Lesbók Morgunblaðsins - 02.07.1967, Blaðsíða 10

VERONÍKUK\ÆÐI
(Eftir gamalli skrifbók)
1. Kveð eg um kvinnu eina, á Kristí dögum þessi var.
Gjörði svo ritning greina, glögglega hvern sjúkdóm bar.
Þá fljóðið snerti faldinn Jesú klæða,
hvarf á burtu mótgangs mein frá menja rein,
í tólf ár réð mjög mæða.
2. Þegar pínu þoldi þreyttur Jesús fyrir oss,
vist í voru holdi varð hann sjálfur bera sinn kross;
fjögur hundruð faðma, lærðir segja,
herrans kvalavegur var, hann varð þó þar
þreyttur við að þreyja.
3. Pílatus prýði sneyddur, pontverskur gaf úrskurð þá,
að Drottinn væri deyddur, dómsatkvæði lagði á;
var hans kvinnu vitran gjörð í svefni.
Jóseppus með skýrri skrá þar skýrir frá,
er það draumsins efni:
4. Að hún á skógi einum uppsprettubrunn þar þóttist sjá,
kláran með krafti hreinum, kristalli var líkur sá;
maður ríokkur menja sýndist tróðu,
hvítklæddur hjá hreinni lind, með hýrri mynd,
og björtu bragði rjóðu.
5. Mikill fjöldi manna margháttaðra þjóða þar
sýndist vitrum svanna, sótti þangað sem hún var.
Lýðir drukku lifandi vatns af brunni,
hópurinn stóri það var þá, hún þetta sá,
en það ei þekkast kunni.
6. Frá gekk fólkið verra, fagrabrunn ei hirtu um;
þar í flokki þeirra þekkti hún mann sinn Pílatum,
Heródes og hans þénara ríka;
Kaífas og Annas einn, til auðnu seinn,
lögðu á burtu líka.
7. Móti miðjum degi, mædd af angri svefni brá,
og ætlar tefja eigi að opinbera vitran þá,
litla mey til landsdómarans sendi, svo vonzku lið
honum hér frá vendi.
8. Hann vill ei hlýða, heiðinginn, og skipa.r því
kvölurum kross að smíða, Kristum vill ei gefa fn;
báknið það var brú af díki einu.
Kusu það fyrir kvalatréð, svo kappi með
varð ei vægð á neinu.
9. Kvalinn með kroesins byrði Kristur Jesús þrisvar datt;
fall frá eg hann yrði, því fjallið var svo ofur bratt.
Augun hans voru orðin full af blóði,
vanmáttugur valla sá, hvar vegurinn lá,
græðari vor hinn góði.
10. Hjá vegamótum mættu margar kvinnur; „Jesú, þér glöggt að
öllu gættu",
greinir ein þeim væri hjá, Veróiiika vilja sumir spjalla,
hún sem áður blóðlát bar, en brúði var
hægt um hjartað valla.
11. Kvinnan rétti að Kristi klút að þerra augun með,
lausnara von svo lýsti að láta þetta vera svo skeð.
Eftir stóð þá andlitsmyndin hreina,
lituð blóði líndúk á, lækning hjá,
sem bót var margra meina.
12. Dúknum drósin unni, Drottin heitt því elska réð;
af honum ekki kunni augun hafa, grátið með;
með því græddi margan hringalína,
vifið ekkert veraldlegt svo virti frekt
um alla ævi sína.
13. Konrofei lét kæra, Kristó eftir smíða lét,
gjört af gulli skæra, glóandi var allt að sjá.
Upp var sett í áldingarði vænum,
þar sem uxu grösin góð, sem græddu þjóð
með alskyns eplum grænum.
14. Kraft þann kveð eg fengi kröftugust grösin þar,
máttug lýðamengi mjög voru góð til lækningar.
Þá Krists líkneski klæðafaldi náði,
urðu þau svo ágætleg á allan veg
þeim sem meinin þjáði.
15. Sitt líkneski líka lét hún smíða koparsmið,
lagt með lotning ríka líkneskinu fætur við,
kraup þar undir klæðafaldinn hennar,
svo meistaralega myndað var, að mátti þar
kæru gjörða kenna.
16. Bjó ein baugatróða blíð í Jerúsalems stað,
þá útlendra þjóða þrengdi magtin Júðum að.
ALskyns réð þeim ógæfan til falla.
Píslarvotta hefndum hét, sem herrann lét
yfir þá koma alla.
17. Sjálfur Guð lét siðan, þá Sakarías grýttur var,
vellandi brunn víðan verða af hans blóði þar.
Keisarans þá komu sendiboðar.
Stríðshöfðinginn sem það sér, með sínum her,
táknið tíðum skoðar.
18. Þann skriftlærða skara skjótlega spyr hvað þetta sé;
hræddir honum svara, hefndarstrafið uggandi, J
vott samt af væri fórnarblóði,
fyrst uppkomin fáséð lind, en framda synd
huldu þeir í hljóði.
19. Bíður hann sína bragná bráðlega að fanga þá.
Veiddir svo til sagna segja hlutu öllu frá.
„Sakarías sagður maðurinn góði,
hvort viltu að eg hefni þín, en harða pín
befalað Júða blóði?“
20. Þá ypparstu alla, eftir það hann deyða lét,
bæði konur og karla, kveinandi því margur grét.
Kórinn varð og kirkjan full af blóði.
Aldraðir fá enga vörn né yngri börn
í því ógnar flóði.
21. f þeim ógnar kvíða örvinglaðist Kaífas.
Annas eins nam bíða ógæfunnar skemmdar flas.
Mágar báðir myrtu sig á sverði,
eins Pílatí af skeið gekk, og afdrif fékk
samfara svo þeir verði.
22. Brunnurinn hvarf að bragði, búið þegar stríðið var.
Sendimaðurinn sagði, sannlega mundi fullheimt það,
annars skyldi, anzaði kappinn gildi,
alla Júða elsku magt hafa eyðilagt,
ef vissi Guð það vildi.
23. Vísir vilja segja, að Verónika hafi um síð
í flokki margra meyja misst lífið um þá tíð,
píslarvottar prýdd kórónu væri,
kristilega baugabrú, með bæn og trú,
héðan af heimi færi.
Kvæði þetta er tekið upp úr gamalli skrifaðri bók, án nokkurra
upplýsinga um höfund þess, hver hann sé, eða hve gamalt kvæðið
muni vera.
Séra Bjarni Þorsteinsson telur sig hafa heimild fyrir því, að
höfundur kvæðisins sé Þorvaldur Magnússon frá Sauðanesi, fædd-
ur um 1670, dáinn 1741. Aðra heimild hefi ég ekki getað útvegað
mér. — B.H.
10 IÆSBÓK MORGUNBL AÐ SINS
2. júlí 1967