betri yrðlingnum.
Fyrir nokkru öskraði þó refurinn, f
vindlínu af mér, langt í burtu. Þar
halda þær sér Hka venjulega viðsjál-
ustu tófurnar.
Halló! Þar buldi skot. Steinhljóð. Og
annað Skot. Og — ekkert heyrðist. Fyrst
þau urðu tvö, má undarlegt vera að
hann hafi ekki fengið eitbhvað í því
fyrra, annars hefði hann átt að hverfa
um leið út í þokuna og slagvöSrið.
Ég hendi-st af stað með kassann og
byssuna, niður í gilið og upp úr því
aftur. Ég stefndi þangað, sem ég heyrði
hvellina. Allt í einu sé ég grilla í eitt-
h-vað sem hendist niður snarbratta
hnútu. Það er Guðmundur. Og ekki
með nei-tt! Við þes-su mátti búast. Nú
lýst mér illa á það. Jú Hann hefur eitt-
hvað í hendinni, svona samlitt þok-
unni. Það er refurinn. Þefcta var stór-
lán. Og nú fyllist ég aðöáun og klökkva
yfir því hve Karl vinur minn er bæn-
heitur. En samtímis flaug mér í hug,
að líklega væri það eitthvað að þakka
hvítu skyrtunni hans, en — ég var bara
í tófuga'llanum. —
. xarna kemur þú með hann. Þetta
ætlar að enda betur en við bjuggumst
við. Þú Skyldir rekast á hann í þessu
ólánsveðri?
„Eftir öskrunum að dæma var hann
oft í riiffilsfæri, en ég sá hann bara
aldrei fyrr en þetta. Það grillti í hann
allt í einu, til hliðar við mig, og mér
sýndist í sæmilegu byssufæri og stefndi
hann þá hlémegin við mig. Ég kúrði í
skjóli við nibbu, brá rifflinum og sneri
mér hægt í áttina að honum. Þá snögg-
stansaði hann og horfði á mig. Ég ga-t
ekki annað en skotið fríhendis um leið
og mér fannst sjónaukinn stöðvast rétt
á honum, því ég hélt hann hyrfi á næsta
augnabliki. Hann steinlá. Ég hljóp að
honum á rennsléttum melnum, en þá
hentist hann í háa loft og hljóp frá mér.
Ég miðaði og skaut aftur. Sú kúla kom
um bógana og tætti hann sundur. Fyrri
kúlan h-afði snert kviðinn miðjan og
næstum tekið annan afturfótinn af of-
an við konungsnef. Samt hljóp hann
af stað, hálfflæktur í blóðugum görn-
unum.“
„Ljótar eru aðfarirnar, en hverniig
verður hjá þessu komizt“. varð mér að
orði. Ég lagði bæði dýrin í skjól við
tjaldið, hlið við hlið, en Guðmundur
hvolpana þrjá, sem hann tók nú með.
‘ Refurinn virtist 1—2 árum eldri en
læða-n, þrekvaxinn og vöðvastæltur, en
varla eins langur og hún. önnur efri
Og neðri vígtönn han-s höfðu stytzt í ein
hverri viðureign, sem svipur hans bar
vott um að hefðu verið margar um
dagana. Og þarna voru þrír yrðlingar
hvítir, en einn eftir og mórauður. Var
þetta allt hending að heima stóð við
lit dýranna fyrir tveimur árum, eftir
því, sem allt benti þá til?
T ið tókum niður tjaldið í hasti og
hentumist með það, sem við gátum bor-
ið, á ská niður snarbratta brekfcuna,
til að finna betri tjaldstað en þessa ó-
lánsbrekku með öllum sínum bylgju-
gangi og auðvitað var hann sjál-fkjörinn
núna, í skjóli við jeppann. Þar reistum
við tjaldið í skyndi, skriðum svo inn,
hituðum okkur dryk-k og undum eftir
mætti fötin, sem við fórum úr. Þar
næst fórum vð í þurra sokka og það,
sem ekki má nefna. Þá smeygðum við
okkur í hvílupakana en höfðum þó hend
urnar fríar, því nú var eftir að inn-
byrða drykkinn og það, sem honum
fylgdi. Eftir þá athöfn hjúfruðum við
okkur inn í hvílupokana- og skelltum í
lá-s. Og mikil yndisleg líðan var það,
að mega nú hlusta á vind og regn ærsl-
ast úti fyrir á meðan hitinn var að
seitla um okikur alla, frá hvirfli til ilja.
En bezt af öllu var þó að njóta ánægj-
unnar yfir u-nnum sigri, þófct ek-ki væri
hann algjör.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS H