Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.1968, Blaðsíða 14

Erlendur
Framhald af bls. 9
ekki aðeins falleg blóm og
nytjajurtir. Arfinn og illgres-
ið þrífst þeim mun betur, sem
meira er borið á. Hipparnir
er ein tegund illgresis í þess-
um garði velmegunarinnar.
Þeir eru jafnframt hluti af
þeirri úrkynjun, sem því get-
ur verið samfara, þegar mann
skepnan rofnar úr tengslum
við móður náttúru og sjálft
eðli sitt.
Jóhann
Framhald af bls. 9
ast upp í óraunhæfum
draumaheimi skugga á skermi
og foreldrar ræða einatt lít-
ið við þau. Á erlendum ráð-
stefnum sæta menntamenn
harðri gagnrýni fyrir að af-
rækja börn sín. Vinnulíf nú
á dögum, veizlulíf á kvöldum
veldur því að þeir fæða og
klæða börn, sem eru þeim ná-
lega framandi, þótt þeir telj-
ist eiga þau. Þegar anomiungl
ingum og sérfræðingum ber
saman, þá er sennilega eitt-
hvað að. Æskulýðsleiðtogar,
sem ekki sjá aðra lausn ungl-
ingavandamála en dansleiki
með æsandi og deyfandi háv-
aða, opinbera í senn fávizku
sína og óhæfni í hlutverki
sínu. Unglingarnir finna að
það vantar eitthvað, og af
')ví að þeir vita ekki betur,
bæta þeir brennivíni við, svo
fljótt sem við verður komið,
og þegar það fullnægir ekki
lengur, þá bæta þeir deyfi-
lyfjum við, og verða þann-
ig nýir menn — ef menn
skyldi kalla — eða hálfsterk-
ir menn, hippar eða sálsjúk-
ir vesalingar. Þessu marki má
ná með þægilegu, vingjarn
legu, ábyrgðarlausu og ónýtu
uppeldi, á ykkar kostnað
kæru lesendur.
Myndlist
Framhald af bls. 5
eyjum 1964 og sá verðlauna-
mynd Rauschenbergs þar. Hún
hefur líklega verið fjórir metr-
ar hver hlið: brotasilfur af
geimhylki og Kennedy heitn-
um og hinir þekkjanlegu hlut-
ar samtengdir með abstrakt mál
verki. Ég get fallizt á, að verð-
launamynd Rauschenbergs hafi
verið kunnáttusamlega gerð og
ég man merkilega vel eftir
henni, en flest af þessu tagi
er mér að minnsta kosti frem-
ur ógeðfellt.
Pop-mennirnir fengu ekki að
vera lengi einir um hituna.
Kaupmangararnir heimtuðu
nýja stefnu og ný slagorð til
að auka söluna og halda sirk-
usnum gangandi. Næsta mál á
dagskrá var Op-Iist dregið af
optical art, það er list með opt-
isk áhrif ertandi fyrir augað
og stjóntaugina. Nú var um að
gera að mála myndir, sem væru
óþægar fyrir augað. Þær voru
samansettar úr röndum með svo
vondum litum, að sjóntaugin
ertist við að greina þá sundur
og allt fór á hreyfingu. Það
nýjasta er randamálverk og
Washington Color Painting.
Kóloristarnir frá Washington
leggja hreina sterka liti saman,
sem ekki getur talizt ýkja frum
Iegt, en randamálarar byggja
á litaröndum, sem oftast eru
lóðréttar, jafnbreiðar eða mis-
jafnlega breiðar. Innan þeirr-
ar stefnu er talað um „Hard
edge“: þá eru rendurnar dregn
ar með reglustriku og liturinn
ekki látinn renna saman, en
önnur stefna byggir á „Soft
edge,“ þá eru litirnir lagðir á
blautir og látnir renna iítið
eitt saman. Heldur sýnast þess-
ar tilraunir ómerkilegar og
varla verður þeim langs lífs
auðið né áhrifa. Bægslagang-
urinn verður að halda áfram
að því er virðist: peningaöfl-
in knýja fast á og auglýsinga-
vélarnar mala. Ég las nýlega
grein í amerísku blaði eftir þar
lendan menningarvita. Hann
var mjög svartsýnn: Painting
is dead, sagði hann: málverkið
er dautt. Það hafði sem sé
ekki komið upp nýr ismi í New
York í marga mánuði, og eng-
in furða að maðurinn væri
svartsýnn.
Poplistin hefur þegar lifað
sitt blómaskeið, en gagnstætt
því sem líklegt er með randa-
málverk og op-list, hefur pop-
listin þegar haft mikil áhrif á
myndlistina. Ekki það að stillt-
ir og alvarlegir myndlistar-
menn hafi rokið til að mála
niðursuðudósir og bílhjól, held
ur verður þess vart, að pop-
listin hefur mótað ný viðhorf
sem gera vart við sig með ýmsu
Nýjor erlendnr
bækur í Borg-
urbóknsuíni
Harwood, J.: Introduction to
Mechanics. London 1966. 225 s.
Myndir.
Höfundur er kennari í eðlis-
fræði við tækniskólann í Southall
á Englandi, og e: bókin rituð sem
undirbúningsrit i eðlisfræði fyrir
þann skóla. Framsetning öll er
einkar Ijós og auðskilin, og ætti
bókin að vera mjög gagnleg ung-
lingum o.fl., sem áhuga hafa á
tækni. Bókin skiptist í þrjá hluta
— Statics. Dynamics og Hydro-
statics. Hundruð skýringarmynda
eru í bókinni, en hver kafli endar
á dæmum handa lesanda til að
reyna sig á.
móti
Og eins og löngum áður rífa
hinir réttlátu í hár sér og
kveða upp úrslitadóma: Nú er
listin þó endanlega búin að
vera: eitthvað þessu líkt hefur
aldrei áður þekkzt. En slikir
dómar eru óraunsæir og það
hefur komið fyrir áður, að það
sem samtíðinni sýndist vera í-
mynd feigðarinnar, sé uppliaf
nýs blómaskeiðs.
Niðurlag síðar.
The Brutal Friendship: Musso-
lini, Hitler, and the Fall of
Italian Fascism — The Last Days
of Mussolini. F. W. Deakin.
Penguin Books 1966. 12/6 — 8/6
Báðar þessar bækur eru mjög
vel skrixaðar og vandlega unnar.
Höfundur hefur vandað mjög til
heimilda. Þessar bækur eru saga
Ítalíu frá 1942—1945 og einkum
lögð áherzla á samskipti ítala
og Þjóðverja og þá einkum þeirra
tveggja manna, sem mótuðu þró-
un mála á Ítalíu. Ástandið á
Ítalíu á þessum árum var mjög
breytilegt og ótryggt; menn
þóttust sjá fram á ósigur og þessi
skoðun ýtti undir öryggisleysið
og vonleysið. 1943 var Mussólíní
steypt af stóli, en var skömrau
síðar settur aftur til valda á
Ítalíu með stuðningi vinar síns
Hitlers. Hann reynir að endur-
skipuleggja fasistaflokkinn á
Norður-Ítalíu, en án árangurs, og
lýkur sögu hans síðast 1 apríl
1945. Þessar bækur komu fyrst
út 1962 og eru nú endurprentað-
ar með breytingum hjá Penguin-
útgáfunm.
E.H.F.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
3. marz 1968