Lesbók Morgunblaðsins - 18.09.1966, Qupperneq 10

SJÐASTA FULLIÐ ‘
Framhald af bls. 3.
drottnaði í sijurnaroynngunni frönsku?
Og pyjcjast es.Ka pessrr v*su iuggjarar
eim. i uag Oyggja a rneginseiumgum
hennar sem gi ujiuveni' jvg æui ao vera
eimær urn ao vua pab, eg nex eKiu
iesiö sagnxræoi vio nasaoiann í 7 ar iyr
ir ekki neitt.
En ég liata skrílinn. Og einmitt til
þess að stríða honum, brýt ég ekki lög-
in. Eins og hann hafi samið lögin í því
skyni, að þeim væri hlytt! Nei, alveg
gagnstætt, til þess að þau yrðu brotin.
Til þess að þau yrðu brotin og hann
íengi svo tækifæri til þess að sletta sér
fram í einkamál manna og stela leynd-
armálum þeirra, þefa úr skotum, sem
hann annars aldrei hefði fengið aðgang
að. En ég læt honum ekki verða kápu
úr því klæðinu. Auk þess hef ég óbeit
á skrílnum og arast því að rekast á
hann. Ætti ég að eiga það á hættu, að
gerð yrði rannsókn hjá mév, að kofortið
mitt yrði opnað og einhverjir ruddar
væru látnir róta um í Hvað ættu
þeir að gera með að sjá, að ég, afgam-
all karlræfillinn, geymi þar í handarað-
anum dökkbrúnan hárlokk og hálfslit-
inn gullbaug-------
Og ég skal líka varast að brjót- þessi
. áJiekju,.og. sv.o,hey.ragt yið.<jg yft
Qiuhur ur uvenui, eirrs og ur tomri
tunnu. Ja slikt og þviliKt! Og þetta á aö
heita guoi poKnamegt. isn nann veröur
aö gera ser paö aö goou, vesalingunnn,
aö nver sKapi ser nann i smm myna.
Og pao er engin von ui, ao sa guo, sem
þau jporir og öiguriaug saapa ser, se
seriega smekKvis.
Eftir kvöldskattinn var ég á stjái og
að, rangla svona hálfe— uiaus aítur og
íram um bæinn. Ég tíndi á mig skárstu
spjarirnar sem ég á, og þær sem helzt
eitthvert skjól er í. Fólkið var allt að
spila púkk inni í suðurhúsi og enginn
skipti sér neitt af mér. Klukkan var
víst farin að ganga tólf, þegar ég fór
að hypja mig til ferðar. En klukkan
hérna er náttúrlega jafnvitlaus og allt
annað, alltaf þetta einum og tveimur
tímum á undan sól. Til allrar hamingju
þarf ég ekki að fara eftir henni. Ég
ætti að þekkja eyktamörKin hérna á
Gili bæði á nóttu og degi.
Ég labbaði fram í skála, fór ofan í
kofortið mitt og tók þar upp úr dálítinn
kassa, tók hann undir höndina og gekk
út í göngin. Þar rakst ég a Þrúðu. Hún
kom handan úr eldhúsinu með týru í
hendinni og rak hana nærri því upp
í mig af forvitninni. Svo spurði hún
xuuaq pap gg 'igBiiæ ga iioah ‘giui
. gQðmagn yjijsjijs,
mer iuihi, pegar eg ior' •tli' 'iiaiiæ
nann ugoi, ao við munauni eKKi sjast
iramar — eins og HKa varo. „Þu verour
ao eiga þennan oiKar, Þonr, sagoi nann,
eg veit, ao pu verour neizu maour
æi.Larimiar a pinni uo '.
A mmni tioi
Ja, peua voru hans óbreytt orð: „Ég
veit, aö þú verour helzti maour ættar-
ínnar á þinm tið.“----------------------
— — —- — Jafnvel tappatogarinn sá
arna. Við hann eru bundnar mmningar
um margan góðan teyg og marga gleði
stund. Hann skal fá að fara sömu leið-
ina og aJlt annað. Hann skal aldrei
verða hafður til að draga upp meðala-
glös eða steinolíuflöskur.
Ég þakka þér Egill, að þú einn skyld-
ir muna eftir mér af öllum fornvinum
mínum, að bjóða að gera mér einhvern
greiða.
Hversvegna varst þú sá eini; margir
vottuðu mér þó forðum daga vináttu
sina í stærri orðum en þú. Er það af
því, að heimslán þitt hefur verið minnst
þeirra allra? Hefur það haldið við
æskugöfgi þinni?
Mér lá við að svara bréfi þínu í anda
Díógenesar: sólin skín á mig, loftið and-
ar um mig, hvers ætti méi að vera
fH | {|. t ^HÓghrblprinn
íini lUllax j Ug ' uiítui CaKI 1- lÍOÍl"
um niöur hinnar miKlu eliar, mjuK-
ur og heillanai?
Eg neiii DiKárinn fulian, vinið streym
ir iixuur j iictiixi exii2> bctiiiiviiixiauur
KrysLaiispræoir, Sii-inanui 1 tungiöijus-
ínu.
Guðdómlega vín! Þú svalar ekki ein-
ungis tungu og KverKum. uragöio læs-
íst út i hverja taug. Eg titra af sælum
hrollL
Nú hef ég orðið að láta mér nægja
brenriivín árum saman. Mér ógnar að
hugsa til þess, hve langt er síðan ég
hef bragðað ærlegt vín. En smekkn-
um held ég ennþá. Ég kann að metá, að
þetta er ágætt vín, sólborið vin.
A—a—a—h! Þetta bragö.
Þessi ilmur og þetta bragð vekur
endurminningarnar, eins og ég heyrði
aftur symfóní, sem leikin hefði verið
yfir mér á viðburðamesta kvöldinu,
sem ég hef lifað.
Asdís, Asdís! Nú sit ég hér örvasa og
einmana úti á hjarninu, og verð að
drekka, hvern bikarinn af öðrum til
þess að halda á mér hita. En undir eins
og minningin vaknar um þig og ég
nefni nafn þitt, fer hjartað að slá hrað-
ara og blóðið stígur til höfuðsins.
bannlög. Og það þótt ég hafi aldrei hat-
að nein lög verulega fyrr en þau. Ég
vildi geta hatað þau meira. En kraft-
arnir eru á þrotum, jafnvel skapið er
að kulna út.
Ég drakk upp næstu dagana þennan
brennivínsdreitil, sem ég hafði fengið
úr firðinum fyrir jólin; það var létt
verk, það var ekki svo mikið.
Gamlársdagurinn!
Síðasti friðhelgur dagur fyrir vínið
á íslandi.
Ég var lasinn fram eftir deginum,
óvanalega slæmur í fótunum, og hef ég
þó lengi verið hrumur til gangs, og
með gigtarfiog í vinstri mjöðminni. Ég
lá uppi í bælinu mínu mestallan daginn
og rótaði mér ekki. Aftók að koma inn
í suðurhúsið um kvöldið, þegar Þórir
rausnaðist við að lesa húslesturinn. Ég
held ég heyrði samt nóg af bölvuðu
gaulinu í því fram í baðstofuna. Það
getur hver getið því nærri, hvernig það
lætur í eyrunum á mér, sem hef heyrt
beztu söngmenn minnar tíðar, þegar
þau Þórir og Sigurlaug og krakkarnir
kyrja. „Eitt á enda“ rammfaiskt, og
þær Manga og Þrúða væla undir eins
kæmi það lítið við og leit á hana um
leið þeim augum, að hún rauk inn í
fússi. Hún hefur náttúrlega sagt fólk-
inu, að ég ætlaði út í gil til að drepa
mig. En Þórir hefur sjálfsagt bannað
að skipta sér nokkuð af því. Það væri
víst eini greiðinn, sem ég gæti gert
honum.
Ég staulaðist út úr bænum og út upp
túnið að gilinu. Það var rennislétt hjarn
alla leiðina, svo ég klöngraðist furðan-
lega áfram. Á melnum á móts við
Stekkjarfossinn nam ég staðar, rétt á
gilbrúninni. Eg settist á stein, sem stóð
upp úr fönninni, og lagði kassann hjá
mér. Það var glaðatunglskin og logn,
en frostlitið, og hann var að draga upp
dálitla bliku í gilinu, eins og alltaf ger-
ir þegar sunnanátt er í honum.
Ég opna kassann. í honum er ein
flaska, silfurbikar og tappatogari.
Síðustu fjársjóðir mímr, ljómandi af
gömlum endurminningum.
Mörg vínperlan hefur glitrað í þess-
um gamla, göfuga bikar. Hann hefur
fylgt Gilsættinni mann fram af manni.
Alltaf verið hjá elzta manninum í ætt-
inni. Og allír hafa þeir kunnað að meta
þörf? En þá mundi ég eftir, að ég var
öllum öðrum skyldari til að drekka
hestaskál vínguðsins við burtför hans
af Islandi, og svo bað ég þig um eina
fiösku af Steinberger.
Þá sýndir þú það, Egill, að þú ert
göfugmenni. Því þú sendir mér það,
sem ég bað þig um, og hvorki meira
né minna. Þú vissir, að Þórir Ketils-
son er enginn ölmusumaður, þrátt fyr-
ir allt.
Lengi hefur Þórir litli ’ivalist yfir
því, að fá ekki að vita, hvað væri í
þessum kassa. Hefði hann sótt hann í
kaupstaðinn, hefði hann vcrið vís til
að opna hann. Það gerði Gvendur grey-
ið þó ekki. Bráðum er allt horfið í gilið.
Það kann að þegja yfir því, sem því
er trúað fyrir.
Steinberger, ekta, gamli Stcinberger.
Ég svipti' húfunni af flöskunni og
dreg tappann úr. Svo kasta ég tappa-
togaranum af hendi ofan i gilið.
Ég ber flöskuna upp í tunglskinið.
Geislarnir stíga dans í víninu, þegar
liún titrar í skjálfandi hendinni á mér.
En þeir draumar, sem iimurinn einn
vekur, súrsvalur, ljúfur og hressandi.
Hvernig ætti ég að lýsa þér? Ég veit
ekki, hvort þú hefur verið fögur, hvort
þú hefur verið gáfuð, hvort þú hefur
verið göfug. Eg hef ekkert til saman-
burðar. Síðan ég sá þig, hafa allar aðr-
ar konur aðeins verið mér brot af þér
eða skuggi af þér.
Ég hafði séð margar konur á undan
þér, stjörnur af ýmsum stærðum. Ég
hafði tilbeðið þær og sungið um þær, —
en ég vissi ekki hvað ég gerði.
Þá birtist þú mér, rannst upp eins
og sólin. Stjörnurnar fölnuðu ekki við
hlið þér, þær hurfu. Ég sá þig aleina.
Frá því ég fyrst sá þig, varst þú konan,
eina konan.
Og ég féll í duftið að fótum þínum.
Ég horfði upp til þín í þógulli til-
beiðslu.
„Menn girnast ekki stjörnurnar.“
Hver mundi þá dirfast að girnast sól-
ina sjálfa brennandi, logbjarta sólina?
Var það þessi þögula, auðmjúka dýrk
un mín, sem gerði mig verðan að njóta
þín? Eða var það aðeins einn af duttl-
ungum þínum? Ég veit aðeins, að þú
steigst niður til mín og gafst þig á vald
mitt.
Gafst þig á vald mitt!
Gafst þig á vald mitt! ZTei, sviptir
mig öllu valdi yfir sjálfum mér, gerð-
ir vilja minn að broti af vilja þínum.
Sjálf varstu jafnköld eftir sem áður
köld og sterk eins og fjöllin, sem vakað
höfðu yfir vöggu þinni heima á ís-
landi.
Ég átti þig ekki nema eitt kvöld og
eina nótt. En þegar ég hugsa um það,
er eins og ég hafi aldrei liíað nema þá.
Við sátum í veitingahöllinni og drukk-
um Steinberger. Við ókum um kvöldið
út í allaufgaðan skóginn; það var um
Jónsmessuley tið. Við ókum heim til
mín. Það var hátindur lífs míns. Síðan
hef ég ýmist hrapað, oltið eða staulast
niður grýtta hlíðina.
Asdís, Asdís! Þú hefur spillt öllu lífi
mínu, sundrað öllum skýjaborgum mm-
um. En ég fyrirgef þér það allt, vegna
þessara örfáu stunda. Til hvers væri
fyrir mig að reyna að fara að hata þig?
Það yrði aðeins máttlaust hatur las-
burða öldungs. Það mundi brenna í eldi
ástarinnar. Því ennþá elska ég þig með
glóandi ást tuttugu og fimm ára manns.
Til hvers er að skammast sin fyrir þrek
leysið, að hafa ekki fleygt i þig aftur
hringnum og hárlokknum, sem ég rændi
af þér? Ég gat það ekki.
Og til hvers er fyrir mig að vera að
reyna að sverta þig? Segja að þú haiir
ekki átt skilið ást mína, sem gazt kast-
að þér í faðm þessa sálarlausa, gull-
hreistraða skriðdýrs, sem ég fyrirleit
eins og lægri veru. Hvaða mun ætli
Framhald á bls. 7.
10 LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
18. september 1966