Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1964, Blaðsíða 3

Hann Dóri hann var ekki nema
litt um tivítugt þegar þessi ósköp duttu
niður á fiðlumjúka sál hans og þótt
hann hefði fyrir löngu fundið upp á því
að gerast skáld hafði hann þó enga
©lsku haft af ltonum Skagans þar til að
J>etta dundi yfir sál hans og gekk Skagti-
brautina á leið niður í bát af engri
hvöt og engum manni sinnandi því
syndin loddi við hold hans drengsins
og gegnum hana komst ekkert mál
hvorki í rími né sundurlausum orðum
og hélt áfram Skagabraut mjög reikull
í ráði og gugginn og,dapur og alvarleg-
ur drengur og lángt hugsandi, og hann
Dóri hann var þamiig búinn til að hór-
dómsfokk sem þetta var þvert við alla
ai't lifs hans. Honum var mest mál að
bara áfram og elskaðu lífið góði og
blómin og rímið er fögur íþrótt ogl
ströng og það vissi Dóri og já já haltu
bara áfram Dóri rninn já já, og svo
fór hann heim anda giftur með ljóðin
sín í hendinni og konan hans var ekk--
ert neana bliðan líka og hann sá eini
á Skaga sem kunni að meta Dóra í list,
og í þeim svifum stakk hann augum í
auglýsíngu frá Bíóhöllinni (Glsepahríngi
urinn Svarta klóin, Alan Ladd og Betty
Hutton), þannig gerður að hann fylgd-
ist vel með öllu sem list var í þótt það
þætti furða af svo úngum manni eins
og honum Dóra og fólk vissi engin dæmi
um svo skrítna art, og á einum degi
varð hann að einhverju mesta ódæmi
sem menn vissu til. Og í því sneri hann
Skáldaraunir
Eftir Steinar Sigurjónsson
hætta öllu volki á sjó. Hann vantaði
ekkert nema herkjuna drenginn til að
láta verða af því og það duga engin ljóð
6 sjó. Hann vissi þetta en kom sér aldrei
til að slíta í sundur með þeim og hverfa
á braut til að hefja sína frægð í ver-
öldinni. Ég hætti þessu, sagði hann oft
við sjálfan sig, en hann hæitti ekki þessu
líferni þótt hann vissi að það var synd
að eyða dögum sínum í golþorski. Fíng-
ur hans voru búnir að fá á sig ógeðslegt
kúttmagalag og skaut hendinni strax otf
an í vasa. Svei mér þá ef ég veit hvers
vegna ég fór að eiga við hana. I>að var
svo sterk lykt af henni. Náttúra. Eins og
al' fólki sem lifir í gömlum húsum, fá-
tæku ýsu- og skötufólki. Það er alltaf
meiri náttúra í gömlum húsum. Það
verður aldrei neitt slíkt til í dótinu í
nýju húsunum syðra. Það sér aldrei
6kötu hvað þá meir. Hún var svo sveitt
og svakaleg. Aldrei vitað annan eins
grip. Tennurnar grænar af skötunni og
svei mér þá ef ég heyrði ekki upp úr
henni kattarhljóð, eins og þegar skepnu-
dómurinn er að slafra í sig golþorskinn
og heilir hryggir standa fastir í kokinu
a honum af ódámslegri matgræðginni.
Já. Hún er full af sveitakjarna konan.
„Ég minnist þess löngum er sumar og
sól mig sveipaði á sælunnar vegi; þá
klaxidist ég hálfsáðum hálferma kjól,
við heyskap á sérhverjum degi. En nátt-
úran byltist í brjósti mér heit frá belj-
um og heyskaparmönnum; mér virtist
svo fábreytt að vera uppi í sveit og
þurfa að velja úr sveitamönnum.“ Þeg-
ar þær gugna í sveitakvölinni dragast
þær til kaupstaðanna. Duga heilum flota
þótt þær viti ekki lengra en niður á
nafla. Það er sagt að ýmsum óskila-
mönnum hafi hitnað hjá henni. Svo
varð hún fyrir Stjána eða hann fyrir
henni. Og þvílík ódæmi hve manneskj-
an er andfúl! Þau eru góð saman, hugis-
aði hann Dóri og hefði ekki verið of
gott að fá sér huggun niður um axlir
í flösku en átti ekki neitt og hafði ekki
hug á að lækna sig með meira vini,
fremur vel klæddur og þriflegur en
ekki frægari en aðrir þótt hann hafi
birt Ijóð og greinar á prenti. Og ekki
voru rímgallarnir á því, sagði skóla-
stjórinn. Hann spurði hann að því. Nei
ekki eor að rími hægt að finna, sagði
hann, og það er strángur skóli að ríma
Dóri minn, sagði hann, og það var gott
að tala við lærdómsmann fann hann
þá og drukku saman kaffi á skrifstofu
hans og harin mundi alltaf hvað hann
varð hrifinn að fá að tala eins og hon-
um var mál og hugur vildi og ekki varð
hann feiminn og Dóra fannst sem brjóst
sitt yrði að hvítri höll af andans gift
og sagðist ætla að halda áfram og hann
sagði já já við því Dóri minn, haltu
sér á hæl og gekk að glugganum til að
lesa en (uss uss uss) fældist fyrirsögn-
ina og sneri sér enn á hæl með gusti og
þá vár ekki laust við að örlaði fyrir
andagift í huga hans eða öllu heldur
hjarta því hann kenndi stíngs og vissi
að hann gæti hjálpað veröldinni ef hún
vildi hlusta á það sem hann segði og
vildi engum nema vel þrátt fyrir allt
(að hann sagði á dansleik í Bárunni
fullur að Skagiamenn væru skepnur; og
þeir ætluðu hreint álveg að drepa hann)
og hann gerði krók á leið sína og gekk
upp brattann á Akratúni og útvörp voru
opin í hverju húsi eins og venjulegt var
um þetta leyti og allt fólk komið heim
í mat úr fiskinum og vildi heyra vel
og ekkert missa en varð að fara aftur í
fisk'áður en búið var að lesa allar tál-
kynningarnar, og alltaf eru einhver
dauðsföll á hvei-jum drottins degi og
slys. Faxaflói Breiðafjörður, suðvest-
an stormur með éljum annað veifið og
gengur upp í austanátt með kvöldinu,
stormur með morgninum, og, það, hugs-
aði Dóri, verður ekki róið í kvöld og
margir eru að drekka niðrí bátnum.
— Ó, að ég sem er að læra list skuii
... Nei, ég þoli þá ekki öllu lengur. Ég
varð að fara í bæinn. Skrifa karlinum
bréf og segii honum að ég hafi farið og
sé viðkvæmur og vilji verða skáld. Það
er alitaí hægt að semja nokkur ljóð í
viðbót og gefa út. Verða frægur og rík-
ur og fljúga eins og skáldfugl út í lönd!
Sem sagt, þótt ég hafi ekki ætlað að
fara á sjó og eigánlega alltaí ætlað mér
að verða eitthvað annað en þorpari eða
sveitamaður, fer.
egar hanri kom um borð fékk
hann að heyra hvað títt var, það var
heitt á könnunni, og settist á bekkinn
á svig við stigann og lét bólgnar kjúk-
urnar hvíla á hnjám sér og hlustaði
á Jón og Gísla. Hann hafði sig litt í
frammi allan tímann, niðurlútur; en
ekki veit ég hvers vegna ég er það, ég
sem ætti ekki að vera það sem
skáld sem á að • vera sem hrókur alls
sem... Því maður er þó skáld og ætti
að hafa kjatft. Þeir ætla mann lifandi
að drepa með háðinu og gapa eins og
golþorskar á skáldskap. Maður er ekki
nögu þægilegur fyrir þá, það vantar
víst allt fliss í mig, segir það. Þeir halda
að maður sé aumingi í skálds stað. Ann-
ars gjeta þeir ekki vitað neitt Nei, ég
veit ékki hvers vegna ég gerði þaS.
Eri það er best að hætta að hugsa um
það og fá sér í könnu. Það er ekkert
gaman að vita af þessum kálfsglyrnum
hvílandi á sér sí og æ. Augun í manni
bólgna og maður ræður ekkert við þau.
Ég "fer að halda að þá gruni eitthvað,
en það er nú svona að maður á enga
vini nema þá helst þá, helst fullur, því
þá er manni alveg sama um allt, þá
mega þeir glápa. En annars ætti mað-
ur ekki- að láta þá vera að atast í sér.
Nei,- ég veit það ekki. Hún bara kleip
mig í lærið og flissaði og allt í einu
fannst mér eins og hún væri þéttíngs-
tjúlluð manneskjan og ekki var hún
lítið sveitt úr gólfinu, og rúmban í út-
varpinu, og eiginlega voru það þær sem
komu öllu af stað. Það hefur alltaf kom-
ið við mig að hugsa um hana á kvöldin,"
þrammið í kríngum eldvirkið og hlátr-
ana, og hamslausar rúmbur glymja
heilu laugardagskvöldin og þá sýngur
hún undir og flisshvissar og hann á
legubekknum að klípa hana eða glápa
á hana pressa af honum buxurnar og
gufurúmbuhlátrasúpan vellur allan
tímann og hann sýgur latur úr jöxl-
unum skötuna og bíður eftir henni og
húsið er lyktandi og fúið af skötusuðu
fýlu og öðru hverju rekur hann upp
rumur eins og griðúngiur á beddanum
maðurinn í letinni að bíða og horfir á
slöpótta kálfa hen.nar; og hvað mann-
eskjan getur hlegið; nema ég horfði á
hana og sá þurrt sköturoðið á læri henn
ar (búið að vera þar í allan vetur held
ég) og auðvitað gat alltaf komið maðk-
fluga á það að éta og skriðið svo kýld
upp kviðinn og, Guð, inn! Nema sem
sagt, maður greip kvíguna um hornin
Framhald á bls. 6
FLUG
Eftir Einar M. Jónsson
Myrkur í lofti, myrkur á jörðu.
Hinn mikli gangvari livelsins
klýfur ymjandi kolsvartan geim.
Vængir titra, stálvöðvar strita.
Stefnu ræður á vegum gnýfara
þung og knýjandi þráin heim.
I>okast nær í niðdimmum geimi
hið neðra fjarlægur bjarmi,
skýrist, mótast og boð mér ber.
Glitperlufestar logandi ljósa
og leiftrandi vita sem tindrandi skrautdjásn
birtast land mitt á brjóstum þér.
Borgin nálgast, böðuð í ljósi,
með brek og kæti, hvíld og þreytu,
að liðnum degi, lausung og ást.
Sé ég úr hæðum í sjónhendingu
saman ofna volduga einingu
þeirra sem unna, allra sem þjást.
Flug sitt lækkar gangvarinn góði.
Gluggaljós nálgast í einstökum húsum
með eigin sógu, spurnir og spár.
Heildin rofnar — hvarf út í geiminn.
Af hestinum vegmóða fagnandi stíg ég
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 3
8. tölublað 1964