Lesbók Morgunblaðsins - 20.05.1962, Qupperneq 10

— 11310.
— Já.
— Er þetta hjá Halldóri
Jónssyni, ritstjóra Víkings?
— Já.
— Er hann viðlátinn?
— Andartak.
— Halldór hér.
— Þú ert fróður um allt,
sem lýtur að útgerð. Nú, þeg-
ar togaraútgerðin gengur jafn-
illa og raun ber vitni, heyrist
því stundum fleygt, að bezt
vaeri að leggja togarana á
hilluna. fslendingar ættu að
snúa sér að mótorbátunum.
Hvað segir þú um það?
— Nei, alls ekki. Menn eru
alltaf að tala um að togaraút-
gerðin hafi verið baggi á
Hverér
uppáhaldsmatur
eiginmannsins
FRÚ Ethel Bjarnasen, kona
Hallgríms Jónssonar, flug-
stjóra, svarar:
SIMAVIÐTALIÐ
Ég veit eiginlega ekki
hverju ég á að svara, því
maðurinn minn er alls
ekki íhatvandur. Samt er
hann ekkert sérstaklega
hrifinn af íslenzkum þjóð-
arréttum, siðum og hangi-
kjöti, enda þótt við höfum
þá yfirleitt á borðum á
stórhátíðum. Ég held að
honum geðjist einna bezt
að hamborgarahrygg og
reyktri nautatungu — og
rjómarönd með karamellu-
sósu gerir alltaf mikla
lukku í lokin. Og einn fisk-
réttur þykir honum sérstak
lega gómsætur: Ég set hrís-
grjón og rúsínur í eldfast
fat. Síðan hræri ég saman
tómatsósu og niðurskorinn
iauk í örlitlu smjörlíki.
Helli helmingnum af þess-
ari blöndu yfir hrísgrjónin,
legg svo fiskstykki þar yfir
og loks helli ég afgangn-
um af tómatsósunni og
lauknum yfir fiskinn. Þetta
baka ég í hálfa klukku-
stund og ber rjúkandi á
borðið. Bezt finnst mér að
nota ýsuflök — og það
þykir honum líka.
Við eigum oð fá skufiogara
En með einu gervitungli
geta þessar sendingar aðeins
staðið 5—10 mínútur í senn,
því einungis er hægt að sjón-
varpa um tunglið meðan það
er yfir sjóndeildarhringi,
bæði sendi- og móttökustöðv-
ar. —
miðum. Það er vitanlega ekki
jafn kostnaðarsamt að reka
frystihús í landi og að flytja
það út á sjó. Ef við treystum
okkur til að koma með fisk-
inn glænýjan í land, þá höfum
við ekkert að gera með verk-
smiðjutogara. En reynslan
sýnir, að við getum ekki ein-
göngu byggt á heimamiðum.
Við verðum að leita til
Grænlands og víðar, elta fisk-
inn langt út fyrir landstein-
ana — og í slíkum tilfellum
er okkur nauðsynlegt að hafa
verksmiðjutogara. Til veiða á
fjarlægum miðum eru okkar
togarar að verða úreltir. Það
leikur enginn vafi á að skut-
togararnir eru miklu betri og
þægilegri en þeir gömlu,
skipshöfnin hefur þar betri
aðbúnað og þeir eru ekki jafn
mikið háðir veðrum. Þó byggð
ir séu skuttogarar, þá er ekki
þar með sagt, að þeir verði
að vera fljótandi fiskvinnslu-
stöðvar. Skuttogarar geta ver-
ið litlir — og þannig togara
eigum við að byggja fyrir
okkar heimamið. Við eigum
ekki að byggja fleiri með
hliðartrolli.
Sjánvarpað
heimsálfa
milli
„TELESTAR" heitir eitt
þeirra gervitungla, sem Banda
ríkjamenn ætla að skjóta á
loft í sumar. Þetta tungl á að
endurvarpa sjónvarpssending-
um frá Bandaríkjunum til Ev-
rópu og er upphafið að sjón-
varpssendingum milli heims-
álfa.
Sama þróun verður í öðrum
fjarskiptum heimsálfa í milli.
Á næstu árum senda Banda-
ríkjamenn á loft fjölmörg
gervitungl til þess að annast
almenna fjarskiptaþjónustu. —
Vafalaust er talið, að ódýrara
verði að starfrækja slíkt hálofta
símakerfi en t.d. sæsíma, enda
þótt stofnkostnaðurinn sé
miklu meiri við að skjóta
gervitunglum á loft en leggja
sæsímastrengi. Nú eru um 500
símalínur yfir Atlantshaf, en
framsýnir menn segja, að árið
1980 verðum við búin að fá
10,000 „línur“ yfir hafið, þ. e.
a. s. með endurvarpi gervi-
tungla.
Meðfylgjandi mynd er af
stöð þeirri, er Bretar hafa
reist til þess að taka við send-
ingum ,„Telestar“ og senda
sjónvarp til Bandaríkjanna.
Þetta er engin smásmíði, veg-
ur yfir 800 tonn — og hefur
kostnaður við bygginguna orð-
ið í hlutfalli við það.
„Telestar" verður fyrst í
stað notuð í tilraunaskyni og
hafa Bretar og Frakkar byggt
stöðvar til að taká við send-
ingum gervitunglsins, svo og
til þess að sjónvarpa um
tunglið til Bandaríkjanna. —
Opnast þá möguleikar á að
tengja sjónvarpssendingarnar
sjónvarpskerfum beggja vegna
hafsins og verður þess vart
langt að bíða, að beint sjón-
varp yfir Atlantshafið teljist
til daglegra viðburða.
Talið er, að 50 endurvarps-
tungl yrðu að ganga með
jöfnu millibili á braut um-
hverfis jörðu til þess að
hægt yrði að sjónvarpa við-
stöðulaust allan sólarhring-
inn yfir Atlantshafið. Þetta
verður dýrt spaúg, - en samt
verður þess vart langt að
bíða að hægt verði að sjón-
varpa um allan heim á öllum
tímum sólarhrings.
þjóðinni — en hvaða atvinnu-
tæki hafa verið þjóðarbúinu
tekjudrýgri en einmitt togar-
arnir? Hvers vegna ættum við
ekki að geta haldið áfram tog-
araútgerð úr því að aðrar
þjóðir geta það, enda þótt
afli hafi minnkað? Hins veg-
ar er ekki hægt að fiska fyrir
það verð, sem togararnir okk-
ar fá hér heima. Langeðlileg-
ast væri að hafa hér frjálsan
markað, eins og erlendis, fisk-
urinn yrði einfaldlega boðinn
upp. Það væri langheilbrigð-
ast, skapaði samkeppni um
gæði en ekki um mikið
magn af misjafnlega góðum
fiski.
— En þú telur, að við ætt-
um að láta smíða nýtízku
skuttogara fyrir okkur?
Já, ég er ekki í vafa um að
öll stöðnun í framþróun fiski-
flotans er háskaleg — og við
eigum að fylgjast jafn vel
með öllum nýjungum í veiði-
tækni og lcostur er. Hins veg-
ar hafa stórir togarar, fljót-
andi fiskvinnslustöðvar, ekki
sama gildi fyrir okkur og aðr-
ar þjóðir, þ.e.a.s. þegar veiðar
eru stundaðar hér á heima-
■ aífeue -
---1 mn
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
13. tölublað 1962