Lesbók Morgunblaðsins - 12.06.1966, Síða 1
„Kveður í runni"
Eftir að trjágróður fór að koma
verulega til í garði mínum á Akureyri,
var þar jafnan á vorin mikið um smá-
lugla, einkum þresti. Margar voru iíka
ir.áríátlurnar þokkagóðu, auk þess sem
þúf'Utittlingum, auðnutittlingum og
fleiri fuglum brá þar fyrir. Var þá oft
mikiil og margradda söngur, líf og flögr
til og frá, mikinn hluta sólarhringsins,
bæði seint og snemma og allt þar á milli.
Var þetta mikla fuglalíf íbúum hússins
hinn mesti yndisauki, þó að það kæmi
stundum niður á svefnfriði sumra, því
að oft hættu hljómleikarnir seint, en
byrjuðu þó einkanlega snemma.
Siðasta vorið áður en við fluttum úr
Ihúsinu í Oddagötu 15, var mikið fugla-
líf í garðinum, að vanda. Lengi hafði
staðið til að koma upp fuglahúsi í garð-
inum, til þess að reyna að hæna fugla
ti! að hreiðra sig þar og verpa, því að
enn hafði enginn fugl verp.t í garðinum,
okkur til sárra vonbrigða. Húskaupin
hcfðu alltaf lent í undandrætti og
framkvæmdaleysi, í og með vegna þess
að við gátum ekki fengið hús, sem okk-
ui' líkaði. En nú skyldi látið til skarar
skríða, þó að sennilega væri það orðið
of seint upp á þetta árið. En verið gæti,
að fuglana forvitnaði um húsið í ár og
tækju sér svo bólfestu í því næsta ár,
ef þeim gætist að híbýlunum, eða við
vonuðum, að svo kynni að fara. Þekk-
ingu minni á háttum fugla var og er
satt að segja mjög ábótavant, þó að mér
hafi aila tíð fundizt þeir ánægjuleg
dýr.
I þann mund, sem gera átti gang-
skör að fuglahúskaupum, tökum við allt
í einu eftir því, að breyting er á orð-
in í garðinum. Þar er lítið flogið og fátt
sungið. Maður sér fugli rétt bregða fyr-
ir og helzt utan garðs, eða á mörkum
næstu garða. Þó er söngur ekki með
öllu horfinn, en manni heyrist það vera
aðeins einsöngur, í okkar garði. Að
visu má heyra, að tekið er undir, en
það er í næsta garði, eða lengra í burtu.
Hvað veldur? Líklega hefir komið
einhver styggð að fuglunum. Garður-
inn er homlóð og mikil umferð um að-
!liggjandi götur af farartækjum og gang-
®ndi fólki. Hrekkjóttir strákar með
■grjótkast og teygjubyssur. Ýmislegt
getur komið til. Mér fljúga dúfurnar í
hug. Að minnsta kosti eru þær að-
gangsharðar á veturna og hrekja smá-
fuglana í burtu frá því, sem stráð er
i hörkum og hagleysum. Eða þá kett-
irnir. Já, kattarskammirnar. Þeir væru
svo sem til hins versta líklegir. En þeir
hafa raunar fyrr verið hér á hnotskóg
og ekki sýnilegt, að þeim hafi neitt
Ijöigað, eða að þeir láti meira á sér
bera en áður.
Brátt er ekki um að villast að það
er bara einsöngvari í garðinum, en aft-
ur á móti dregur sá ekki af sér. Hann
syngur á við marga. Hann situr á þak-
brúninni og kyrjar íullum hálsi. Og
I 21. tbl. 12. júní 1966 — 41. árgangur
nú er síður en svo, að hætt sé fyrr á
kvöldin, né byrjað seinna á morgnana
en áður var. Og í fjarska heyrist tekið
undir. Það kunna að vera aðrir ein-
söngvarar, í öðrum görðum.
En einsöngvarinn okkar hefst
fleira að en syngja. Milli laganna sting-
ur hann sér stundum skyndiiega af
þakbrúninni, skýzt á milli trjánna og
eltir fugla, sem nálgast eða koma inn
í garðinn og hrekur þá miskunnarlaust
á brott. Það leynir sér ekki, að hann
ver garðinn af mestu rögg og kappi
fyrir öðrum fuglum, sérstaklega þó öðr-
um þröstum.
Hann virðist líka bregða sér æðioft
frá, eirthverra annarra erinda. Er þó
aldrei lengi í burtu í einu, en kemur
oft við í sérstöku tré í garðinum. Sezt
svo þess á milli á þakskeggið, reigir sig
yfirlætislega og syngur af móði.
Nú tek ég eftir því, að öðrum þresti
verður einnig tíðförult í sama tréð og
söngvarinn amast ekkert við honum.
Þvert á móti mætast þeir oft í trénu
og stinga saman nefjum, flögra burt og
koma skjótt aftur.
Þegar hér er komið málum, er ég
loksins farinn að renna grun í, hvað sé
á seyði. Þrastahjón eru að byggja sér
hreiður í garðinum. Karlfuglinn er bú-
inn að útbásúna það, að þetta standi til
og standi yfir. Hann er búinn að gera
heyrinkunnugt, að allur garðurinn sé
hans yfirráðasvæði, bannsvæði öllum
öðrum fuglum, og það muni hann verja
með nefi og klóm.
Hreiðurgerðin fer fram í blá-
greni'hríslu, sem orðin er aðeins um
hálf önnur mannhæð. Hrislan er skammt
fyrir utan skrifstofugluggann minn og
hreiðrið í hæfilegri hæð fyrir mig til
að fylgjast með öllu, sem þar fer fram,
úr glugganum og svo hátt frá jörðu, að
engin hætta stafar af köttum, auk þess
sem barrnálarnar eru ágætis víggirð-
ing.
Þegar ég tók fyrst eftir bauki þrast-
anna i trénu, var hreiðurgerðin þegar
nokkuð á veg komin. Það var að morgni
dags. Er ég kom heim, undir kvöld
þann sama dag, virtist smíðinni lokið.
Þetta var listasmíð; haglega gerð og
falleg karfa. Yzt voru stór strá og smá-
kvistir, en innan var allt úr smágerð-
ara efniviði, fínlegt og slétt og fellt,
sem ég komst síðar að raun um. Nú
var fugl lagztur kirfilega í hreiðrið og
sýndist ekki líklegur til að hreyfa sig
þaðan að sinni.
Næsta morgun, þegar sólin var kom-
in fyrir húshornið, renndi karlinn sér
niður af þakbrúninni að hreiðrinu.
Kerla vippaði sér þá upp á hreiður-
barminn og þau virtust líta um stund
niður í hreiðrið, en flugu svo upp og úr ^
augsýn.
„Þér friálst er að sjá"
E g kallaði nú á konu mína og
tjáði henni, hvað títt væri. Við laum-
uðumst, eins og þjófar, út að trénu og
gægðumst í eftirvæntingu upp í hreiðr-
ið. Og þar gat á að líta. Á botni körfunn-
ar lágu tvö lítil, grágræn egg, með brún-
um doppum. Áður en við vorum búin
að horfa nægju okkar á þessa opinber-
un, hörfuðum við í flýti aftur inn í
húsið, áður en við værum staðin að
verki. Ekki var að vita hvernig þrasta-
hjónunum líkaði heimsókn óboðinna
gesta, að svo komnu máli, og að þeim
sjálfum fjarverandi.
Við fórum nú á njósn um fuglana
og áttum von á aftúrkomu þeirra
mjög bráðlega. En mínúturnar liðu
hver af annarri, og ekki birtust fugl-
arnir aftur. Við vorum farin að óttast,
að þau ætluðu að afrækja eggin, eða að
eggin yrðu of köld, en þegar liðið var
fast að tíu mínútum, komu þau allt I
einu þjótandi. Er þau sáu, að allt var
með felldu í hreiðrinu, settist hún aft-
Framhald á bls. 6
Stefán Guönason:
ÞREST
Hreiðurgerð