Lesbók Morgunblaðsins - 08.08.1965, Blaðsíða 14

HestamaBurinn
og bílstjórinn
Eftir Magnús Guðbrandsson
Að nýafstöðnum hestamanna-
mótum hvarflar hugurinn að
„þarfasta þjóninum", sem smátt
og smátt undanfarna áratugi hef-
ir orðið að þoka fyrir bílamenn-
ingunni.
Gamni og alvöru hefir verið
lýst í vísum og kvæðum í sam-
handi við hestinn.
Við birtum hér gamalt gam-
ankvæði, sem byggt er á sönnum
atburði og ekld hefir verið birt
fyrr.
Á hinum voða vonda
vegi til Hafnarf jarðar:
hvergi í víðri veröld
vita menn ekið harðar.
Á sólríkum sumardegi
seinni partinn í vetur
skeði ein sorgarsaga,
sem nú skal færð í letur.
Reið veginn röngumegin
reykvískur hestamaður,
járnsmiður jötunefldur,
Jón nokkur, uppdubbaður.
Lék honum bros' á bránum
blíðviðrisdags í næði,
hálfur á helgidegi
hugsaði’ um lífsins gæði.
Farið hafði að heiman
hafandi tvo til reiðar.
Teymir f jörugan fola,
fallega hryssan skeiðar.
Hægfara vestanvindur
eða sem o’n af Keili
öskraði sjálfur Fjandinn.
Við þessi voða læti
*
vitlausir urðu hestar,
trylltust og tættu sundur
tauma og ólar flestar.
Áfram sem hugur hentust,
hvor sem nú betur þoldi,
það var sko mesta mildi
að maðurinn á þeim toldi.
Fór nú að fara um smiðinn,
fannst honum gæian snúin;
vaggandi bárur strýkur,
reykur til himinhæða
úr hafnfirzkum strompum rýkur.
Heyrðist þá allt í einu
ógurlegt voða nágaul:
líkt eins og öskur ljónsins,
ljótara en nokkurt kýrbaul,
álíka og ægisdrunur
ólgandi brims við sandinn,
alveg úr andlitina
allur var roði flúinn.
Lappirnar út í loftið
lausar við ístöð hristi;
titruðu skelfdar taugar,
tauma úr höndum missti.
Lengi baulaði bíllinn
brunandi’ á eftir Jóni.
Bílstjórinn kampakátr '
kímdi að þessu flóni.
Hljóðlaust til Hafnarfjarðar
hann lét svo bílinn skoppa;
fannst honum skaði að skyldi
skemmtanin svo fljótt stoppa.
Hestar i hendingskasti
hlupu’ yfir vegarkantinn
loks eftir langa mæðu
lausir við ökufantinn.
Jón lét augun aftur,
enn gat hættan vaxið;
hélt með hægri’ í taglið,
hendi vinstri’ í faxið.
Járnsmiöur jótunefldur
jörðina kyssti á grúfu.
Fannst þegar kvöld var komið
kveinandi bak við þúfu.
Bílstjórinn kampakáti
kominn þá var til baka;
rakleitt til Reykjavíkur
reiðmanni þurfti’ að aka.
Fárveikur lá Jón lengi,
loksins þó komst á fætur;
fór svo í málaferli,
fékk engar skaðabætur.
Bykkjurnar seldi báðar,
bættur var honum skaðinn.
Til þess að ferðast fljótar
fékk hann sér bíl í staöinn.
Á sólríkum sunnudögum
sjá má Jón undir stýri
akandi’ á ofsahraða,
alltaf á fjórða gíri.
Nú er Jón kampakátur,
keyrandi’ um allar trissur,
ósvífinn ökufantur,
öskrandi á menn og hryssur.
''M
DAGBÖKARBROT
Framhald af bls. 7
daga, en sagðist ætla að koma aftur,
fsland væri paradís á jörð, hér hefði
hann séð Búdda, Abraham Lingholn og
fleiri góða menn. Ennfremur sagði
hann að mér svipaði mjög til Vivikan-
anda nokkurs, eins og sá Vivikananda
var áður en hann gerðist jógi, heims-
frægs manns sem skrifað hefur merkar
bækur um jóga, þar á meðai að mig
minnir Karma Jóga, sem meistari Þór-
bergur þýddi á sínum tíma, og er þetta
mesta hrós sem ég hef fengið af nokkr-
um manni. Hvílík hrifni! Þetta var eitt-
hvað álíka og ef skáld líkti mér við höf-
und Njálu Shakespeare eða Hómer!
En þrátt fyrir það varð ég ekkert sér-
lega uppnuminn, brosti í mesta lagi
daufu brosi.
Hvað svo sem guðleika mínum viðvík-
ur var ég skamma stund í Paradís, ef
ég komst þá nokkurn tíma þángað, sem
er ólíklegt, því leiðin þángað lá um
hlað þeirra sem lánað höfðu mér líf.
Ég kann að hafa svifið nokkrum sinnum
ofar húsum, en ég datt jafnan niður á
jörðina til að borga þessum mönnum,
sem ekki gátu gleymt skuldum. Ég hafði
varla ráð á að fá mér flösku til að drekka
af mér leiðindin við burtför hans og
hafði eytt öllu sem mister James gaf
mér daginn sem hann fór eða næsta dag.
Hvað varð eftir?
Ég þóttist vita að manninum leið vel.
Hann var eins og barn. Hann brosti og
hló eins og barn af örlitlum tilefnum og
líf hans var ljóð, undursamlegt, þó
kannski ekki á þann hátt sem mest
slaegja er í til skáldskapar. Honum leið
vel, líklega án þess að vellíðan hans
ætti mjög skylt við skáldlegt hugar-
flug. Hann var í vissum skilníngi dæma-
laust ófrjór, allt um það voru við-
fángsefnin þröng. Hann var ekki sköp-
uður, og þeim sem svipað er ástatt um
er ekki eiginlegra að skapa — ef þeir
skapa — vegna þess að þeir eru jógar,
þótt svo gæti verið í einhverjum til-
fellum, því ég ímyndaði mér að hið
dæmalausa nirvanakennda hlutleysi
sem vísvitandi var reist gegn
æðrunni, einum svip hinnar frjálsu
náttúru, hlyti að standa í vegi fyrir
því. Ekkert vægi á móti þessari ófrjóu
sælu. Ef þeir virktu sitt andans megin
til sköpunar ljóðs eða sögu hlytu þeir
að svíkjast undan hinu, skildist mér.
Að öðrum kosti mundi ég þegar hafa
gengið fagnandi inn í guðdóminn. En
það gerði ég ekki. Ég var aðeins hlust-
andi, lagði öðru hverju orð í belg, aðal-
lega já eða nei, og brosti þegar hann
hafði orð á því hve ég væri efnilegur —
guðsmaður!
Hann fékk að ég held ekki tára hamist
þegar hann kvaddi mig, sneri sér
skjótiega á svig og hélt veg vega.
V ötn falla.
Morgun einn í kríngum miðjan apríl
vaknaði ég klukkan að gánga ellefu við
eitthvert mannamál og umgáng — ég
gat ekki gert mér ljósa grein fyrir hvað
þetta gæti verið meðan ég var enn ekki
stiginn niður úr heimi svefnsins til
þessa heims. Enþegar ég lauk upp aug-
um þá stendur á miðju gólfi herbergis
míns enginn annar en meistari Vilhjálm-
ur Jámsson!
Hann kom mér vissulega að óvörum;
annars mundi ég hafa tekið eitthvað til
í herberginu, kastað óhreinum fatnaði
undir rúm, drifið bækur inn í skápa
og gert umhverfið örlítið jógískara.
Ég vissi ekki betur en hann væri ein-
hvers staðar á norðurlöndum, því ný-
lega hafði hann sent mér bók frá Kaup-
mannahöfn. Stendur hann þá ekki
þarna yfir mér!
Væri hann ekki guðlegur mundi mér
hafa staðið á sama þótt hann hefði séð
mig í nærfötum sem ekki höfðu komið
í þvottavél í svo sem tíu til fimmtán
mánuði, og satt að segja leið mér ónota-
lega í lengri tíma að sjá hann þarna
og ekki víkja frá mér augum né snúa
sér við svo ég gæti notað tækifærið og
klætt mig. Ég var mjög miður mín af
feimni og minnimáttarkennd'.
Hvað finnst þér um umhverfið?
spurði ég og benti á gluggann og ætl-
aðist til að hann viki frá mér til að
horfa á moldarflagið fyrir utan. En
hann lét ekki þoka sér, gaf mér hins
vegar þúsund krónur í fljótheitum eftir
að hafa fundið eitthvað út á svaðið í
herberginu og farið með dálitla upp-
fræðslu um hvernig mér bæri að
temja hugann. Til dæmis með því að
stara á ednhvern tiltekinn blett, til
dæmis naglafar, án þess að depla aug-
um, þar til tárin rynnu úr þeim. Það
væri góð æfíng, einlæg ástundun þess
gæti orðið að þrepi á leið til hins háa
guðdóms.
Hann stóð ekki lengi við í þetta sinn
sem betur fór, því ég var ílla við því
búinn að taka á móti honum. Hann var'
á leið til kirkju og hafði dottið í hug að
líta inn á leiðinni. Hann kvaðst oft fara
í kirkju, sagðist unna öllu sem gott
væri, ekki síður Kristi en Jóga (svo ég
persónugeri það mál sem hjarta hans
stóð næst).
Allt í einu spurði hann mig um bók-
ina sem hann sendi mér frá Kaup-
mannahöfn — stóra þykka bók sem öll
gekk út á jóga og var nokkurs konar
skóli. En þá kom verulega á mig fumið,
því ég hafði selt hana á bókaforn-
verslun fyrir slikk einhvern daginn. Og
ég sagði þessum góða manni — og vafð-
ist túnga um tönn — að ég hefði lánað
hana vini mínum.
Jæa, það er og.
Ég veit ekki hvort hann sá á mér
fumið, hvort hann sá í gegnum mig, en
furðu mátti gegna ef hann hefur ekki
gert það. Eða á ég heldur að segja:
hversu góður að hafa ekki í höfði sér
refsaugu hins tortryggna samborgara
sem aldrei mundi gefa eyris virði án
þess að vaka yfir hverju svipbrigði
þiggjandans?
Mér þótti þetta mjög afleitt og ég
blygðaðist mín sárlega.
Þegar hann kvaddi mig sagði hann
mér að ef mig vantaði penínga skyldi ég
heimsækja hann að City Hotel. Að vísu
varð aldrei af því að ég heimsækti hann
því ég hitti hann daglega á götu eða á
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
26. tbl. 1965