Lesbók Morgunblaðsins - 29.11.1964, Blaðsíða 4
Eftir að Rardanelle-ævintýrið misheppr.aðist, lét Churchill af ráðherraembætti
og- gekk í herinn. Ilann var majór í ekot gröfunum í Frakklandi í sex mánuði.
Hér er hann í beimsókn hjá franska her shöfðingjanum Fayole.
Á árunum mill 1920-1930 gegndi Churchill ýmsum ráðherraembættum, en fáir
hlustuðu á rödd hrópandans, sem varaði við upprennandi styrjöld. Ilér er hann
árið 1924 ásamt Mary dóttur sinni.
Churchill heldur uppi hendinni m.'íð sínu fræga V-merki daginn sem stríðinu
lauk, en 50.000 Lundúnabúar fagna honum.
f Potsdam 1945, frá vinstri: Winston Churchill, Harry S. Truman og Jósef Stal
in.
SVIPMYND
Framhald af bls. 2.
átti hann móður sinni mikið að þakka.
Hún skildi hvað var að brjótast um í
honum, hafði hugboð um hvað hann
vanhagaði um, og sendi honum bækurnar
sem komu honum bezt. Churchill hefur
reynzt frábær sagnfræ'ðingur. Yfirburð
ir hans á því sviði hafa bara fallið í
skugga þeirra afreka sem hann hefur
unnið á vettvangi stjórnmálanna.
C hurchill sagði brátt skilið við her-
inn. En hann var hugfanginn af hernaði
og gerði sér ljóst að starf fréttaritara
væri heppileg leið til að komast í nán-
ari snertingu við stríði'ð. Hann hélt því
til Suður-Afríku sem stríðsfréttaritari
fyrir „Morning Post“ árið 1899. En
hanr. var svo sólginn í bardaga, að hann
var tekinn höndum í borgaralegum
klæðnaði og fangelsaður af Búum. Búinn
sem handtók hann leiddi hann fyrir liðs-
foringja til að spyrja, hvort skjóta ætti
þennan bardagaglaða borgara frá Bret-
landi, en foringinn sagði „Nei“. Hefði
hann gefið jákvætt svar, eins og hann
hafði fullan rétt til samkvæmt herlög-
um, og hefði Ohurchill fallið frá fyrir
lok síðustu aldar, þá hefði saga þessarar
aldar orðið öll önnur en hún varð. Bú-
inn, sem handtók Ghurchill undir þess-
um sögulegu kringumstæðum, var Louis
Botha, sem síðar varð fyrsti forsætisrá'ð-
herra Suður-Afríku, en liðsforinginn,
sem sieppti honum við líflát, var Jan
Christiaan Smuts, sem síðar varð for-
sætisráðherra Suður-Afríku og heims-
kunnur stjórnskörungur. Vissulega ein-
kennilegur fundur þriggja manna, sem
allir áttu eftir að gegna mikilvægum
sögulegum hlutverkum.
Eftir skjótan . frama í blaðamennsku
snari Churchill sér að stjórnmálum ár-
ið 1900 og komst á skömmum tíma til
mikilla meta á þeim vettvangi. Menn
urðu nú að skipta um skoðun á „svarta
sauðinum", sem öllum að óvörum var
orðinn glæsilegur ungur maður á hraðri
leið til mikils frama. Á árunum 1905—
1903 var hann aðstoðarnýlendumálaráð-
herra, og 1908—1910 verzlunarmálaráð
herra. Innanríkisráðherra var hann 1910
—1911 og lét þá til sín ta.ka af mikilli
röggsemi í verkfalli járnbrautarverka-
manna. f október 1911 varð hann flota-
rnáiaráðherra og hóf strax a'ð auka og
endurbæta flotann vegna vaxandi ógn-
Framhald á bls. 13.
Þegar Winston Churshill lét af þingistörí um, færðu þeir Harold Wi'son (t.v.) og
Sir Alec Douglas-Home lyonum hciðursskjal frá neðri málstofunni.
4 LESBOK MOItGUNBLAÐSINS
36. tbl. 1964.