Lesbók Morgunblaðsins - 28.07.1968, Blaðsíða 16

Lausn á síðustu krossgátu
£ £ n v»- z ““ <L X! X. CÞ, -Jt CC tt- Uj X mmm 4» p ÍIM vJ u E| u. -<* BC dr ,
£ U u. .tc vj- 2. cc áo! ec tu X — Mt \ ct U- X é> U- VL X
££ tn CC var tr 4) 1 cf ut 1 t/ i | Q « E tu z. p. U. cr — X 1 1 u> u. cc — 1 1 X
sl «A X ú: CK. T z í II It 00 3 X. .«c '3 I 1 -1 tt > u 3 ec
i H cr A tZ., tfc IffJ g*|ca s œ fc- — l a* 33 \r- -X 5TZT Mll < J ,=r T I X x X
X % %. lc 2. CC 1- V- > Oí t li* X cc 11 3 •Z. X \ j£
"D CL - X cr sA , p X V- w u. £ “ UJ VA K Ul Oí i X. JŒ jz X
11 ca — X <r u - Oí ílli ask1 o SA áí I - Jc o flt X X B -» — 2.
% *A •2. UL cc .- lif k:, P Z tr 2 í! il £32o u U> s/\ X \rt <x »- I 1 X — X
■‘a v/N a 01 Œ O- s j Él í Œ X Œ - Œ 5's‘i P V II X Ct K ct si LI u> V
X a cr 1 £ é X z X .Œ - — X X S1 U)
% oc eí 5" UJ ■3= o A œ V- Œ Utl g, * X 1 a. h- u> X. 2 -I
x \± cc r3T X X Z P> -4 ■x iU X. '<C $ Ul u T
-í. gj Síé d CP» n és é z 11 Qi .i k £. III jflj i a s 3 £ ui Or x. •z.ck X-'Xi. *v> fíh
Vestur
S. D-9-6-5
H. ------
T. K-G-9-5
L. 9-8-6-5-2
Eftirfarandi spil er frá leiknum
milli Bandaríkjanna og Hollands í úr-
slitakeppninni á Olympíumótinu í Frakk
landi.
Norður
S. G
H. K-D-G-9-2
T. Á-D-8-7-2
L. Á-D
Austur
S. 3-2
H. Á-8-7-4-3
T. 10-6-4-3
L. 7-3
Suður
S. Á-K-10-8-7-4
H. 10-6-5
T. -------
L. K-G-10-4
Þar sem hollensku spilararnir Slav-
enburg og Kreyns sátu N.—S. gengu
sagnir þannig:
Norður Suður
1 Hjarta 1 Spaði
3 Tíglar 3 Spaðar
íslenzki þjóðbúningurinn hefur
allmjög verið til umrœöu að und-
anförnu og hafa ýmsir aðilar tek-
ið höndum saman undir forustu
Æskulýðssambands hlands í því
skyni að vekja áhuga kvenna á
þjóðbúningnum okkar, fá þœr,
jafnt ungar sem gamlar, til að
klœðast honum í ríkari mæli en nú
er. Nú hef ég raunar ekki fylgzt
svo náið með gangi þessa máls, að
ég viti, hvað hinir bjartsýnustu
meðal forsprakka þess sjá í hill-
ingum framtíðar, en það hygg ég
mikið óraunsæi að ímynda sér, að
þjóðbúningur verði nokkurn tíma
framar al-
mennur
klæðnaður
kvenna í lík-
ingu við það,
er hann var
forðum. Hitt
er svo annað
mál, hvort
hœgt er að
hvetja konur
til að koma
sér upp íslenzkum búningi til notk-
unar á stórhátíðum og tyllidögum
og koma þannig í veg fyrir, að
búningurinn verði annað en forn-
gripur til sýnis á safni.
Því hefur verið haldið fram, að
notkun þjóðbúningsins vœri óhugs-
andi framvegis nema honum vœri
breytt að einhverju leyti — t.d.
með því að stytta pilsið eða gera
einhverjar þær breytingar aðrar,
er meira væru við hœfi nútíma-
kvenna. Að mínum dómi hafa
þeir, sem œtla, að gerð þjóðbún-
ings eða snið skipti höfuðmáli, þeg-
ar um er að rœða almenna notk-
un hans, ekki gert sér nœga grein
fyrir eðli málsins. Það er ekki
gerð þjóðbúningsins eða snið, sem
veldur því, að hann leggst niður
sem almennur klœðnaður, hann
leggst niður einfaldlega vegna
þess að hann er þjóðbúningur, ogy
úreltur sem flík, ef ráðandi, alþjóð
leg fatatízka er notuð sem mœli-
kvarði. Dœmin sanna, að almenn
notkun þjóðbúninga leggst niður,
þegar einangrun þjóðar er rofin —
afskekktar þjóðir eiki þjóðabrot
halda sinum þjóðbúningum lengur
en stórþjóðirnar. Um leið og ein-
ra
3 Grðnd 4 uw
4 Tíglar 5 Hjörtu
6 Hjörtu Pass
Austur lét út spaða 2 og ef spilin
eru skoðuð nánar kemur í ljós að sagn-
hafi gefur altaf 2 slagi og þannig fór
hjá Hollendingunum.
Bandarísku spilararnir Jordan og
Robinson spiluðu einnig 6 Hjörtu á hinu
borðinu og þar var útspilið laufa 7.
Ekki skiptir þetta útspil neinu máli,
spilíð á aldrei að vinnast ef vörnin er
rétt. Sagnhafi (Robinson) drap heima
me'ð laufaási, lét út tígul 2, trompaði
í borði, lét út hjarta 10, austur gaf, enn
var hjarta látið út og austur fékk slag-
inn á ásinn.
Nú skeði ógsefan. Austur lét réttilega
út spaða, en valdi að láta út spaða 2.
Sagnhafi sá að eina vonin var að gefa
í borði og gerði það, en þar sem vest-
ur áleit að félagi hans ætti 3 spaða, og
sagnhafi þar af leiðandi engan spaða,
lét spaða 6 og sagnhafi fékk á gosann
og vann spili'ð. Bandaríska sveitin fékk
14 stig fyrir þetta spil.
angrun þjóðar er rofin, breytir hún
um svip, jafnt í klœðaburði sem
öðru. Margvíslegar orsakir hljóta
að ráða því, á hve skömmum tíma
ein þjóð leggur niður notkun þjóð
búnings og tileinkar sér í hans stað
alþjóðlega tízku — þar kann t.d.
að ráða miklu um, hvort búning-
urinn er tengdur trúarbrögðum þjóð
arinnar eða einhverjum þeim lífs-
viðhorfum sem eiga sér djúpar rœt
ur í þjóðareðlinu. En fráleitt held
ég sé að ímynda sér, að t.d. pils-
síddin skipti þar einhverju máli og
þurfum við ekki annað en að líta
til hinna Norðurlandaþjóðanna til
að sjá, að þjóðbúningar eru
ekki oftar notaðir þar en hér, þótt
pilsin þar séu stutt. Hins vegar
klæðast indverskar konur sínum
„sari“ hvar sem er í heiminum, þótt
hann nái niður á ökla.
Þjóðbúningur okkar íslendinga
þjóðar og sem slíkur einstœður;
hann er mótaður af þörfum og lífs
háttum sem einkennt hafa kynslóðir
fyrri tíma. Samkvœmt eðli sínu
getur hann ekki fylgt ráðandi tízku
né breytzt með hverri nýrri kyn-
slóð: þá er hann ekki lengur þjóð-
búningur heldur tízkufyrirbrigði.
Það er eins gott fyrir okkur að horf
ast í augu við það, að tizkúherr-
arnir suður í París og London ráða
því núorðið, hvers konar fatnaður
,hæfi“ nútímakonum, og sjónarmið
þeirra breytast ört svo sem kunn-
ugt er. Það yrði meira öngþveitið,
ef við œttum að fara í slíkt kapp-
hlaup með þjóðbúninginn okkar.
Mér virðist því liggja í augum
uppi, að heppilegra sé að hafa lilið-
sjón af lifandi þjóðararfi en al-
þjóðlegri fatatízku, ef endurvekja
á áhuga kvenna á íslenzka þjóð-
búningnum. ,
Þjóðbúningur okkar íslendinga
vekur hvarvetna óskipta aðdáun,
enda munu fáar þjóðir eiga glœsi-
legri eða fegurri búninga. Þar hef-
ur listamaður fjallað svo um þjóð-
ararf, að til óvenjulegrar farsœld-
ar má telja. Það er þessi staðreynd,
sem á að vekja stolt okkar og löng-
un til að klœðast þjóðbúningnum
oftar, þegar við viljum skarta á
mannamótum.
Svava Jakobsdóttir.