Lesbók Morgunblaðsins - 21.08.1966, Qupperneq 5

Bókasöfn forn og ný VI. hluti:
r ■■ r
BOKASOFN A14.-
16.010, FRAMH.
Eftir Siglaug Brynleifsson
Firenze (Flórenz) var ein
höfuðstöð bófcmennta og
lista á Ítalíu á 14. og 15. öld. Borgin
var auðug og landstjórnarmenn
þar miklir áhugamenn um hstir og
bókmenntir. Mediciættin réð Flór-
enz svo til alla 15. öld, og var það
tímabil glæstast í allri sögu borgar-
innar. Cosimo de’Medici (1389-1464)
var verndari lista og bókmennta og
mikill handrita- og bókasafnari.
Hann hafði marga fremstu snill-
inga í þjónustu sinni, Donatello,
Filippo Lippi og Fra Angelico og
áhugi hans á klassík var ekki nein
sýndarmennska, því að hann var
óvenju vel menntaður í þeim fræð-
um. Hann hafði sendimenn í förum
um alla Evrópu til þess að safna
handritum og galt vel fyrir. Hann
lánaði Parentucelli fé til bóka-
kaupa, og sá endurgalt það, með
því að skrásetja bókasafn hans, og
þegar hann var orðinn Nikulás páfi
V. lét hann Medici-bankann í
Rómaborg sjá um fjárreiður páfa-
stólsins.
Cosimo komst yfir mörg ágæt söfn,
og meðal þeirra var safn Niceolo dei
Niccoli (1363-1437), sem var ástríðu-
fullur handritasafnari; hann komst m. a.
yfir safn Petrarca og viðaði að sér hand-
ritum hvaðanæva. Hann var ráðgjafi
Cosimos um handritakaup. Niccoli átti
um 800 handrit og sagði svo fyrir dauða
sinn, að 16 vinir hans skyldu ákveða,
hvað yrði um safnið. Þessir vinir kusu,
að Cosimo ráðstafaði iþví. Hann tók að
sér að greiða skuldir búsins og tók
liandritin til ráðstöfunar. Hann tók til
sín um 200 og afhenti afganginn til
bókasafnsstofnunar við Markúsarklaust-
ur í Fiórenz 1441, sem var fyrsta opin-
bera bókasafnið á ítalíu. 1 þessu safni
eru mjög dýrmæt handrit, þ. m. bezta
handrit, sem til er af bréfum Cicerós og
ljóð VirgilíUsar í handriti frá 4. öld.
Lorenzo de’Medici (1449-92) „il
Maximilian keisari I. Myndina gcrði Albrecht Diirer árið 1519.
Magnificio" varð frægastur sinna ætt-
menna. Hann tók við völdum ættarinnar
ungur að árum, var ágætt skáld og mik-
iil frömuður bókmenntar og lista. Hann
stofnaði akademíu í Flórenz, sem kennd
var við Platón, en Flórenz varð ein höf-
uðstöð grískra fræða, eftir að Konstant*
Framhald á næstu síðu.
ÆÐI langur
tími er nú lið-
inn síðan ráða
menn sögðu
fyrst frá því,
að endanleg
niðurstaða
í flugvallar-
máli olckar
vœri á nœstu
grösum. Síðan
hafa sömu
tíðindi verið boðuð hvað eftir ann-
að — og virðist þetta œtla að verða
eitt af eilífðarmálunum, því að hin
vísindalega rannsókn á framtíðar-
úrlausn í flughafnarmálum höfuð-
staðarins hefur greinilega engin
takmörk í tíma og rúmi.
Á meðan flestar þjóðir Vestur-
og Norðurálfu hafa verið önnum
kafnar við að endurskipuleggja
flugmál sín og færa út kvíarnar til
þess að greiða fyrir hinni stöðugu
þróun á þessu sviði, hafa hœfilega
fljótvirkir sérfrœðingar rannsakað
okkar mál með hœfilega löngu
millibili. Þess vegna œtti varla að
21. ágúst 1966 ,
skorta vísindalegar upplýsingar,
þegar loks verður ákveðið að
ákveða eitthvað.
En stundum efast maður hálf-
vegis um, að vísindanna sé þörf.
Ekki aðeins við álmúgamenn, held
ur einnig ráðamenn — að því er
virðist. Eitt dœmi um það er skil-
yrðið, sem ríkisstjórnin setti fyrir
veitingu ríkisábyrgðar til handa
Flugfélagi íslands.
Tœknifrœðingar Boeingverk-
smiðjanna segja, að umrædd þota
gæti með góðu móti athafnað sig
á Reykjavíkurflugvelli — og þessir
sérfrœðingar eru ekki lakari en
það, að þeir hafa smíðað aðra
hverja þotu, sem er í farþegaflutn-
ingum á V esturlöndum. Mér er
kunnugt um, að flugmálastjóri fs-
lands og hans lið telur ennfremur
eðlilegt að prófa þotuna á Reykja-
víkurflugvelli og láta reynsluna
skera úr um, hvort dæmið gengur
upp eða ekki. Þannig hefur verið
farið víða að erlendis — og út-
reikningar Boeing-manna hafa
hlotið staðfestingu.
Ekki er óeðlilegt, að ábyrgðar-
aðili setji ýmis skilyrði til þess að
tryggja, að staðið verði við fjár-
hagslegar skuldbindingar. En ekki
virðist fyrrnefnt skilyrði tengt
þeirri hlið málsins. Eðlilegt hefði
verið, að óskir um, að þotan yrði
ekki gerð út frá Reykjavík, hefðu
komið frá borgaryfirvóldum — og
þá með hliðsjón af reynslu, sem
fengist, þegar þotan kœmi.
Þessi afstaða ríkisstjórnarinnar
getur ekki verið byggð á vísinda-
legri niðurstöðu, enda þarf þotan
í ýmsu tilliti minna athafnasvæði
en Cloudmastervélar þœr, sem um
árabil hafa verið gerðar út frá
Reykjavíkurvelli.
Þess vegna vœri ekki óeðlilegt að
túlka þessa afstöðu á þann veg, að
stjórnarvöld telji, að allt millilanda
flug eigi að flytjast til Keflavíkur,
án tillits til þess, hvort hægt sé að
reka það frá Reykjavík. En á þessu
hefur ekki verið gefin nein frekari
skýring.
Ef hér örlar á vœntanlegri yfir-
lýstri stefnu stjórnarvalda i flug-
málum, hefði varla þurft margar
sérfrœðinganefndir til þess að
kanna Reykjavíkurflugvöll, því að
hér er ekki bent á neina vísinda-
lega niðurstöðu — og ekki einu
sinni beðið eftir því að hœgt verði
að reyna þotuna á Reykjavíkurvelli.
Vísindanna er sem sé ekki þörf,
þegar öllu er á botninn hvolft.
Ég er ekki þar með að segja, að
þotuna eigi fyrir allan mun að reka
frá Reykjavíkurvelli. En ákvörðun
um þetta atriði hefði verið eðlilegra
að taka með hliðsjón af tœknileg-
um atriðum — ekki sízt eftir að
stjórnarvöld hafa flaggað með sér-
frœðinganefndir í mörg ár og ekki
talið sig geta ákveðið neitt fyrr en
álit þeirra lœgi fyrir.
Að kasta upp túkalli og segja:
„Ef talan kemur upp, þá þetta —
eða hitt“, er auðvitað hœgt að gera
í öllum málum, og eigi þessi aðferð
að ráða framtíðarstefnu í íslenzk-
um flugmálum, er vart eftir neinu
að bíða.
Þótt ýmsir segi, að krónan sé
ekki mikils virði — þá stendur tú-
kallinn greinilega fyrir sínu.
Haraldur J. Hamar.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5