Lesbók Morgunblaðsins - 28.07.1968, Blaðsíða 5

enn. Á Endurreisnartímabilinu voru eyjarnar sumar höfuðvígi innlendrar list-
ar.
En ferðamaðurinn á úr þúsund eyjum að velja: hér eru óbyggðar eyjar, sem
bjóða hvíld og einveru þeim, sem kýs að lifa sannkölluðu paradísarlífi og láta
áhyggjur siðmenningarinnar lönd og leið; hér eru nýtízku eyjar með full-
komna ferðamannaþjónustu fyrir þá sem kjósa skemmtanir og munað og enn
aðrar eyjar eru hér: eyjar sem hverfa og rísa úr hafi og hverfa á nýjan leik
■— enginn hefur í rauninni séð þessar eyjar, en þekkir þær aðeins af lýsing-
um aldraða sægarpa, sem kunna ekki lengur að greina að draum sinn og
veruleik.
En höfundur minnir okkur einnig á fólkið, sem hér býr, og ef til vill má
greina í textanum vott af kvíða fyrir því, að sérkenni eyjanna og þjóðleg ein-
kenni kunni innan skamms að hverfa í skuggann fyrir ópersónulegum blæ al-
þjóðlegs ferðamannastraums, en „á fjölmörgum þessara eyja“, segir í formála,
„búa íbúarnir enn við sömu lifnaðarháttu og forfeður þeirra — þeir rækta
vínvið og hlúa að aldagömlum ólífulundum af stakri þolinmæði og þeir róa
til fiskjar á smákænum — net sín bæta þeir og þurrka á hvítu steinbryggjun-
um að næturlagi við skímu af luktum, enn klæðast þeir á tyllidögum skraut-
miklum þjóðbúningum (sem eru svo frábrugðnir hver öðrum á hinum ýmsu
eyjum, að ætla mætti, að úthaf skildi á milli), enn dansa þeir þjóðdansa á há-
tíðum og enn leika þeir á forn, þjóðleg hljóðfæri og syngja sérkennilega söngva
sína.
Eyjaskeggjar eru að eðlisfari gestrisnir, geðgóðir og léttir í lund, ferða-

- •"
SiiÍSí'' f ■' í'-í 'íw
11111 wKm
Íliiiili
.

' '.
SISIiliiÍ
$$$$$$$
.
ttpi
gtiii
.
‘ * V-1 ^ -v*'

m ® M
Dómkirkjan á eynni Rab, sem var byggð á 12. öld, er aðeins eitt af mörgum mann-
virkjum, sem bera vitni um fornt blómaskeið menningar og Iistar á júgóslavnesku
eyjunum.
Bærinn Hvar á samnefndri eyju — efst er borgarvirkið., Hvar er vinsæll ferða-
mannastaður sakir náttúrufegurðar, heilnæms loftslags og sögufrægra bygginga
frá ýmsum tímaskeiðum húsagerðarlistar. A Hvar stóð vagga júgóslavneskrar
leiklistar. Þar stendur elzta leikhúsbygging Júgóslavíu, byggð 1612..
löngum fagna þeir sem gestum, ekki sem tekjulind. Þeir hafa varðveitt hug-
arfar sjéSfstæðrar og afskekktrar þjóðareiningar: þeir vilja, að hinn fram-
andi gestur kynnist landi þeirra og falli það vel, að hann fái séð fegurð eyj-
anna og metið hana að verðleikum .... Þessi eðlislæga og sjálfsagða gest-
risni, er náttúran sjálf sýndi fyrstu landnámsmönnunum fyrir mörg þúsund
árum.“
Bókina prýða 96 myndir af landslagi, fólki og listaverkum og er val þeirra
óvenjuvel samræmt anda textans: þær svala ekki allri forvitni, en vekja löng-
un lesanda til að kynnast landinu af eigin raun. — sv. j.

Hægt or að nálgast eyjarnar með margvíslegu móti, t.d. með því að leigja sér
árabát og nema land í einhverri víkinni, þar sem furutré veita forsælu á send-
inni strönd.
I
28. júM 1968
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5