Lesbók Morgunblaðsins - 25.08.1968, Blaðsíða 14

látunum í mér. Og þegar ég var kom-
ínn í niðurlægingu og eymd, var
hann eini bankamaðurinn, sem spurði
um líðan mína. Það gleymdist ekki
heldur.
Magnús Sigurðsson var mesti banka
stjóri sem ég hefi þekkt, hafði vit
á bankamálum og fjármálum. Fráfall
hans var mikið tjón fyrir þjóðfélag-
ið. Gjaldeyrir okkar væri verðmæt-
ari í dag, ef hans hefði notið við.
Hannes Jónsson.
Svo kom Spánska veikin, drepsótt-
in, 1918. Það voru ömurlegir timar.
Gunnar var þá kominn heim og var
í búðinni með mér, því Andrea var
orðin veik. Gunnar hafði fengið veik
ina ytra, en væga, og er ég lagðist
var hann einn í búðinni. Við syst-
kinin lögðumst öll, heiftarlega veik,
en mamma var á fótum þó hún væri
lasin, hitaði upp íbúðina, sauð mjólk-
urgraut og vatn. Ég hafði afarmikinn
hita. Eitt kvöldið var ég þurr og
logandi heitur, mér fanst vatnið vont
og ég kvaldist af þorsta. Ég mundi
að Gunnar bróðir átti hálfa flösku
af spönsku rauðvíni, sem var í þvotta
skápnum, ég seildist eftir flöskunni
og helti því öllu í vatnskönnu. Hvað
þetta var gott, súrt og svalandi, ég
svalg stórum og vissi ekkert af mér
fyrr en morguninn eftir hríðskjálfandi
í rúminu, en sængurfötin öll rennandi
blaut. Ég hefi víst verið á takmörk-
unum að drepa mig á áfenginu, en
hitinn var farinn og eftir hádegi fór
ég niður í búð.
Þá var norðan veður dag eftir dag
og kalt. Flestar vörur voru á þrotum
eða þrotnar í búðinni, sérstaklega
niðursoðin mjólk, sem var notuð í
grauta og helzta fæðan. Ég fór niður
í bæ til að reyna að fá vörur á
afgreiðslunum og hjá heildsölunum.
Ég mætti á götunni 10—12 karlmönn
um, sem flestir voru meira eða minna
fullir. Menn trúðu því, að ef þeir
drykkju brennivín yrðu þeir ekki
veikir. Konur sáust ekki.
Fáar búðir voru þá opnar, en kaup
menn og verzlunarfólk gerði það sem
það gat, og víða var ekki spurt um
borgun. Pétur föðurbróðir lá fár-
veikur, og ég fór að reyna að ná
í Þórð Thoroddsen lækni, hann var
eini læknirinn, sem ekki veiktist.
Þórður fór í bifreið, sem honum var
sköffuð, og mig minnir að Meyvant
á Eyði væri bílstjórinn. Læknirinn
var á ferli frá því í bítið á morgn-
ana og þar til seint á kvöldin, svaf
aðeins 4 tíma.
Já, þetta voru ömurlegir tímar. Ef
blað kom út, var það svart af dánar
tilkynningum, en sumstaðar lágu lík-
in í rúmunum, án þess að nokkur
vissi. Það var eins og annar hver
maður væri dauður, en þó dóu ekki
nema um 300, hinir hjörnuðu við, en
margir náðu aldrei fullri heilsu. Hesta
kerrur með sjúkrakistu á voru stöð-
ugt á ferðinni, til að flytja fár-
veikt fólk niður í Barnaskólann. Þar
var spítalinn.
Ég stóð í búðinni, þó ég væri mátt-
laus og hálf veikur. En eftir jólin
varð ég að fara í rúmið, mikið veik-
ur. Það gekk upp úr mér kolsvört
leðja, líklega dautt blóð eftir rauð-
vínsdrykkjuna. En svo reis ég upp
aftur Guði til dýrðar, en óvinum mín
Um til hrellingar.
Og svo var plágan horfin, og menn
tóku aftur gleði sína. Alltaf gerist
eitthvað skoplegt, einnig í veikind-
um og vandræðum. Ási sem með mér
var á Hjalteyri stóð sig eins og hetja
í stríðinu, til hjálpar náunganum,
fylgdi lsékninum, var í sendiferðum
og vakti yfir sjúkum. Hann sagði
mér frá ýmsum skemmtilegum og
skoplegum atvikum.
Sigurbergur Elíasson, verkstjóri,
og virðulegur borgari, en þá var
kallaður Bergur kjaftur, af því hvað
hann var orðhvatur við háa og lága,
kom oft í búðina í Vöggur, og hon-
um fylgdi alltaf gelði. Hann stóð eins
og hetja í stríðinu, flutti dauðvona
sjúklinga niður í Barnaskólann nótt
og dag.
Það voru margir í búðinni, voru
atvinnulausir og biðu þar. Bergur
sagði margt frá flutningunum, hafði
einn orðið og gerði mikið úr. Páll
Bjarnason, hæglætismaður, sagði að
Bergur skyldi ekki tala of mikið,
svo margar vitleysur hefðu flutnings
mennirnir gert. Eins og til dæmis
um stúlkuna á Laugaveginum þar rétt
fyrir neðan, sem var að þvo þvott
og lagði sig upp í rúm til að hvíla
sig. Þá kemur Bergur og annar til
upp stigann með sjúkrakistuna, stúlk
unni varð hverft við og spurði, hvern
þeir væru að sækja, því hún vissi
ekki um neinn veikan í húsinu. Þig,
sagði Bergur. Ég er ekkert veik,
sagði aumingja stúlkan. Við þekkjum
nú svona óráðshjal, sögðu þeir, tóku
stúlkuna, tróðu henni í sjúkrakist-
una, og óku niður í skóla. „Þetta
er ekki satt,“ sagði Bergur aumingja
lega. Það er í eina skiptið, sem ég
hefi séð hann orðlausan, en karlarn-
ir skellihlóu. Auðvitað laug Páll sög-
unni upp.
Bergur var sagður óekta afkom-
andi Bjarna Thórarensen skálds og
amtmans. Bergur var og ér indælis
drengur, mátti ekkert aumt sjá. Hann
var einn af fyrstu strætisvagnastjór-
unum, ók inn í Sogamýri 1931. Við
vorum margir þá, sem ekki áttum
fyrir fargjaldinu, en Bergur hirti
okkur upp af götunni, hvort það var
ég, Óli Maggadon eða aðrir.
Ég hefi sagt það áður, a'ð ég var
orðinn drykkjumaður, þó fáir vissu.
Við Andrea vorum trúlofuð 1918, Oig
hún bað mig að hætta að drekka.
Ég lofaði að reyna, stóð mig vel í
3 vikur, en kom þá til rakarans á
sunnudagsmorgni. „Helvíti á ég gott
núna,“ hvíslaði hann að mér, og ég
stóðst ekki freistinguna. Á eftir skam
aðist ég mín niður í hrúgu, Andrea
bað mig að gera þetta ekki aftur,
en átaldi mig ekki. Það var hörð
og sár barátta í tvo mánuði, en þá
hafði ég sigrað sjálfan mig. Já, henni
á ég það að þakka, að ég varð ekki
stefnulaust rekald.
Hannes Jónsson
BJÓRMÁL
Framh. af bls. 9
HELGI JÓNSSON.
Hananú. Ekkert minna en málssókn
er í aðsigi ef svo fer sem horfir. Helgi
er orðinn Þykkjuþungur, bæði vegna
sín og Marstrands. Hann lýsir því yfir
að nú sé nóg komið, Breiðfjörð sé ekki
slíkur maður að nokkrum sé sæmandi
við hann að eiga, hvorki í illu né góðu.
Samt sem áður getur hann ekki stillt sig
um að stíla honum nokkur vel valin orð.
En hér með hefur hann dregið sig í hlé.
Fleiri orrustur vill hann ekki eiga við
Valgarð Ólafsson Breiðfjörð. Að
minnsta kosti ekki í blöðunum, en hver
veit hvað var talað í bænum?
Þrátt fyrir allar upplýsingar Kelga
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
25. ágúst 1968