Lesbók Morgunblaðsins - 18.09.1966, Page 8

Bréf til vinar frá höfuðsföbvum Sameinuðu þjóöanna:
Sameinuðu þjdðirnar leggja hart að sér, en...
DREW MIDDLETON, höfundur
bréfs þess, sem hér birtist í laus-
legri þýðingu var í 26 ár fréttaritari
í Evrópu, áður en hann var ráðinn
sem aðalfréttaritari The New York
Times hjá Sameinuðu þjóðunum.
Bréfið er stílað til vinar í London.
Kæri Oberst,
Eitt sinn, er við sátum að kvöldverði,
stakkst þú upp á því, að ég skrifaði
þér, þegar ég hefði komið mér fyrir
í starfinu hérna. Við ræddum um það
— þú, Jack hinn spaki og ég — hvort
Sameinuðu þjóðirnar væru hlutverki
sínu vaxnar í þeim heimi, sem við
þekkjum. Spurning þessi virtist þá
næstum óviðeigandi. Svo er ekki nú.
Staðurinn og húsakynni eru að vísu
áhrifamikil og glæsileg. Hinn risastóri
gler- og steinsteypustokkur, sem stend-
ur upp á endann við East River. Alis-
herjarþingsalurinn, fullsetinn, þar sem
ljósin glampa á andlitum hvítra, gulra
brúnna og svartra manna, sem eru
fulltrúar 117 þjóða, og eru sumar þeirra
jafngamlar heimsmenningunni en aðr-
ar ungar og ólmar, líkar tveggja vetra
folum. Hinar gríðarstóru veggmyndir
sem vekja ógn hjá tilfinninganæmum
gestum. Hópar ákafra stjórnmála-
manna frá öllum heimshornum, sem
baða út höndum og mæla á ýmsum
tungum.
Ekki má gleyma hinum mikilvægu
hliðargreinum: dreifibréfum, tímaritum,
og bókum, sem fjalla um málefni SÞ.
Þá reka samtökin og alheimsútvarps-
kerfi og ef marka má orð starfsmanna
þess, þá hlustar bæði hrísgrjónabónd-
inn í Malavíu og bifvélavirkinn í Lille
á það með óskiptri athygli. Byggingar
samtakanna eru iðandi af fréttamönn-
um. Nokkrir þeirra eru framúrskar-
andi og afkastamiklir. En eins og þú
veizt þá eru aðrir, sem skrifa ekki stakt
orð svo vikum skiptir. Þeir líta á
staðinn sem einskonar sambland af
klúbbi og skrifstofu.
Samkvæmislífið dafnar einnig vel
undir breiðum vængjum samtakanna.
í sífellu eru síðdegis- drykkjur og mót-
tökur, þar sem glæsilegar dömur í
þjóðbúningum gleðja augað við hlið
nema hvað varðar einhver takmörkuð
stjórnmálaleg atriði, og þá er áhug-
inn yfirleitt mengaður harðri gagn-
rýni. Afstaða kommúnistanna er skilj-
anleg, því að á hverjum degi sannast
hvílík falsrök hugmyndakerfi þeirra
hefur að geyma á ótal vegu hér í kring-
um þá.
En erfiðara er að átta sig á hátterni
hinna. Engin mistök eru of lítilfjörleg
til að vekja athygli þeirra og umræð-
ur, engin villa of smávægileg til að
komast hjá aðfinnslu. Þeim stendur
kannski ógn af stærð landsins og afli.
Kannski þekkja þeir lítið til landsins.
En þeir skynja tilveru þess og vita að
landsmenn láta sér Sameinuðu þjóð-
irnar og starfsmenn þeirra yfirleitt í
léttu rúmi liggja. Ef til vill hefði verið
betra, þegar öllu er á botninn hvolft,
að velja höfuðstöðvum samtakanna
stað í einhverju smáríki, sem veitti
samtökunum og starfsfólki þeirra þá
viðingu, er það telur sér bera.
Framangreind atriði auk siðreglna,
tízkufyrirbrigða og venja, sem mynd-
azt hafa á aðeins 20 áre ferli — staður-
inn minmr á vissan hátt á drungaleg-
an forsal í einhverju ensku sumardval-
arhóteli — slæva hugann, sérstaklega
efagirnina. Á 21. aldursári sínu hafa
Sameinuðu þjóðirnar náð miklum vexti
og ábyrgð þeirra er mikil. Og freist-
ingin er mikil til að meta þeim það til
verðleika. En hefjið vinnu ykkar! Deil-
ið um Rhodesiu, Kashmir, og afvopnun.
Samþykkið hástemmdar ályktanir. Út-
hlutið peningum, jafnvel þótt þeir séu
ekki fyrir hendi, til þessa eða hins
framfaramálsins. Þrasið í nefndum um
orðalag, orð og greinarmerki. En spyrj-
ið aldrei: Er þetta til hagsældar, heppn-
ast þetta, er það lífvænlegt?
V örnin er lifandi og hávær. Líf
þúsunda eru tengd starfsemi samtak-
anna. Guð má vita, hversu mörgum
stundum þeir hafa fórnað í þágu þeirra.
Og stafið hlýtur að vera mikilvægt,
þar sem þeir sinna því af svo mikilli
alúð. Innan samtakanna eru margir,
sem reyna að vinna sig í álit, menn,
sem nauðbeygðir myndu afkasta jafn
Öryggisráðiff.
U Thant, framkvæmdastj óri S. þ. flytur ræffu á Islandi.
nýjustu listaverka frá Dior og Balenc-
iaga. En til allrar óhamingju álíta allir
leigubílstjórar í New York, að Banda-
ríkin greiði skrautklæðin og skartgrip-
ina. Prúðbúnir gestir halda í 10 til 12
íburðamikla og drungalega kvöldverði
í hverri viku, í næsta nágrenni við
höfuðstöðvarnar. Og hvar sem er í
New York hittist fólk, sem unnið hef-
ur saman ailan daginn til að borða,
drekka og tala. Um hvað? Að sjálfsögðu
Sameinuðu þjóðirnar.
etta er samfélag, sem hefur vax-
ið inn í sjálft sig. Og er það ef til vill
óhjákvæmilegt. Gömlu mennirnir segja
mér, að hið sama hafi mátt segja um
Þjóðabandalagið. En ég er furðu lost-
inn yfir fáfræði margra í framkvæmda
stjórninni og meðal fultrúanna. Um-
hverfis þá iðar þessi risavaxna, spillta,
öfluga en ógnþrungna borg. Samt sem
áður láta þeir sér hana minnu skipta,
ef undanskilin eru húsnæðis- verzl-
unar- og bílastæðisvandamál, heldur
en einhver svið siðareglna, sem alls
engu máli skipta.
Handan New York er Ameríka. A
henni hafa þeir einnig lítinn áhuga,
18. september 1966
g LESBOK MORGUNBLAÐSINS