Lesbók Morgunblaðsins - 20.11.1966, Qupperneq 3

FYRIR SÓLARUPPRÁS
Eftir Vladimir P. Gorjúskin
^FVLkím vaknaði. Á himninum grillti
í nokkrar stjörnur, fölar og guggnar....
Við hlið hans var heitur líkami konu
hans, en til faðmlaga hugsaði hann
ekki. Hann var handalaus frá olnboga.
Hann lá og lét ekki á sér bæra.......
IHann langaði til að segja henni, hve
vænt honum þótti um hana, reyndi að
rifja upp, hvað þyrfti til að hann fyndi
eftur réttu orðin, en hann gat það ekki.
í>að var langt .síðan orðin viku frá hon-
um, — í stríðinu þegar hann særðist.
Gluggarnir á bænum voru opnir, júlí,
linditréð í blóma, en við ofninn hékk
vagga á járnkrók. í henni var sonur, son
ur hans, öryrkjans Akíms. Akím hefur
hvorki hendur né fætur, tunga hans
bærist ekki. En hann á son.
Sonur hans hefur hendur og fætur,
furðulega hljómsterka rödd. Akím bros-
ir. Hann finnur til hljóðlátrar gleði,
þegar honum kemur sonur hans í hug.
Og Akím dreymir akur, feiknlega víð-
áttumikinn og himinn hvelfist yfir . . . .
Hann var einn á dráttarvél, hélt með
höndunum um stýrið, lét annan fótinn
hvíla á benzíngjöfinni, söngurinn sem
kvað við í brjósti hans varð að ópi. Og
Akím finnst hann hafi hrópað með
rödd sonar síns, sinni eigin hefur hann
Xöngu gleymt.
Akím lokar augunum; „Ég vildi ég
gæti séð mig sjálfan, með hendur og
fætur, syngjandi úti á akri“. Annars
þarfnast Akím ekki. Svo gæti hann
dáið.
IConan vaknar, bregður sér hljóð-
lega framúr á skyrtunni einni saman og
fer að mjólka kúna. Hún lokar ekki
gangadyrunum á eftir sér. Brátt mun
hann heyra gæluorð hennar við kúna.
Mjólkurbunurnar streyma með þægilegu
hljóði í fötuna, hænurnar vakna og byrja
sð klaka ....
Sumarið fellur Akím vel. Þá ber kon-
an hann fram á dyrapallinn, og þar
situr hann til hádegis. Og hve mikið
má -kki sjá fram til hádegis?
Nágranninn rekur kúna til hinna,
þær eru þegar á beit í gjá nokkurri.
Hann hefur sofið yfir sig. Önugur kastar
hann lauslegri kveðju á Akím, hásri
syfjulegri röddu, og heldur áfram án
þess að skilja, hvers vegna öryrkinn
Akím á konu, en hann, alheilbrigður
maðurinn, á enga. Akím finnur til með
nágrannanum, langar til að segja eitt-
hvað uppörvandi, en það myndast að-
eins hrukka við vinstri augabrún. Það
fer líka bezt á því, að Akím veit ekki,
hvers vegna konan hans bindur ást
við hann.
Það fara hjá konur með hrífur, heilsa,
bú hvatlegasta skotrar til augum, hvísl-
ar ákaft í eyra, spyr hvenær hún megi
koma — Akím skilur, hann segir ekki
konu sinni frá, því hann getur það ekki.
Konurnar hlæja, og Akím roðnar eins
og stráklingur og brosir. Því konur eru
glaðværar, og liann nýtur þess.
Hani baðar út vængjunum í húsa-
garðinum, ýfir fjaðrirnar, og leiðir hæn-
urnar að mykjuhaug, sem hann hefur
fundið, og hanagalið berst um þorpið,
virðist deyja út, en nei, blossar upp
aftur ....
Yfir þorpinu fljóta dúnmjúkir ský-
hnoðrar, eins og hægfara andarungar,
himinninn er heiður, kyrr. Svala flýgur
að ups og gæðir unga á ormi.
Járnsmiðru-inn, hann Vasjka, æsku-
vinur og vopnabróðir Akíms, lítur við á
leiðinni í smiðjuna og segir: „En skeggið
á þér, Akímka, ég kem eftir vinnu og
raka þig. Rakhnífurinn minn er eld-
beittur — síðan i stríðinu“, — og rennir
fingrum um skegg Akíms, neðanfrá og
upp. — „Og þessi blessuð blíða....“ —
strýkur sér um órakaða kjálkana, and-
varpar og heldur áfram til smiðjunnar,
þar sem hans bíða félagi hans og fun-
andi afl — til að afla brauðs sér og
börnum sínum.
Crasið við veginn var tómur ný-
græðingur — kímblöð ein, en græðisúr-
an stóð í blóma, sett hvítum pcrlum.
Rykið á veginum var heitt og mjúkt,
spörvar veltu sér upp úr því. Ef hann
skriði nú eftir stígnum gegnum garð-
inn, niður hallann, sæi hann brunn-
inn, klæddan eik, sem þeir faðir hans
smíðuðu. Unglingur flaugst hann á við
Vasjka smið hjá þessum brunni, tð
blóðs.....Hann man ekki lengur, hvað
kom til, en Akím hafði yfirhöndina,
það bjó ekkert undir, var græskulaust,
heiðarleg áflog.
— En var það heiðarlegt, hugsar Ak-
ím, annar minni máttar, hinn sterkari,
það var nú allur heiðarleikinn. Hvers
vegna varð allt þetta yfir mig að
ganga, einmitt mig? Hvernig á ég að
skilja?......
Stráþaktir bæirnir teygjast langt yfir
gjána, út yfir sjóndeild, en Akím vill
sjá, hvar þorpið endar, já langar. En
verið getur, að þorpið hafi engan endi.
Teygist, teygist um alla jörð, jarðar-
kringluna á enda, og komi aftur úr
hinni áttinni, eins og farið sé fingri í
hring um boltann barnanna.
Smiðjuhöggin óma um þorpið, leysast
upp í bláma himinsins, með aðfalli og
útfalli, enduróma í söng lævirkjans. Æ,
ílygi hann um heiminn og liti um alla
jörð, — aðeins eitt var að: vængi hafði
hann enga. Þegar dögg var á grasi sýnd-
ist Akim stundum, að tími væri til kom-
inn.....Loftið yfir endalausum ökrun-
um var hressandi og hann dró djúpt
að sér andann, lokaði augunum og....
hóf sig til flugs, eða kannski ekki, hver
veit. En hann opnaði ekki augun fyrr
en hann heyrði rödd kennarans:
— Lánið er með þér, Akím, segir
þá kennarinn, og Akím veit, að það
er ekki háð, heldur einlæg skoðun hans.
Kennarinn setur upp grettna virðingar-
grímu. Akím virðir fyrir sér kennarann
og honum kemur í hug merhryssi að
þrotum komið eftir langan vetur og
hirðulausan eiganda.
Framhald á bls. 12
DÁNI VINUR
Eftir Þórunni Elfu
Dáni vinur,
sem birtist mér
í framandi borg,
aldrei gleymi ég
kaldri hendi þinni
á nöktu brjósti mínu
og bæninni í augum þér.
Efiaust var það
kuldablandin undrun min,
óp mitt út í
myrka nóttina,
sem hrakti þig burt.
Þú hvarfst mér þögull
um aldur og ævi,
en aldrei mun ég gleyma þér,
dáni vinur,
né spurn minni:
Hver var bæn þín?
20. nóvember 1966
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3