Lesbók Morgunblaðsins - 29.05.1966, Síða 13

mmm
•PHW mm $TUkiu$onAR
T<IKM: HAHUÞ&<k^$OfT
BRÆPft HflNS £RU >£IR BÝl.£lsrR OK HEt-BLlHDI. LOKI £R FRiÐR
OK fAQR SVNUM, ILLR ‘l SKfíPLYNOI, MJÖK FJÖLBRE1TIHN AT
u'fímn
fRfítfí fíÐRfí MEMN £R
SLÆí£> HÉITIR,oxmfíR
TlLALLRA ULVTA.
KOhlfí HfíhlS HEITIR S/GYW, SOWR þílfífí ENN >ÍTT1 LOKI FLEIRl Ð'ÖRN.
tfARI Pöfl NARFI.
kirkju þar, var farið með hana niður
á Eyrarbakka í fyrsta áfanga. Lamb-
ertsen kaupmaður var svo beðinn að
geyma hana í sínum húsum, þar til
hún yrði send með skipi til Reykja-
vikur. En lengra komst hún ekki, sem
að vísu var ekki kaupmanni að kenna.
Hinir íslenzku embættismenn, sýslu-
xnaðurinn og biskupinn, áttu auðvitað
að sjá um allan flutnjng á henni. fæg-
ar hún var þarna komin, er eins og
þessir háu herrar hafi gjörsamlega
gleymt henni, því að þar liggur hún í
óhirðu í 24 ár. Örlög þessa listaverks
urðu svo þau að rotna og fúna í óþrifn-
aði innan um sláturafurðir og gorvamb-
ir, og var hún jafn vel höfð fyrir fjal-
högg. ' En sá þáttur þessa ömurlega
xnáls er auðvitað þáttur Lambertsens,
því að honum var trúað fyrir henni.
Þeim, sem meira vilja fræðast um þessa
eorgarsögu, skal bent á bók Kristjáns
Eldjárns, Stakir steinar.
Á fyrstu árum sínum á Bakkanum
kvæntist Lambertsen Kristínu, dóttur
D. C. Petersens, sem áður var kaup-
maður þar. Hún sat jafnan heima og
annaðist hús og heimili, þegar maður
hennar var erlendis, en það var hann
Oft á vetrum í erindum verzlunarinnar.
Það vildi til 7. júlí 1808, að frúin í
Húsinu Ó1 sveinbarn. Þar sem maður
hennar sigldi frá Eyrarbakka snemma
í ágúst árið áður, þótti þetta ekki eðli-
legur meðgöngutími. Út úr þessu varð
6vo rekistefna, sem ekki verður rakin
hér, en um það og Kúts-Pál, sveininn,
sem þarna kom í heiminn öllum að
óvörum, má lesa í sögunni af Þuríði
í'ormanni eftir Brynjúlf frá Minna-
NúpL
Talið er, að Niels Lambertsen hafi
farjð alfarinn af landi burt 1817 með
fjölskyldu sína, en falið þjónum sín-
um stjórn verzlunarinnar.
Mf au Lambertsenshjón áttu að
minnsta kosti 4 dætur og 2 syni, en
ekki koma hér við sögu nema annar
sona þeirra. Hann hét Lambert Lam-
bertsen, og tók hann við verzluninni
1824 og hékk við hana til 1839. Ekki
var hann föðurbetrungur, nema síður
væri, því að ofan á allt annað, sem
honum var fundið til foráttu, lagðist
hann í drykkjuskap. Hnignaði verzlun-
inni svo undir hans stjórn, að sum ár-
in var vörulaust að kalla. Urðu við-
skiptamenn að leita til verzlunarstað-
anna við Faxaflóa með aukinni fyrir-
höfn og öllum þeim erfiðleikum, sem
ferðalög þeirra tima höf'ðu í för með
sér. Fór svo um síðir, að hann komst
algjört þrot. Eignir hans voru seldar
á uppboði bæði 1837 og 1838.
Þegar hér er komið sögu, hefir hann
orðið að hrökklast úr aðalhúsinu yfir
í þjónahúsið, og kaupmaður sá, sem
við er tekinn, er að reka hann úr þvi
líka. Johannsen kaupmaður, sem nú
tók við, en um hann er lítið vitað,
leitaði aðstoðar sýslumanns til þess að
koma Lambert út, en hann skipaði svo
aftur hreppstjórunum að sjá honum
fyrir húsnæði. 1 sögu Eyrarbakka teluar
höfundur sig hafa heimild fyrir því,
að Þorleifur Kolbeinsson, sem þá var
annar hreppstjórinn, hafi lagt fram
50 rd. til þess að byggja yfir hann og
skyldulið hans.
Lambert Lambertsen var fæddur á
Eyrarbakka árið 1800 en andaðist 1847.
Kona hans var Birgitta, dóttir Guð-
mundar Ögmimdssonar, verzlunar-
manns, og undirkaupmanns Niel*
Lambertsens. Þau áttu 3 dætur.
N,
J. D. Nielsen, verzlunarstjóri og frú
I æsti búandi í Húsinu sem sæmi-
legar heimildir eru um, er Peter Duus.
Hann var ekki eigandi sjálfur. Talinn
var hann duglegur í sínu starfi, og
kom hann verzluninni upp úr því ó-
fremdarástandi, sem hún var sokkin L
Kona hans var íslenzk, Ásta Tómas-
dóttir, börn þeirra 3. Hann hafði heim-
iliskennara veturinn 1845-6. Sá var
Jens Sigurðsson, bróðir Jóns forseta
Sigurðssonar. P. Duus fór frá Eyrar-
bakkaverzlun 1847. Hann var um langt
skeið kaupmaður í Keflavík.
Þ á tók við sá sem mestrar hylll
hefir aflað þessari verzlim, Guðmundur
Thorgrímsen. Með háttprýði, festu og
reglusemi stjórnaði hann henni í 40 ár.
Hann aflaði henni vinsælda með vöru-
vöndun og áreiðanleik í viðskiptum á
öllum sviðum, svo að af bar. Slíkum
verzlunarháttum höfðu landsmerm ekki
átt að venjast um langan aldur, hefir
því breytingin orðið enn meira áber-
andi. Þótt núlifandi Bakkamenn muni
hann ekki, þá hefir hróður hans geymzt
í minningunni frá eldri kynslóðinni
til hinnar yngri. Þykir mörgum, sem
andi hans svífi yfir hinu forna húsi
enn í dag.
Hann hét fullu nafni Guðmundur Geir
Framhald á bls. 14.
29. maí 1966
•LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13