Lesbók Morgunblaðsins - 23.02.1969, Blaðsíða 3

MYNDLIST
Císli Sigurðsson:
LISTASAFN
ALÞÝÐUSAM-
BANDSINS
SÝNING Á
SAFNAUKA OG
iLDRI VERKUM
i i u eru nalega atta ar lið-
in síðan Ragnar Jónsson af-
henti Alþýðusambandi Islands
120 listaverk til eignar. Þessi
stórhöfðinglega gjöf Ragnars,
sem varla á sinn líka í okkar
menningarlífi, hefur orðið uppi
staðan í listasafni Alþýðusam-
bandsins og á grundvelli gjaf-
arinnar var safninu síðan sett
skipulagsskrá. Gjöf Ragnars
Jónssonar var á sínum tíma
sýnd í Listamannaskálanum, en
síðan hefur verið fremur hljótt
um þetta safn, og ástæðan er
vitaskuld sú, að það hefur ekki
enn fengið húsnæði. Af þeim
sökum er það fagnaðarefni, að
nú hefur verið efnt til sýning-
ar í Hliðskjálf á nokkrum hluta
þessa safns. Síðan 1961 hefur
það gerzt, að bæði hefur Ragn-
ar Jónsson aukið við safnið
góðum listaverkum og einnig
hafa safninu bætzt verk frá
listamönnum, og velunnurum.
Þá befur safninu verið ánafn-
að fé, en því síðan varið til
kaupa á nýjum myndlistarverk-
um.
Það er einkum þessi viðauki
við safnið sem til sýnis er í
Hliðskjálf, og var sú ráðstöf-
un eðlileg, þar sem búast má
við að fjöldi fólks hafi ekki séð
þau verk. Þá eru þarna einnig
nokkur verk úr frumgjöf
Ragnars Jónssonar. Að öllu
samanlögðu verður að telja
þessa sýningu hina merkustu,
sem haldin hefur verið í Hlið-
skjálf, en sýningarsalurinn hef-
ur farið vel af stað og nú hef-
ur verið aukið við hann all-
miklu húsnæði, svo hægt er að
koma þar fyrir allt að 50 með-
alstórum myndum, án þess að
verulega sé þrengt að þeim.
I nnst í enda salarins blas-
ir við stór mynd eftir Gunn-
laug Scheving og tekur hún
athyglina nokkuð frá öðru sem
þar er í kring, bæði vegna
stærðar sinnar og styrkleika.
Scheving nefnir þessa mynd
„Á stöðli“. Hún er máluð 1958
—59, og er í einu orði sagt
stórfenglegt ævintýri. Þarna
eru dulmögn íslenzkrar þjóð-
sögu samankomin, kýrin sleikir
sig meðan mjaltakonan mjólk-
ar og barnið heldur á blómi.
Scheving á þarna einnig tvær
nálega tvítugar sjómannamynd-
ir, en talsvert finnst mér vanta
á að þær séu eins góðar.
Mig minnir að stærstur hluti
þess safns, er Ragnar Jónsson
gaf 1961, hafi verið myndir eft-
ir Jóhannes Kjarval. Aðeins
tvær þeirra eru á þessari sýn-
ingu, og það var auðvitað vel
til fundið að hengja þar upp
myndina, sem Kjarval málaði
af Ragnari. Að vísu er mynd-
in ekki vitund lík Ragnari;
gefur ekki einu sinni minnstu
hugmynd um hann, en allt um
það er hún eitt frábærasta
verkið í eigu safnsins.
Ásgrímur er dálítið daufur á-
sýndum i Húsafellsmynd sinni;
hún er máluð á svipuðum slóð-
um og hinar skrautlegu síðari
tima myndir hans. Þetta er samt
sem áður falleg mynd, en því
miður í ljótum, útskornum
skrautramma.
Skammdegi á fjöllum er ein
nafnfrægasta mynd Jóns Ste-
fánssonar, máluð 1953. Formið
minnir ósjálfrátt á síðustu
mynd Van Goghs; vegurinn,
sem þar rýfur miðju myndar-
innar og endar í akrinum. Hjá
Jóni er það dökkleit áin, sem
rýfur miðflötinn, en snævi þak-
ið heiðarlandslag sín hvorum
megin. Þe>tta er magnþrungin
mynd, full af dulúð og blæs á-
horfandanum í brjóst þeirri
sömu kennd, sem landið sjálft
gerir í skammdeginu.
Hestar heitir eina mynd Jó-
hanns Briem á sýningunni. Hún
er máluð 1961 og verður að
teljast prýðisgott dæmi um síð-
ari tíma myndir Jóhanns. Eins
og oft áður hjá Jóhanni er meg
inhluti myndarinnar einn órof-
inn flötur og ofantil í þessum
fleti mynda nokkrir hestar
sterka andstæðu við gulan bak
grunn.
Eg er á þeirir skoðun að and
litsmyndir Nínu Tryggvadóttur,
sem hún málaði frá árunum um
og eftir 1940 séu með því betra
Hringur Jóhannesson: Grá hús
sem íslenzk myndlist getur stát
að af. Þeirra á meðal eru mynd
ir af Ragnari Jónssyni og Steini
Jón úr Vör
UNGVIÐI
Úr Ijóðaflokki trá 7943
áður óprentuðum
Ekki get ég sagt neinum trá því
Ekki get ég sagt neinum frá því
og lýst því með orðum hvernig hún er,
hvernig hún gengur,
hvernig hún talar, þegar hún talar,
hvernig augu hennar eru og hárið,
hversu góð hún er,
og þótt ég segði: Ég elska hana,
myndi enginn skilja mig.
Ég hef horft á stúlku
Ég hef horft á stúlku og hún roðnaðá.
Hún er ósnortin hendi nokkurs manns.
Hver er ríkari en ég í dag?
Vissi ég það áður að stúlka roðnar,
ef ég horfi á hana?
Brjóst hennar hreyfast og hún talar ekki.
23. febrúair 1000
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3