Lesbók Morgunblaðsins - 10.09.1967, Síða 16

[sÉ k Ijjj 1 1 MéMT ^«7 M/ET- F) fl- FlTo rfl n V LÆRfl Yfííic- F£K! Húí fifíHoH
1
I V' v Tfl J
Í3 e R. Keven $ko€>- U ÞÍ
I ÍTrk UR SKróTí) 'A fÆri
T/Mfl- TfíL/fJU iTKflKn Uft/Hft
iTOffMK \Jl©uR~ > 4 »
KverJ- MYMNI EK'ft HREVr- IftáU
SflnHiT ímm m y » p v'R ÓíoPiri
KtflKI ffN0i.1T fNO/Ht,
/Jmt'iD WHHK Cát Lirf ÍK.
E-/KST Tftan eFNl TeóMN
HELlfl flrrue- í/flfiófl
ÍNL- f,/eri ifVFI þ -yp.
- CiTPÚH-
TuRt- Ih'NI flRáfl 'OH R- ÉlN^fc
REIKVJ FYLKl WS f) ÚT- flTTTTK KflPfln
KW' ??ft K K'e - oe ðuk HHQ- (.EMPl flf KV-
roRFlW •f D->(?í HlTÍÐ m FoK- YoMD - ■ KvtfN' NflFN
FÆfiR l étJ S frJtfi D'ftlflC,!} <LVÐ* A RlMlfl' WiHP/i'B Pv'Rfl M£aM
5 YflT
LTJIC- m SflMHií. PiEMK
■! m
íflnHU + fói- Ffsrfl IéMD' kl- fiMP/ ' ► sef" HIR?- Lfl
HtqTflð rópt) flMDfll?- TfPPfl
mT
vemiit iLfTUR MflKNS- N F\ FK MUdhfl
MÚJlýR
'lLflT- JNU V
TffJÁ- tiR'of) UR Cf«-T % ►

>• Ofl * vJ it Tí; tt 3 w »- <n u. w -J E Ú5I £ W! cr ix H 0r
V- & U* " t- j - X X £ X cr V- 3 <c oc cc | 3 Öi f- tí
X ulá, |[| a: 1 I tt sT «t oí ||| 1- flí. l-T ^! X <E 1 1 .0 Or
CÐ K £SL? - Qi - 2 X I 1 tí £ O i X tt X X cr c/ o-. vaa. ct
Q> => “Te •j - IP •2 «: 2 X ct s* 4. v o <E C£ i Oí UJ -o Vi ÖL Œ
* a cc 1- CC X 5 Dí gsl tt y X <t I ffl ttl Ui £ <E 1 4il X* X rr
o * CL J U. \- > á? ■u * i i á í| «t -3 3 I 1 tr (C
S LS 0- ,z j = -- Qr Ip 3 11 tí 1 13 tt z j - 1 l tí. * ft C — 3 y- u. X ~öcl V-
m cr -4 <r <3 or E s td 0 CC 3 G» vj w tr -i <r Ijl X Cí - I s a
m |3 e: -J ~A— r X | % X U) u. x <r - 1 % ~xl o ft: X - O
r i * V- íj! L a 3«! 2T z -J œ hii Ui tc Ll - <!» - 1 M Ci oc <E
m X uv 1 tt oí ft X <E 1 Ul X et 1 1 <r
«1 x X u. Vii o WL 4> u. <E ! X tí 5| Œ c* | oa ui. «1
is fl S- X áp sr 'j 5 x £♦5 ■%l 5Í o % \ ■ W ö? . - |Q| . • 1 : 5 oi cr CÍ
ra
Ekki alls fyrir löngu fór Kven-
réttindafélag Aslands þess á leit, að
framkvœmt yrði mat á þeim störf-
um „sem eingöngu konur vinna“.
Tilmœli þessi munu fyrst og fremst
fram komin vegna þess að lang-
flestar þær starfsgreinar, „sem ein-
göngu konur vinna“ eru í láglauna-
flokkum.
Slíkt mat kann að verða eilífðar-
mál meðan sífelld hœtta er á, að
þeim láglaunaflokkum, „sem ein-
göngu konur vinna“, fjölgi mót-
þróalaust og að því er virðist öll-
um að óvörum. Hér vil ég minna
á málefni póstútburðarins. Þau mál
voru komin í öngþveiti vegna
manneklu. Karlmenn fengust ekki
til að taka að sér bréfburð vegna
þess, að þeim þóttu launin of lág.
En yfirvöld
■ póstmála í
I Reykjavík
| kunnu ráð:
I þau auglýstu
■ eftir konum
I til starfans.
I Fleiri um-
■ I g | sóknir bárust
I en hœgt var
7 M að sinna og
betur gat ekki
komið í Ijós hversu gersamlega
blindir menn eru á siðferðilega
undirstöðu kröfunnar um „sömu
laun fyrir sömu vinnu“. Þarna
gerðist raunverulega það, að konur
tóku sjálfviljugar að sér — og sótt-
ust meira að segja eftir — starfi á
launum, sem karlar höfðu marg-
lýst yfir, að þeir sœttu sig ekki við.
Vissulega er af ýmsum ástœðum
ekki enn hœgt að kalla bréfbera-
starfið starf, „sem eingöngu konur
vinna“ — en þróun málanna gœti
samt auðveldlega leitt til slíks, og
siðferðilega séð er enginn munur
á slíkri þróun mála og ef karlar
og konur ynnu hlið við hlið sömu
störf, en á mismunandi launum.
Og þarna er vissulega komið for-
dœmi: ef karlar ganga frá starfi
vegna þess að tekst ekki að hækka
launin, má alltaf leysa vandann
með því að gera starfið að starfi,
sem „eingöngu konur vinna“. Og
það mega allir vita, að þá verður
viðleitni til launahækkunar hálfu
erfiðari en áður.
Hér verður að vera vel á verði.
En þá verður fyrst fyrir að spyrja:
á að taka því sem sjálfsögðum hlut,
að til séu störf „sem eingöngu kon-
ur vinna“. Starfsskipting eftir kyn-
ferði skapaðist upphaflega vegna
hleypidóma fólks álmennt og
menntunarskorts kvenna. Endur-
mat á störfum er vissulega nauðsyn,
en slíkt á að réttu lagi að vera
verkefni launþegasamtaka og
vinnuveitenda. Heppilegra þœtti
mér til frambúðar, ef Kvenrétt-
indafélag Islands beitti áhrifum
sínum til að eyða þeim hleypidóm-
um, sem koma því til leiðar, að
konur flykkjast í láglaunaflokkana,
oft án tillits til hœfileika sinna og
getu. í því skyni vœri ekki úr vegi
að skyggnast inn í skólana og at-
huga uppeldisáhrif þeirra.
Nýlega hefur starfsfrœðsla verið
tekin á námsskrá gagnfræðastigs og
ráðinn námsstjóri í þeirri grein.
Námsbók í starfsfræði hefur verið
gefin út, og mun standa til að end-
urskoða hana. f kafla undir fyrir-
sögninni Áhugi segir höfundur, að
ekki sé rétt að skipta störfunum í
sérstök kvenna- eða karlastörf, slík
skipting stafi að mestu af gömlum
viðhorfum og hefð, sem óðum séu
að breytast. í framhaldi af þessu
mœtti ætla, að um þessi mál væri
fjallað af víðsýni og höfundur
reyndi að beita áhrifum sínum til
hugarfarsbreytingar í þessum efn-
um. En því miður líður ekki á löngu
áður en hleypidómarnir laumast að
höfundi; hann virðist ekki hafa
meira vald á skoðunum sínum en
svo, að þegar kemur að þeim störf-
um, sem af gamalli hefð teljast
kvennastörf eða karlastörf, heldur
hann sjálfur þessari skiptingu.
Hann talar t. d. um hjúkrunarkonu
og hárgreiðslustúlku gersamlega án
tillits til þess að nú þegar eru einn-
ig karlar farnir að vinna þessi störf.
í dœmum, sem sett eru upp til að
gera verkefnið áþreifanlegt nem-
endum, er þessari skiptingu enn
háldið, og þar er eftirtektarverðast
dœmið um Önnu: „Anna hafði
lokið stúdentsprófi, unnið síðan tvö
ár sem flugfreyja. Henni féll ekki
starfið, m. a. vegna þess, að vinnu-
tími var óreglulegur. Hún lœrði þá
sjúkráþjálfun erlendis, starfar nú
sem sjúkraþjálfari og fellur það
mjög vel.“ Það er vissulega ánœgju-
legt, ef henni fellur það starf, en
hefði ekki mátt benda Önnu á, að
henni stóð lœknadeildin opin, líka
verkfrœðideildin, ef út í þá sálma
vœri farið. Er þar kannske líka of
óreglulegur vinnutími? Eða situr
höfundur ef til vill fastur í hleypi-
dómum?
Sérstakur kafli bókarinnar ber
fyrirsögnina Stúlkurnar. Það er eft-
irtektarvert, að engin áherzla er
lögð á það, að stúlkur eigi að velja
sér œvistarf sem frjálsir einstákl-
ingar með persónulegan metnað.
Greind eru rök fyrir því, hvers
vegna stúlka á að mennta sig. Þar
stendur m.a.:
„íl fyrsta lagi giftast ekki allar
stúlkur. Samkvœmt manntáls-
skýrslum ganga um 10% stúlkna
áldrei í hjónáband ...
í öðru lagi hefur stuika enga
tryggingu fyrir œvilangri fram-
færslu, þótt hún giftist. Fjöldi
hjónábanda endar með skilnaði ...
Það getur líka komið fyrir, að
eiginmaðurinn verði veikur eða
missi vinnu sína, og þá verður kon-
an að afla tékna, eins er, ef mað-
urinn fellur frá.“
Með öðrum orðum: Til þess að
stúllca velji sér starfsgrein, þykir
nauðsyn, að hún geymi öllum
Framhald á bls. 15
J