Lesbók Morgunblaðsins - 08.03.1964, Blaðsíða 14

Yfir Blautukvísl í 11 stiga frosti
beið Tryggva, og mínúturnar urðu að
klukkustundum. Loksins sneri Tryggvi
aftur og sagði, að komast mætti niður
nokkru sunnar. Við bundum nú skíðin
á sleðann, festum taugina í hann og lét-
um hann síga niður á við, en taugin
var ekki nógu löng, svo að við flugum
niður á fótskriðu, en kófið þyrlaðist upp
um okkur. -Nú var eftir að finna föru-
nauta okkar. Við leituðum þeirra stund
arkorn áður en við komum auga á þá,
þar sem þeir voru að grafa sleða sinn
upp úr snjódyngju. Þeir höfðu farið
fram af 8 m. háum hengiskafli og síðan
oltið niður langa og bratta brekku. En
snjórinn var svo laus og djúpur, að þá
sakaði ekki. Við þóttumst hafa himin
höndum tekið, er við fundum þá, og nú
hirtum við ekki að.leika þennan blind-
ingsleik lengur. Þar sem við nú vorum,
var gott skjól og tjölduðum við því í
snatii. Við höfðum farið 25 km. um dag-
inn. Enn urðum við fyrir því óhappi að
matreiðslumaður velti 6 lítrum af sjóð-
andi hafrasúpu yfir þann, sem næstur
honum var. En sá var, eins og við hin-
ir, í þeim gerningabrókum, er hvorki
vann á vindur né regn né vatn sjóðandi,
og sakaði hann ekki. Var nú potturinn
aftur settur yfir, en þá duttu fyrst snjó
gleraugu niður í hann og síðan skíða-
sokkar matreiðslumanns. Við veiddum
hvorttveggja upp úr og átum síðan súp
una með beztu lyst. Héldum við veizlu
um kvöldið og enduðum daginn með
ræðuhöldum, drykkju og söng.
Fimmtudaginn 26. marz vöknuðum
við klukkan 6. Þá var 1° hiti, en þoka
mikil, svo að við vorum óvissir um,
hvort við ættum að leggja upp eða halda
kyrru fyrir og bíða betra veðurs. En nú
höfðum við verið viku á fjallinu í stað-
inn fyrir 4 daga, eins og við höfðum
gert ráð fyrir, og óttuðumst við, að fólk
okkar yrði hrætt um okkur. Við afréð-
um því að reyna að skreiðast nokkra
kílómetra áfram. Nú var færðin ill og
þokan svo svört, að við sáum tæpast 3
metra frá okkur. Við vorum skammt
komnir áleiðis, er langur aflíðandi varð
fyrir okkur, en færðin batnaði eftir því
sem ofar dró og þá létti þokunni, en
kafald skall á í staðinn. Við vorum nú
orðnir þaulæifðir og ótrúlega þolnir við
að sækja á brattann og draga sleða á
eftir okkur. Loks komumst við upp á
hæðina, en þá var eftir að sjá, hvar
fært væri niður. Við létum vera h. u b.
100 metra á milli sleðanna, og skyldu
þeir Axel og Sörensen fara fram og aft-
ur milli þeirra svo að eigi fennti í skíða
förin og við þá ef til vill misstum af öðr-
um hvorum sleðanum. Hins vegar fórum
við Tryggvi að leita fyrir okkur, hvar
komast mætti niður, annar í útsuður
en hinn í vestur. Við komum aftur eftir
20 mínútur, en hvorugum hafði orðið
neitt ágengt, brattinn var alls staðar of
mikill. Nú fóru þeir Axel og Sörensen
af stað, annar í suður, en hinn í land-
suður. Sörensen sneri aftur eftir 15
minútur og hafði hann farið erindisleysu
eins og við Tryggvi. Þegar hálftími var
liðinn og Axel kom ekki, varð okkur
órótt og var Tryggvi þá sendur til þess
að leita hans. Enn leið fjórðun-gur stund-
ar, og bólaði hvorki á Axel né Tryggva.
14 LESBOK morgunblaðsins
Þá sendi ég Sörensen til þess að leita
þeirra, því að nú leit út fyrir, að eitt-
hvað óvænt hefði borið að höndum. En
ég varð að bíða langar stundir, áður en
þeir félagar sneru aftur, og ægilegar
hugsanic um afdrif þeirra tóku að á-
sækja mig. Kafaldið og ofviðrið voru nú
komin í algleyming, svo að ég átti fullt
í fangi með að hlaupa fram og aftur
milli sleðanna. Ég rak alla stafi, sleða-
siglur o. s. frv., sem fyrir hendi voru,
niður meðfram skíðaförunum milli eleð
anna, til þess að þeim félögium gengi
betur að rata á mig og sleðana. Loks
komu þeir í ljósmál allix þrír í einu
eftir 2 klukkutíma fjarveru. Ég varð svo
feginn að sjá þá aftur að ég stein-
gleymdi að setja ofan í við Axel, eins
og ég hafði þó ætlað mér. Hann hafði
hitt á stað, þar sem auðvelt var að kom-
ast niður. Hafði hann fyrst farið niður
í kleif eina, sem var svo þröng, að hann
gat ekki villzt í henni og hafði síðan
haldið áfram langar leiðir, þangað til
hann kom út á sléttu mikla. Við biðum
ekki boðanna, lögðum af stað niður
Axelskleif og héldum áfram þangað til
við vorum komnir út á sléttuna. Nú birti
til og gerði glaða sólskin, en veður var
hvasst á norðan. Sól var nú hæst á lofti,
ep þó var kuldinn 10°. Við áttum í raun
irini að stefna beint í vestur á Tungu-
fell, en með því að okkur kom saman um
að synd væri að nota ekki hið ágæta
leiði, þá settum við upp segl og stefnd-
um beint í suður. Nú bar okkur óð-
fluga yfir, kílómetra eftir kílómetra,
svo að við fórum 10 km. á 58 mínútum.
En þá urðum við að taka ofan segl-
in, því að veðrið óx sífellt og þar að
auki gerði kafald, svo að við sáum ekk-
ert fram undán. Kuidinn var nú 15°
og var það nú okkar eina áhugamál að
komast af fjallinu, því ella gátum við
búizt við annarri slíkri nótt sem við höfð
um átt í Skrattabæli. Nokkuð miðaði
okkur og niður á við, en þó sóttist ferð-
in seint vegna kafalds og svartviðris. Kl.
7 um kvöldið vorum við komnir á
Kambabrún fyrir ofan Laxá, h. u. b. 3
km. í landnorðri við Hörgsholt í Hrepp-
um (8 km. í landnorðri við Hruna).
Við höfðum farið 34 km. um daginn.
Kuldinn var nú 12°.
Nú ætluðum við að reisa tjaldið, en
náðum því ekki í sundur fyrir frosti,
því að þokusúld hafði verið um morg-
uninn. Reyndist ógerlegt að þíða það,
svo að við tókum þegar að gera snjó
kofa og höíðum lokið því verki eftir
2 klukkustundir. Höfðum við þar góðan
og hlýjan næturstað.
Föstudaginn 27. marz var 12° kuldi kl.
7 um morguninn. Veður var bjart og
kyrrt og sáum við nú yfir byggðina.
Þá var sú þraut eftir, að finna hvar
fært væri niður, því að meðfram Laxá
eru gjár miklar og margar og allógreið-
færar yfirferðar. Okkur heppnaðist það
eftir talsverða erfiðleika, og kl. 11% vor
um við komnir að fjárhúsunum frá Lax-
árdal. Þar neyttum við síðast matar und
ir beru lofti. Þó að við hefðum ekki spar
að vistir við okkur hina síðustu daga,
þá var samt eftir 10 daga forði af mat,
en 8 daga forði af steinolíu.
Við komujn að Laxárdal kl. 1% um
daginn. Við munum hafa verið all-ófrýni
legir sýnum, því að allar skepnur, sem
urðu á vegi okkar, hundar, kettir, hænsn
og kindur, hlupu undan okkur á harða
spretti eins og þær hefðu séð fjandann
sjálfan. Það er og sannast að segja, að
við vorum ekki vel hreinir, því að mat
reiðslumaður hafði verið spar á vatnið,
og að því er ég veit bezt, hafði enginn
okkar þvegið sér á leiðinni, enda höfð-
um við hvergi rekizt á baðhús eða rak-
arastofu.
Meðan við þvoðum okkur og rök-
uðum, bar heimilisfólkið súkkulaði, kaffi
og heitar pönnukökur á borð. Þær góð-
gerðir komu okkur, enda átum við og
drukkum sleitulaust. Okkur var það
nautn eftir 8 daga útilegu að sitja við
borð með drifhvítum dúki og drekka úr
hreinum bollum. Bóndinn í Laxárdal,
Högni Guðmundsson, vildi fyrir hvern
mun að við hvíldum okkur þar einn
eða tvo daga, en við vildum ekki standa
við nema 2 tíma og héldum sáðan fót-
gangandi til Birtingaholts. Þetta var þá
eftir af okkur eftir 237 km. ferðalag!
í Birtingaholti skorti ekkert, — þar var
eins og við værum komnir á veitinga-
stað af bezta tagi. Það var unun að
leggjast í velbúið rúm eftir að hafa sof
ið 13 nætur í húðfötum.
Laugardaginn 28. marz héldum við frá
Birtingaholti að Húsatóftum, þaðan í
bíl að Kömbum. Síðan fórum við á skíð-
um yfir Hellisheiði og náttuðum okkur
á Kolviðarhól. Daginn eftir komum Við
til Reykjavíkur úr þessari Bjarmalands-
ferð. Höí'ðum við þá farið 334 km.
(Á. P. þýddi).
Nor&urlandaferð
Framhald af bls. 6.
hann, sé konungur norskra fjarða, enda
kringum 200 km á lengd. Talið er að
Gulaþing hafi verið háð við mynni Sogn
sævar sunnanvert. Þegar siglt er inn
í Sognsæ, sést eyjaklasi mikill, sem við
fyrstu sýn virðist áfastur meginlandinu,
en svo er þó ekki. Þetta eru Sólundir.
Um þær segir Egilssaga: „Það eru marg
ar eyjar og stórar og svo mjög vog-
skornar, að það er mælt, að þar munu
fárr menn vita allar haínir". Þama
leyndust þeir feðgar, Kveldúlfur og
Skallagrímur, þegar þeir biðu eftir tæki
færi til þess að hefna Þórólfs Kveld-
úlfssonar.
Há fjöll ganga niður að Sognfirðin-
um. Einstaka bæir standa hátt uppi í
íjalli. Mér fannst einkennilegjt, hive
Norðmenn byggja oft bæi sína hátt uppi
í hlíðunum, en þar hlýtur að vera erfitt
með aðdrætti. Sums staðar ganga vík-
ur og firðir inn í hálendið og eru sumir
þeirra langir. Bæir og þorp 9tanda við
mynni þeirra og eru þar viðkomustaðir
skipanna, er um Sognfjörð sigla. Inn af
einum þessara fjarða gengur Jóstadal-
ur, og gengur skriðjökulstungia frá
stærsta jöMi Noregs niður í dalbotninn.
Um kvöldið var lent við Lærdalseyri,
og ókum við þaðan inn í Lærdalinn að
Husum-hóteJi, en þar áttum við að gista.
Hóteleigandinn, nokkuð roskinn maður,
tók okkur af fráþærri gestrisni. Taldi
hann sér miMa ánægju að fá svona
marga íslendinga í heimsókn. Þetta hót-
el er opið frá 1. júni til 15. september.
Rekur eigandinn nokkurn búskap jafn-
framt. Laxveiði er mikil í Lærdalsá,
og sagðist hann leigja fyrir 300 kr. á
dag. Hvergi í allri ferðinni kunni ég
eins vel við mig og þama og var okk-
ur þó alls staðar vel tekið.
Ég held, að flest okkar hafi kvatt
þennan stað með nokkrum söknuði og
bar margt til þess, höfðinglegar veit-
ingar, góð rúm, alúð gestgjafanna og
mikil náttúrufegurð.
N æsta dag héldum við þjóðveg
suðaustur Lærdalinn. Þar sóum við
gamla stafkirkju svipaða þeirri, sem er
í Bygdö. Þegar upp úr dalnum kom,
hvarf skógurinn og við tóku víðlend
heiðalönd. Þar sáum við víða sauðfé og
annan kvikfénað, og líklega er haft 1
seli þar. Til vinstri handar er fjalllendi
miMð, sem nefnt er Jötunheimar, en
til hægri Harðangursfjöllin. Þegar sunn-
ar dregur tekur við láglendi og frjósamt
land, og í bænum Gol snæðum við há-
degisverð. Þá erum við aftur komin á
sömu slóðir og áður. Við komum seint
til Oslóar og gistum á sama stað og fyrr.
Fyrsta ágúst kveðjum við Oslóborg
og höldum nú inn í Áustfold, er að
fornu var nefnd Vingulmörk, Þetta er
mjög frjósamt hérað og er nú mesta iðn-
aðarhérað Noregs. Við förum fram hjá
Sarpsborg. Hún er ein af elztu borgum
Noregs og stendur við Sarpsfoss. Borg-
ir. Halden er skammt frá landamærun-
um. Rétt utan við borgina er kastal-
inn Fredriksten, þar sem KaH 12. Svía-
konungur féll árið 1718. Svínasund skil
ur Noreg og Svíþjóð. MiMl brú hefur
verið gerð yfir surndið. Engir tollþjón-
ar voru sjáanlegir, þegiar við fórum yf-
ir landamærin.
Sunnan landamæranna heitir Bohúslén
og nær frá Svínasundi til Gautelfar.
Þetta var norskt land fram á miðja 17.
öld og er í Heimskringlu nefnt Rán-
ríki. Nokkrir kaupstaðir eru á strönd-
inni, þar á meðal Strömstad. Þar frétt-
um við að hræðilegt þrumuveður hefði
geisað suður í Evrópu og mikið tjón
orðið á mönnum og mannvirkjum. Ó-
veðrið gekk yfir Danmörku og Suður-
Svíþjóð, en við sluppum að mestu, lent-
um aðeins í útjaðri þess, en sáum eld-
ingaleiftrin frá Strömstad. Syðst í þessu
heraði var konungahella hin forna, þar
sem Noregskonungar sátu stundum.
Þetta kvöld gistum við í Volrat Tham
hóteli í Gautaborg, Um kvöldið skoðuð-
um við skemmtistað, sem netfndur er
Lieséberg og er nokkuð svipaður Tivoli
í Kaupmannahöfn.
Næsta dag var ferðinni haldið áfram
suður Halland og snæddur hádegisverð-
ur í Halmstad. Þar héldum við dálítið
kveðjusamsæti fyrir bílstjórann okkar
og gáfum honum íslérizkan fána. Það-
an var eMð suður Skán til Helsingja-
borgar. Ferja var að leggja af stað yfir
sundið, þegar við komum þangað, og
fengum við far samstundis.
Var nú haldið suður Sjáland til Hafn-
ar og gist sem áður í Egmont-hótelL
Það var næstum eins og að korna heim
til sín.
L augardaginn 3. ágúst var verzlað
en síðdegis fórum við í dýragarðinn og
reikuðum þar fram og aftur í tvo
klukkutíma. Það var dálítið þreytandi,
því að hitinn var þennan dag 31 stig.
Ég hef áður komið í dýragarða, en
aldrei haft neina skemmtun af því. Mér
líður illa að sjó þessi vesalings dýr í
allt öðru umlhverfi en þeim er eðlileigt.
Það hlýtur að vera ömurlegt að vera
í fangabúðum, hvort sem það eru menn
eða dýr. Alltaf kemur mér í hug Ijóð-
ið hans Hannesar Hafsteins „Fuglar I
búri“, þegar ég sé þessa vesalings fanga.
Kvöldverður var að þessu sinni í veit-
ingastaðnum Lorry. Þefta er þekktur
skemmtistaður. Maturinn var ágætur og
skemmitiatriðin fyrirtak.
Næsta dag kvöddum við Kaupmanna-
höfn. Það var glaða sólskin eins og ver-
ið hafði alla daga ferðarinnar, og nut-
um við góðs útsýnis yfir dönsku sundin
og eyjarnar. Á Norðursjónum mætti okk-
ur dimmur þokubakM, en við flugum
ofar skýjum í sólsMni. Rétt áður en við
komum til Glasgow rofaði örlítið til, svo
að við sáum nokkra fallega búgarða
í fjallahlíðunum skammt frá borginni.
Þegar við lögðum aftur af stað, var
komin svarta þoka. Skýin voru eins og
þéttur ullarflóM, og sáum við aldrei til
jarðar, fyrr esn Gullfaxi lækkaði flugið
yfir Álftanesi. Að lokum vil ég þakka
Ferðafélaginu Sögu fyrir vel sMpulagða
ferð, fararstjóranum Ingólfi Kristjáns-
syni og ferðafélögunum öllum fýrir á-
nægjulegar samverustundir á þessum
fögru sumardögum.
8. tölublað 1964