Lesbók Morgunblaðsins - 12.07.1970, Blaðsíða 14

Á reiðhjóli
um ísland
Framh. af bls. 8
dregið upp kort og mér sýnt
fram á þaS, svart á hvítu, að
ég væri á rangri leið. Nú var
úr vöndu að ráða. Mér var
mednilla við það að snúa við.
Ég brá því á það ráð að halda
áfram upp dalinn hinum meg-
inn. (Hún hefur verið á leið-
i.nni upp Hreppa. Ritstj. full-
tr.).
Hvar eru nú aftur Flúðir?
Jú, þarna eru þær merktar á
kortið. Kannski það sé húsa-
þyrpingin þarna til vinstri? Nei
nú beygir vegurinn til hægri
vð hæðina og húsaþyrpingin er
horfin sjónum. Hafi þetta verið
Flúðir, þá þykir mér nú nóg
komið, hugsaði ég. Og mig, sem
var farið að langa svo mikið í
tebolla (það var allt of hvasst
til þess að hægt væri að
kveikja á prímusnum).
En látum okkur nú sjá:
Þarna er mjög stór bygging
framundan og langferðabifreið
að leggja úr hlaði. Ég heid
heim að húsinu og spyrst fyr-
ir. Þe|tta reynist vera gistihús.
Það lítur því út fyrir að ég
fái teboliann minn þrátt fyrir
allt. Ég var með nokkra te-
poka í vasanum og hugðist að-
eins biðja um könmu með heitu
vatni. Húsið var ákaflega fal-
legt að innan. Fagurlega ofin
teppi hornanna á milli, snotur
borð og heillandi frammistöðu-
stúlkur í þjóðbúningum. Mér
virtist þetta ekki einn þeirra
staða þar sem rykugir hjól-
reiðamenn venja komur sínar
og malla sjálfir ofan í sig. Veit-
ingamaðurinn kom nú_ til mín
og bauð mér að borða. Ég þyrfti
ekki annað en óska mér hvers,
6em væri. Þar siem ég væri á
hjóli, þyrfti ég að fá undir-
stöðugóðan mat og loks kæmi
ekki til mála, að ég greiddi
grænan eyri fyrir hann. Ég
þáði þetta boð með mikilli
ánægju. (Síðar kom á daginn,
að þetta var síðasti matarbiti
minn næsta sólarhringinn. Eg
var manni þessum ákaflega
þakfcllát.)
Rennidyrnar á borðstofunni
voru upp á gátt og ég sá að
fundur stóð yfir þar inn af.
Bændur og „yfirvöld" sétu á
fundi um áhrif öskufallsins frá
Hekl-u. Það hlýtur að vera
ógaman fyrir bændur, þegar
aska gengur af búfén-aði þeirra
og vandræktuðum gróðri dauð-
um. Ég vona, að fundurinn hafi
tekizt eins og bezt varð á kos-
ið.
Frá þessum stað hélt ég norð
ur á bóginn og nú tók við
frumstæðara og einmanalegra
landslag. Ég velti því fyrir
mér, hvort ég ætti að koma við
á bæjum, ef ég rækis-t á þá,
ellegar ha-ída áfram ferðinni. Ég
tók þann kostinn að halda
áfram. Efcki leið á löngu þar til
ég kom að Hvítá. En þa-r var
um enga tjaldstaði að ræða.
Jörðin var grýtt og hrjóstrug
og auk þess átti ég á hættu,
að stormur skylli á á hverri
stundu. Mér lá á að hafa uppi
á skjólsiælu-m tjaldstað. Éghélt
því enn áfram ferðinni og hafði
hraðam á.
Ktukkan korter í ellefu þót-t-
ist ég vi-ss um, að ég væri nú
óðum að nálgast fossana. Þá
kom ég skyndijlega að dálitlum
hæðarhrygg. Ég steig af hjól
inu og kleif hæðina t-il þe®s að
sjá betur yfir. Einmanaleg
mos-abreiða mætti augum mín
um og ha-ndan hennar stærðar
úðaský. Þetta hlutu að vera
fossarni-r. Ég gekk niður hæð
ina og hugsaði með mér, að
bezt væri að tjalda í sfcjóli við
hana. Ég reisti tjaldið og
breiddi úr svefnpokanum. Þá
tók að rigna. Ég tíndi saman
nokkra steina, en á þeim var
-e-nginn hörgul-1 þarna, og fergði
tjaldbotninn með þeim. Síðan
skreiddist ég inn og hafði mig
í svefn. Þetta hafði verið lang
ur og sitrangur dagur o-g ég var
að niðurlotum komin.
En mér va-rð ekki mikið úr
svefni, Um miðnætt-ið hafði
rigninigiin færzt í aúfcama að
mun og vindurinn einnig. Ekki
leið á löngu fyrr en tjaldið var
orðdð gegnvott. Um fjögurleyt
ið hafði vindinn og rigninguna
enn a-ukið og farið var að
drjúpa af tjaldveggjunum.
Undir/ mor-gun va-r komið hörku
rok. Svefnpokinn var orðinn
rennblautur. Ég var orðin
rennblaut, allt var orðið renn
blautit. Átti ég að bíða þess, að
tjaldið tæki sig upp með öl'lu,
seim í því var, og svifi þöndum
seglum á braut? Ég v-arð að
taka eitthvað til bragðs og það
fljótt. Mér leið ákafle-ga ein
kennilega. Þarna lá ég, köld og
vot, hlustaði á gnauð vindsins,
smellin-a í tjaldinu, og regnið
sem buldi á veggjum þess. Ég
hugsaði í sífellu með mér: —
Liggi ég bara og bíði ról-eig, þá
ke-msit ég að lokum að því, að
þetta er allt saman martröð og
ekki líðúr á lön-gu fyrr en ég
vakna í rúminu mínu heirna. —
En ekki var nú svo .vel.
Þar kom, að ég skreiddist út
úr tjaldinu og byrjað-i að taka
það saman. Ég vafði því og
svefnpokanum saman og hrúg-
aði hvoru tve-ggja á vagninn.
Ég hnýtti tjaldbotni-num yfir
um herðar mér. Hann kipptist
og ryfcktist til í sífel-lu eins og
segl í fárviðri. Loks var -allt
komið heim og sa-man. Ég fór
með hjólið og vagn-inn sitt í
hvoru lagi upp hæðina. Þegar
þangað var komið komst ég loks
að því, hve sterkur vinduri-nn
var í raun og veru. Sa-mt staul-
aðist ég áfr-am. Brátt kom ég að,
þar sem vegur lá til viinstri
handar. En ekkert s-kilti sjáan-
le-gt. Mér flau-g í hu-g, að þetta
væri nýi vegurinn til Geysis og
ekki vær-i búið að merkja hann
á kortið. Og í þessari isælu trú
skál-maði ég áfram leiðar mi.nn-
ar. Ekki hafði ég farið lengi
þegar ég kom að öðrum v-e-gi,
sem einn-i-g lá til vinstri. Við
hann var skilti, en ég kom nafn
inu ekki fyrir mig. E-g velti því
fyrir mér, hvort þessi vegur
lægi upp í öræfin. Nú var ég
að verða úrkula von-ar um það
að fi-nna þessa fjárans fossa
inokíkurn tíma. En ég ha-fði ferð
a-zt alla þessa löngu leið til
þe-s-s -að sjá þá og fyrir því
skyldi ég berjia-st til þraut-
ar. Áfram iþrammiaði ég
enn. Loks kom ég að geysistór-
um hjólförum, f-ullum af vatni.
Ekki var viðlit að drösla hjól-
i-nu og vagninum eftir þeim í
þ-essiu veðri, svo að ég sikildi
hvort tveggja eftir á veginum
og hélt ferðinni áfram -ei-n míns
lið-s. Þá var það, sem ég kom
að fossunum. Það var erfiitt um
vik að virða þá fyr-ir sér, vegna
fosisúðans og rigningarinnar.
Ekki þótti mér sýnin þeinlínis
lík litmyndunum á póstkortun-
um, sem ég hafði s-éð í Reykja-
vík, en mikið þótti mér þó til
um hana. En það feiknaafl! En
það f-eiknamagn! Þetta var stór
stund! Fos-sdynurinn frammi
fyrir mér og skýfallið uppi yf-
ir; ég var ein með móður mátt-
úru eitt stórkostlegt andartak.
Regngusa kom mér aftur til
sjálfrar mín. Mér var kalt, ég
var vot, ég var svöng og ég
hafði ekki hugmynd um, hvert
ég átti að h-alda.
Vindurinn stóð nú beint í flas
ið á mér.
Hafið þið nokkurn tíma leitt
hjól niður á við og samt þurft
að ýta því? Svo sterkur var
vindur-inn þarna. Ég va-r grá-ti
næist, þðga-r vegurinn tók að
þeinast upp í móti. Se-m þetur
fer liggur vegur þessd 1-engst af
aiiður á við. Það fór hvorki bet
ur né ve-rr en svo, að ég varð
að ganga alla þessa tíu kíló-
metr-a til Geysis. En ég va-r þó
altént á réttri leið. Mér fannst
ég öllu n-ær dauða en lí-fi, þeg-
ar ég komsit loks á leiðarenda.
Er þangað var ^omið hitti ég
fyri-r unga stúlk-u, s_e-m talaði
prýðilega ensku. Ég spuxði
hvort ég gæti f-engið næturgist
ingu og eitthvað heitt að
drek-ka. Hún færði mér kön-nu
m-eð lútsterku svörtu kaffi og
vék sér síðan frá að hafa her-
bergið til reiðu. Ég svalig í mig
úr fimm kaffibollum og hélt sið
a/n til he-rbengiis míns. Ég hafði
haft mieð mér föt til skiptanma
og voru þau þurr. Mér hafði
verið gefið það ráð í Reykja-
vík að le-ggja aldrei upp í ferð
án þess að ha-fa m-eðferðis föt
til skiptanna. Ég fékk stúlk-
unni gegnvotan svefnpokann
og bað hana að hemgja hann til
þerris, s-mokraði mér síðan úr
fötunum og lagðist til svefns.
Þe-gar ég vaknaði moriguninn
eftir þótti mér allt stritið frá
kvöldinu áður draumi líkast.
Er 1-eið að kvöldi dagimn eft
ir var komið kyr-rt og bjart veð
ur. Heiðblár hijni-nn. gl-ampandi
sólskin og blæjalogn. En hve
ísland getur verið fagurt á að
líta!
Það var enn sama veðurblíð
am, þegar ég fór frá Geysi. En
ekki hafði ég farið ýkja langt,
þegar ég heyrði, að eitthvað
var farið að skrölta ískyggiiega
í vagninum. É-g n-am staðar,
steig af hjóiinu og kannaði mál
ið. Flestir pílárarni-r beggja
m-egin voru brotnir. Ég reyndi
hjólim sjálf; þau voru bæði iaus
orði-n og rétt héngu á öxlumum.
Ég verð að láta gera rækilega
við va-gn þennan áður en ég
hjóla lengra. Ég get ekki án
han-s v-erið.
Ég br-enn í skimnin-u eftir því
að sjá meira af íslandi og ég
er ráðin í því að skoða það af
hjólinu mínu!
*
I hita og ryki
Indlands
Frarnlh.. af bls. 9
mér upp á tebollann, sem ég
hafði rétt í þessu verið að
drekka.
Þegar ég hjólaði á braut
stóðu þorpsbúar við veginn og
brostu og veifuðu allt hvað af
tók.
Louise, asninn þinn, hugsaði
ég með mér. Vissirðu ekki að
fólk sker ekki hvort annað á
barkann að ástæðulausu, að
minnsta kosti ekki yfirleitt.
Indore var næsta meiriháttar
borgin, sem ég heimsótti. Hún
er sex hutnidnrulð og fdmmtíu kíló
metra frá Bombay og ég var
rúman hálfan mánuð á leiðinni.
Meðan á dvöl minni þar stóð
skoaði ég glerhof það, sem sjálf
menntaður og framtakssamur
baðmullarkóngur einn af lágum
oig fátætoum stiigium reiisti og
þykir mikið undur. Raunar má
kalla hvort tveggja undur, hof-
ið og baðmullarkónginn. Saga
hans er afar óvenjuleg. Stétta-
skipting í Indlandi fyrr á öld-
um var ákaflega ströng og menn
áttu yfirleitt ekki útgengt úr
stétt þeirri, er þeir voru fædd-
ir í. Inni í hofinu var ákaflega
fagurt og óvenjulegt að litast
það var líka yndislegt að koma
inn í svalann úr svækjunni úti
fyrir. í gólf, veggi, loft og súl-
ur þessarar sérkennilegu bygg
ingar eru greyptar flóknar
myndir gerðar af milljónum ör
smárra litaðra glermola.
Ég dvaldist um nokkurt skeið
á sjúkrahúsinu í Indore með
hinum vingjarnlegu kanadísku
trúboðum. Þeir fylgdu mér um
staðinn og sögu mér margt frá
hjálparstarfi sínu. Allt þetta
minnti mig á dvöl mína í Naz-
aret; bæði sjúkdómarnir og
starfsaðstæður á sjúkrahúsun
um voru mjög áþekk.
BABÝLQN
Fraimh. af bls. 11
ar. Bankarnir voru starfræktir
af prestum. Hún varð heims
borg; í öd'lu sínu veidi, ljóma
og slkrúði var hún blátt áfriam
borgin. Sennilega hefir aldnei
nieiiin boi’g, fyrr eðia síð'ar, þot-
ið jafn langt fram úr öðrum
svæðu-m veralda-r í skrauti og
mikilfenigleiika.
'Spiámaðiur hiinraar þræl-
bundmu ísra-elsþjóðar hrópa-r
út eftirfarandi orð gegn þesis-
ari borg:
— Bjóðið sky-ttium út gegn
Babed, öl'lum þeim, siem benda
boga! Setjið herbúðir all-t í
kriing um hana! Láitið enigan
komast undan! Gjaldiið henini
eftir vertoum hennar! Gjörið
við hana að ölliu svo sem hún
hefdr gjör-t! Því að hún hefur
ofmietniazit gegin Drottni, hinum
heilaiga í ísr-ael (Jer. 50,29).
— Þú sem býrð við hið mikla
vatnistfall, auð-ug af fjár-s-jóðum,
endadæigur þitt er komið, alin-
in, þegar þiig skal af skera
(51,13).
Og svo áfram: Kunngjörið
það með-al þjóðan-na og boðið
það og setjið upp merki! Boðið
það, dyljið það ekki! Segið:
Babel er unninn, Bel er orðinn
til skammar, Meródak niður-
brotinn; líkneski hennar eru
orðin til skammar, skurðgoð
hennar niðurbrotin (Jer. 50,2).
En svo gerðist hið óvænta:
Babýlon var unnin, en ekki
eyðilögð í það sinn. Fjórum
sinnum höfðu Hetítar og Assýr
ingar jafnað hana við jörðu
fyrir tíma Nebúkadnezars, eyði
leggjanda Jerúsalemsborgar.
Borg hans sjálfs, „móðir
skækja og viðurstyggða jarðar
innar“ var vissulega unnin af
óvinum, en enginn eyddi henni
þá með eldi og sverði. Hún
hélt sér blómlegri í tvær aldir
til viðbótar, og hrörnaði síðan
stig af stigi, þar eð ástand
stjórnmálaonia bneyttist. Það
eru 'dðlileig örlöig heimsborgar
og tiltöluleiga mild.
Útgefandi: H;f. Árvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar: Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsion.
Ritstj.fltr.: Gisli Sigurðcsón.
Auglýsingar: Árni Garðar Kriitinsson.
Ritstjórn: AöaJstxæti 6. Simi 10100.
Vegur um
hálendið
Framlh. a-f bls. 6
17 prs. (en stytlist aftur á móti ekkeit,
ef fariS er um Bárðardal), leiðin til
Húsavíkur styttist um 20 prs. og Ieiðin
til Egilsstaða um hvorki meira né minna
en nær þriðjung, eða úr 730 km í um
500 km.
Einhvejum kann að verða hugsað til
Skeiðarársands og „hringvegarins" um
landið í þessu sambandi, en í hann vant-
ar aðeins 33 km kafla, eða frá Núps-
stað að Skaftafelli. Nefndar hafa verið
mjög háar upphæðir í sambandi við
vegarlagningu um Skeiðarársand, og
reynist þær réttar, þá er hætt við, a-5
þessar framkvæmdir verði að bíða all-
lengi, eða að minnsta kosti þangað til
lokið er varanlegri vegagerð á ölliun
fjölförnustu leiðum landslns, þar sem
arðsemi fjárfestingar skiptir ávallt
miklu máli. En nú mun verið að gera
sérstakar athuganir á Skeiðarársandi,
og fæst því \æntanlega fljótlega úr því
skorið, um hve dýr mannvirki er að
ræða.
Ef bornar eru saman vegalengdir, þá
mundi vegur yfir Skeiðarársand stytta
leiðina til Reykjavíkur meira en há-
lendisvegur fyrir íbúana á svæðinu frá
Öræfum og norður í Berufjörð, en á
þessu svæði búa nú um 2000 manns.
Hins vegar mundi liálcndisvegur verða
styttri fyrir alla þá, sem húa á svæð-
inu frá Breiðdalsvík og norður í Bakka-
flóa, en þar eru nú um 6.750 íbúar.
Aftur á móti mundi syðri leiðin vænt-
anlcga verða mjög snjólétt alla leiðina
að Lónsheiði.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
12. júlí 1970