Lesbók Morgunblaðsins - 26.05.1968, Blaðsíða 9

Jón Axel Pétursson
— ungur hafnsögumaffur.
í num þriðja ekki. Var nú
ekki beðið boðanna. Pramm-
inr. var nána.st kassaJiagaður að
framan, en ávalur nokkuð þó
um framsbafnið. Vélar pramm-
anna voru mjög kraffcmiklian*.
Fjö’di fólks var niðri á brygigj
unni er við lögðum í hawn,
þrátt fyrir rokið og hragland-
ann. Mér er minnisstæður einn
maður í þeim hópi, sem hafði
mikinn áh-uga á því sem þama
var að gerast og á að vei'fca
sem mesta hjálp. — En hann
sagði þarna á bryggjunni: Það
er ekkert vit í því að fara á
þessu hrófi út í þetta vonsku-
veður. — Þetfca var Sveinn
Bemediktsison. Já það var vissu
lega taisvert til í þesau hjá
honum, því björguniars'kipið var
alveg opið, ekkert þillfar og
ekkent afdrep fyrir áhöfnima í
sjógamgi. Mig minnir að Banda
ríkjamennirnir á prammanium
hafi verið 5 eða 6 og við vær-
um 6—7 talsins á innrásar-
prammanum. Höfðu Amerík-
anirnir með höndum vél-
gæzluna og undirbúning-
inn að því að við legðum
prammanium upp að hinu stramd
aða skipi, — en það voru á-
form okkar að gera þegar við
komumst á vettvang., ’Var ég
fyrirliðinn á prami^anum og
stýrði honum. Var nú haldið
af stað sem leið liggur út úr
hafmairimynmimu og vair nú kass
anum eins og ég kal'laði þessa
praimma snúið mót veðri og sjó.
Kasitaðist hamm all óþyrmi'lega
til á öldiunum allt örðu vísi em
vemjulegir bátair og varð ég að
hafa mig ali'an við að halda í
við hanm svo mikil voru ólæt-
in, en allt gekk þó vel og er við
höfðum barizt mót veðrinu vest
ur fyrir Örfiriseyj'air'baglið,
hóidum við inn með því að
striandstaðnium. Það var vissu-
lega óhugmaniieg sjón að sjá
Laxfosis þarna á skerinu, því
h-ann bóikstaflega lá á hliðimmi
og það svo að mösibrim lágu
næstum á lögginni eins og það
er kailiað. Það hvarfliaði að mér
að svo gæti farið á hverri
stundu að skipinu hvolfdi úf af
skeirinu, því emn var sami
stormiurimn.
Komiff að I.axfossi.
Við garðum síðain tvær at-
remmur á prammanum upp að
Laxfossi og tókst okkur að
komast a'lveg uppað sikipinu og
fesfca í það taugar. Voru þá
margar hendur á lofti er að þvi
kom. Konur og börn á undan!
kallaði ég til fólksins gegnum
storminin. En hvorulveggja var
að líklega heyrðu það fáir, þó
mér geti stundum legið nokkiuð
hátt rómur að því sagt er og
að hver hefur hugsað um sig,
— því enginn fór eftir þessu
og þyrptist fóikið um borð
hver sem betur gat. Gafst mér
þótt dirmmt væri tóm til að gefa
strandfóikinu gætur og sá fljót
lega að þarna voru margir merk
ir menn og er mér minnisstæð-
astur úr þeim hópi Jón Pálma-
son, fyrrum ráðherna og al-
þingisforseti, og alþimgismenn-
irnir Skúii Guðmunlsson og
Þorsteinn Þorsteinsson sýisliu-
maður Dalamanma. Skömmu eft
ir að við vorum byrjaðir að
bjarga fóikinu um borð í
prammann ti'l okkar sáum við
hvar Magni kom öslandi í átt
ina til okkar og á eftir hafn-
sögubátnum og lét Magni akk-
eri falla mjög nærri skeirjun-
um og það svo að mér þótti
jafnvel full djarft teflt. Er ég
ekki gmnlaus um að, Maginia-
menn hafi óttazt um ferðalag
okkar á prammanum og viljað
vera ti'l taks ef við þyrfbum á
hjálp að halda, — og áiitð sem
rétt var að torveit gæbi reynst
að flytja hinn mikla fjölda
skipbrofcsmanna í land í fair-
kosti okkar prammaimanna. Á
Magna var fuilhuginn Ingólfur
Möller þáverandi hafnisögumiað
ur og síðar skipstjóxi á Jökiia-
skipunum — síðast á Hofs-
jökli. Einar Jónasson hafnsögu
maðui- sem jafnframt var fyrsti
og að ég held einasti barkskip
stjóri íslenzkur, en hann var á
barkskipinu Eros. Var hann
méð hafnsögubátinn, sem allt-
af fylgdi þegar hættan var
mest eins og við hafnsögumenn
sögðum oft í gamni og alvöru.
Varð nú handagangur í öskj-
unni. Var það úr að hafnsögu-
báburiinn selfLutti fóLkið úr
prammanum um borð í Magna
sem síðan flutti allt hið þrek-
aða og kalda sfcrandfóik á móti
ljósi og yl sem beið þess í landi.
Við biðum heldur ekki boðanna
og aftur var byrjað að berja
mót veðri og sjó, — semhafði
nokkuð lægt og emn sættum
við lægi og allit gek'k vel og
greiðlega og vissu'Lega betur en
á horfðist. Ekki vissi ég hve-
nær það varð í þessari ferð að
ég fékk högg svo miikið á síð-
una að heim kom ég rifbrot-
inn úr þessari för, em senni-
lega hef ég kastast svona til og
skollið á hástokknum, því það
voru engin smávegis högg er
þessi kraftmiklii prammi skall
á öldunni. Þegar við kom-
um inn á höfnina var
hún manniaus orðin. — at'iir
komnir heiim enda komið fram
yfir miðnætti. Vaktinni var lok
ið— langri vakt hjá mörgum,
völheppnuðu björgunairsbarfi
var lokið, sem ég man ek'ki til
að færðar væru þakkir fyrir
eða hlýleig orð látin fal'ia um.
Eftir að í land kom sknapp
ég heim ti'l mín. Á vakit niður-
frá í varðstofunni var gaimai-
reyndur togaraskipstjori og
vélamenn á hafnsögúbátmum.
Varla hafði ég rennt úr kaffi-
bollanum er hringt var til mín
og beðinn um að koma strax.
Ekki var til setunnar boðið.
Er ég kom í varðstofuna var
mér sagt að stramdað hefði
brezkur varðbátur með fjöl-
mennri áhöfn einhversstaðar
inni á Sundum. Afbur hafði veð
ur og frost hert. Aftur var
haldið af stað, nú á brezkum
dráttarbáti, en á eftir fylgdi
hafnsögubáturinn okkur til
trausts og hands, — eins og
alltaf þegar hæbtan var mest.
— Úr þessari för kom ég um
hádegi næsta dag, en það er
önnur saga, sagði Jón Axel,
að lokum, — En þreyttur var
ég þá skal ég segja þér.
Athafnamenn
Framh. af bl.s 2
það hafi verið okkar bezti
baniki hér í Eyjum.
— Hefur þú allbaf unnið
þinn fisk fjálfur?
— Ég byrjaði fiskverkun
með mínum fyrsta bát og hef
unnið langmestan hluta af afla
báta minna síðan og þá aðal-
lega í salt og skreið.
— Þú hefur einnig rekið
slipp hér í Eyjum í áraráðir?
— Já, ég keypti slippinn í
maí 1941 og endurbyggði hann
og hef rekið hann síðan, þang-
að til fyrir 3 árum að ég lieigði
Skipaviðgerðum h.f. aðstöðu til
viðgerðarþjónustu. Ég hef einn
ig verið með bygginga-
vöruverzJiun í u.þ.b. 35 ár,
bæði fyrir almenning og í sam-
bandi við slippinn.
— Þú hefur unnið fjölþætt
verkefni.
— Það hefur nú sitthvað
drifið að og margir lagt hönd
á plógimn, því að Vestmanna-
eyingar vilja gera hlutina vel
úr garði. Ársæll er nú búinn
að gera út mótorbába í 55 ár
og þá hefur náttúruliega geng-
lið á ýmsu. Fyrsti báturinn
.minn kostaði tæpar 8 þúsund
.krónur og var 10 fconn, en sá
inýjasti kostaði um 21 milljón
•og er um 300 tonn. Þetta er
•allt breytingum undirorpið og
•það þarf að vera vel á verði
•í allri uppbyggingu lands okk-
•ar, vinna af einurð og dreng-
•s'kap og þá mun vel farnast.
•Það er ekki dýrast að vera
•fátækur, það er dýrast að vera
•ekki bjantsýnn og hafa ekki
von. Því skyldu allir leggjast
‘á eifct og draga fram ljósu hlið-
•arna.r í lifsbaráttunni og sýna
'landinu, fólkinu og hafinu al-
■úð í samskiptum og verkum.
Menn þurfa að læra af reynsl-
unni og enginn er of gamall
'gott að læra.
Árni Jolinsen.
26. MAÍ 1968
LESBÓK MORGIJNBLAÐSINS 9