Lesbók Morgunblaðsins - 12.06.1966, Blaðsíða 10

------ SIMAVIÐTALIÐ -----
Karlmenn íhaldssamari í
klæcabuiai
— 15005.
— Herrahúsið.
— Er Björn Guðmundsson
klæðskeri við?
— Andartak.
— Björn.
— Góðan dag, Lesbók Morg-
unbiaðsins. Hvernig eigum við
karlmennirnir að klæða okkur
til þess að tolla í tízkunni?
— Það fer sennilega eftir því
í hvaða tízku þið viljið vera.
Vonandi eruð þið ekki á
bítla-bylgjulengdinni?
— Nei svo slæmt er það ekki.
— Meginlinurnar hafa lítið
breytzt. Nýjungar eru alltaf að
koma fram á sjónarsviðið, en
fæstar verða langlífar. Heild-
arblærinn breytist mjög hægt.
— Hafið þér verið ytra ný-
lega?
— Jú ég er nýkominn frá
Bandaríkjunum. t>ar eru þeir
ekki jafnróttækir í þessum
málum og Evrópumennirnir,
mikiu íhaidssamari, enda er
fjöldaframleiðslan þar miklu
stórfeildari en í Evrópu. — og
þoiir ekki mikiar sveiflur.
Sama er að segja um kven-
fólkið og karimennina í Banda
ríkjunum. Konurnar kiippa
ekki endalaust neðan af pils-
unum, þótt einhverjum apa
detti það í hug. Þær hlaupa
ekki upp til handa og fóta
yfir hvaða nýjung sem er —
eins og gert er hér á íslandi.
— Einhverjar breytingar
hafa samt orðið á bandarísk-
um karlmannafötum að und-
anförnu?
— Ég veitti fataefnunum meiri
athygli en sniðunum hvað breyt
ingunum viðkemur. Fyrir
fimmtán árum var hægt að fá
þar föt úr svipuðum efnum
og við notum hér. Nú virð-
ist mér það ógerningur. Fata-
efnin eru orðin jafnþunn og
skyrturnar. Það er fyrst og
fremst árangur langra til-
rauna með gerviefnin — og
auk þess er þægilegt að vera
í þunnum fötum í hitunum.
En sem dæmi um það hve
Bandaríkjamenn eru fastheldn-
ir í þessum efnum má nefna,
að skórnir, sem þeir fram-
leiða nú, eru nákvæmlega þeir
sömu og þar voru á mark-
aðnum fyrir fimmtán árum.
Þeir fóru aldxei í támjóu
skóna, eins og Evrópumenn-
irnir. Evrópumenn segja líka,
að Bandaríkjamenn séu yfir-
leitt illa klæddir. Ég mundi
ekki fallast á það fullyrðingu.
Vitanlega eru þeir misjafnlega
vel klæddir, en hagkvæmni og
þægindi ráða þar hins vegar
mestu. Þetta er þó e.t.v. enn
meirá áberandi hvað kvenfólk
varðar. Það er mjög „casual“
klætt, eins og það er orðað —
og víða í Evrópu mundi sá
klæðnaður ekki teijast hæfa
umhverfinu. En Bandaríkja-
menn hafa sitt lag á þessu —
og ég kann vel við það.
— Hvað kemur þá nýtt frá
Evrópu?
— Eins og ég sagði eru nýj-
ungar stöðugt að koma á mark-
aðinn, en fæstar vinna sér
hylli eða festast. Hér eru það
ekki aðeins óskir neytenda,
sem ráða. Sjónarmið framleið-
enda eru þung á metunum.
Þeir stóru þola ekki miklar
sveiflur og mundu aldrei taka
þátt í neinum stórum stökk-
um, sem hefðu það e.t.v. í för
með sér, a'ð miklar birgðir yrðu
verðlausar, óseljanlegar. Allir
þreifa samt fyrir sér. En ef
minnzt er á Evrópu, þá er ekki
hægt að neita þeirri staðreynd,
að ýmiss konar dægurflugur
eru þar mjög áberandi, ekki
sízt í Englandi. Aftur á móti
sjást ekki síðhærðir strákar
fyrir vestan haf, ég sá þá
hvergi nema á Kennedy-flug-
vellinum — og ferðaðist ég
þó töluvert um Bandarikin.
— Hvað um köflóttar bux-
ur og allan þennan nýstáriega
klæðnað, sem nú er komin á
markaðinn?
— Um leið og köflóttar bux-
ur eru komnar á markaðinn
eru köflóttar buxur hættar að
vera eftirsóknarverðar. Þetta
unga fólk, sem er í þessari
bítlahringiðu, eða hefur lent í
hiiðstæðum straumum, leitar
stöðugt að einhverju, sem ekki
er til. Þegar köflóttu buxurn-
ar koma, er ekki hægt að vera
í öðrum en þeim, sem hafa
skálmar með sitt hvorum lit.
En þeir, sem vilja kiæðast eins
og fólk gerir flest, þurfa ekki
að vænta stórfelldra breytinga.
Hálsbindi hafa breikkað, tá-
mjóu skórnir virðast úr sög-
unni. Tilraunir hafa verið
gerðar til að koma tvihneppt-
um fötum á markaðinn, líka
einhnepptum með tveimur töl-
um, en hvorugt virðist hafa
fallið í mjög góðan jarðveg.
Karlmenn eru bæði ihaldssam-
ir í klæðaburði — og yfirleitt
ekki reiðubúnir til þess að
kaupa sér ný föt með stuttu
millibili — af augljósum ástæð-
um. En ullin verður alltaf í
hæsta gæðaflokki, a.m.k. enn
um skeið, þótt stöðugt sé unn-
ið að endurbótum á gerviefn-
um.
— Og þið gerið þá ekki
miklar breytingar á ykkar
framleiðslu?
— Nei, ekki geri ég ráð fyrir
því. Annars fer allur kostnað-
ur svo ört hækkandi, að við
vitum ekki hve lengi við get-
um keppt við innflutninginn
að óbreyttu. Hér eru t.d. pólsk
föt á markaðinum og þau
kosta ekki meira en sem svar-
ar efninu í stranganum, þeg-
ar tollurinn hefur verið lagð-
ur á það. Saumaskapurinn
virðist frír, því að við getum
keypt sams konar efni til
landsins við sama verði og föt-
in kosta fullgerð.
— Og hver er ástæðan?
— Ástæðan? Ætli það sé ekki
einhver tæknileg hlið áætlun-
arbúskaparins. Eða álíka fyrir-
komulag og er á útflutningi
lambakjöts hjá okkur. Eitt-
hvert niðurgreiðslufyrirkomu-
lag.
JÁTVARÐUR VIII.
Framhald af bls. 7
en allur almenningur. Ég hafði einu
sinni séð frú Simpson, rétt sem snöggv-
ast í veizlu, sem haidin var í Wimborne
House. Auðvitað vissi ég um þennan
fréttaburð í Ameríku, og Evening
Standard, sem ég átti, hafði orðið fyrir
mikilli ásókn um að birta „uppljóstr-
anir“, frá ýmsum einkaaðilum, sem
vildu, að sögurnar um konunginn kæm-
ust til alls almennings. Öllum slíkum
tilboðum var hafnað. En þetta breytt-
ist, er Evening Standard varð þess vís-
ari, eftir venjulegum fréttaleiðum, að
skiinaðarmál frú Simpson yrði tekið
fyrir í Ipswich, hinn 27. október.
Þessi frétt barst blaðinu um hálfum
mánuði áður en málið skyldi tekið fyr-
ir. Vitanlega er það almenn venja að
geta um skilnaðarmál fyrirfram, ef það
vekur áhuga almennings. Á venjulegan
mælikvarða reiknað var svo i þetta
sinn. Nafn frú Simpson var þegar orð-
ið kunnugt öllum almenningi, og allir
vissu um kunningskap hennar og kon-
ungs. Skilnaðarmál hennar var án alls
vaía fréttamatur.
Engu að síður ráðgaðist ritstjóri Ev-
ening Standard, hr. Percy Cudlipp, við
mig um það, hvort ráðlegt væri að birta
fréttina. Ég var því hlynntur. Ef út í
það var farið mundi nafn konungs ekki
verða nefnt, enda ekki hægt, í einka-
máli tveggja borgara.
riðjudaginn 13. október hringdi
konungur til mín og bað mig finna sig
í Buckinghamhöll. Þegar ég bað hann
að nefna tímann, sagði hann aðeins:
„Komdu hvenær sem þér er hentugt".
Ég var að drepast í tannpínu og var
öllum stundum hjá tanniækninum mín-
um næstu tvo dagana, en föstudaginn
16. október fór ég til hallarinnar.
Konungurinn bað mig að reyna að
kæfa niður allar fyrirframfréttir um
skilnaðarmál frú Simpson og takmarka
sem mest fréttir af því, eftir að það
væri afstaðið. Hann flutti þetta mál
sitt með rósemi en með talsverðum
krafti og áherzlu.
Ástæðurnar, sem hann tilfærði, voru
þær, að frú Simpson væri veik, hrygg
og miður sín við tilhugsunina um allan
fréttaburð af þessu. Hún yrði fyrir
söguburði vegna ferðar sinnar á Nahlin
og heimsóknarinnar til Baimoral. Og
þar sem hann sjálfur hefði gefið til-
efni til þessa fréttaburðar, væri það
skylda hans að vernda hana.
Þetta voru í mínum eyrum gildar
ástæður, og því átti ég þátt í því að
draga sem mest úr öllum fréttum af
málinu, svo að þess var aðeins getið,
en hitt ekki nefnt á nafn, að það stæði
neitt í sambandi við vináttu hennar og
konungsins. Flest brezk blöð féllust á
það með góðu að gera sem minnst úr
fréttinni.
IVÍeðan ég stóð í þessu, hafði ég
enga hugmynd um að konungurinn
væri neitt að hugsa um hjónaband.
Sjálfur hafði hann ekki vikið að því
einu orði, og ennfremur hafði lögfræð-
ingur frú Simpson tjáð mér, að ekkert
slíkt væri í undirbúningi. Þessar full-
yrðingar endurtók ég við aðra blaða-
eigendur. Enda trúði ég þeim sjálfur.
Jafnvel þótt ég hefði vitað, að hann
hefði hjónaband í hyggju, hefði ég far-
ið alveg eins að, en sú staðreynd stend-
ur, að ég vissi ekki um það. Skilnað-
armálið kom fyrir í Ipswich 27. októ-
ber. Og fréttin kom í blöðunum, án
þess að neitt væri gert úr henni, og
alls ekki var minnzt á konung í sam-
bandi við hana.
Skömmu eftir skilnaðarmálið, var
mér boðið til kvöldverðar hjá Brownlow
lávarði (sem var hirðmaður og náinn
vinur konungs), til þess að tala við
konung. Boðið átti að standa 4. nóv-
ember, en ég þurfti að vera annars
staðar. Ég vonaði að heyra ekkert frek-
ar um málið, þar eð ég var á förum
til Kanada.
En þegar hér var komið sögu, var ég
tekinn að efast um þessar fuilyrðingar
um, að ekkert hjónaband væri á döf-
inni. Konungurinn var svo ákafur, að
ég gat ekki trúað, að það stæði aðeins
í sambandi við skilnaðarmál frú Simp-
son og ekkert meira. Sem blaðaeigandi
vildi ég losa mig við allar ráðstefnur
undir fjögur augu við konung og end-
urheimta málfreisi blaða minna.
Brownlow lávarður bað mig að nefna
þá eitthvert annað kvöld, og ég tiltók
fimmtudag 5. nóvember. Þetta var
skemmtilegt samkvæmi, enda var frú
Simpson þar, auk konungsins sjálfs.
Mér virtist hún vera ósköp blátt
áfram, og eins í kiæðaburði, en ég varð
ekkert hrifinn af hárgreiðslunni hennar.
Hún brosti viðkunnanlega og vin-
gjarnlega, og í tali hennar komu oft
fyrir yfirlýsingar um það, að hún hefði
engan áhuga á stjórnmálum. Hún kvað
sig ósköp óbreytta manneskju, hvað
lífsskoðun snerti, og lítt reynda í verald
legum efnum. Allt kvöldið tók hún
aðeins einu sinni þátt í umræðum um
stjórnmál, og virtist þá vera fremur
frjálslynd.
Mér þótti efirtektarvert að sjá, hvern-
ig hinar konurnar heilsuðu henni.
Þarna voru eitthvað sex konur í sam-
kvæminu, og aliar nema ein heilsuðu
henni með kossi. Hún tók þessu með
viðeigandi virðuleik, en svaraði því
ekki í sama.
Konungurinn talaði ósköp blátt áfram
um nokkra ráðherra sína og setti út
á bæði þennan og hinn. Ég talaði einnig
frjálslega. Ekki var minnzt á skilnaðinn
enda þótt ég byggist við, að s\t> yrði
þegar konungur dró mig afsíðis inn í
annað herbergi og lokaði á eftir sér.
En hann minntist alls ekki á það mál,
Framhald á bls. 12
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12. júní 1966