Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1972, Qupperneq 4

I I I I ..
i ;
Brechtverk í
Þjóðleikhúsinu
Túskildingsóperan þriðja
verkiö, sem þar er flutt eftir
Berthold Brecht
Berthold Brecht og Helena Wcigel. Myndin var teldn á Marx-
Engels torginu I Austur-Berlín 1. maí 1954.
Leiklistarunnendur hljóta að
fagna því, að Þjóðleikhúsið er
að hefja sýningar á ,,Túskiid-
ingsóperu" Bertholds Brechts
nú á næstunni. Tvö verk þessa
merka leikskálds, sem ómæld
áhrif hefur haft í leikhúsheim-
inum, hafa verið flutt í Þjóð-
leikhúsinu áður. „Mutter Cour
age“ á leikárinu 1965—’66.
Tókst sú sýnimg mætavel og
stórkostleg túlkun Helgu Vai-
týsdóttur á titilhlutverkinu
varð öJlum seim sáu ógleyman-
leg reynsla. Fyrir fjórum árum
birtust svo þeir Puntila og
Matti á fjölum leikhússins og
öðluðust hina mestu hyili leik
teúsgesta. ilóbert Amfinnsson
lék þair hlutverk Puntila og
mun það áreiðanlega talið með-
al mestu leikafneka hans.
Því ber að fagna, að Túskild
ingsóperan skuli nú tekin tíl
sýninga. LeikurinTi er saminn
upp úr verki John Gays „The
Beggars Opera“. Túskildings-
óperan varð fyrst verka
Brechts til að vekja á honum
heimsathygli, þegar hún var
sýnd árið 1928, enda þótt harm
hefði áður samið ýmis veiik,
sem þóttu verð allrar athygli.
Má þar nefna „Baal“ ®g
„Trumbuslátt að nóttu“ »g
síðan „Myrkviði borganna".
Engri rýrð er kastað á Brecht,
þótt sagt sé að tónlist X-urt
Weils hafi .átt mikimn þátt í
þairri frsegð, sam Túskiidings-
■óperain -öðilaðttsit. Þeir 'urniu sam-
an að ýmsuim öðruim verkum,
xcua_ „Uppihafi og failli bor.gar-
imiar Mahaigomny".
Berfhold Brecht fæddist í
Angsburg árið 1898. Hann
lagði fyrir sig læknisfxæði <pg
j fyrrl heimsstyrjöldixmi starf-
aði hann við hersj úkrahús. Þar
komst hann í snertingu við
miskunn’arieysi og grimmd
styrjai'da og það hafði djúp á-
hrif á hann, sjönarmið hans og
v'iðhorl. Þagar styrjöldinni
lauk lagði hann svo læknis-
fræSina . á hiiluTia -og sneTi sér
heils hugar að ritstörfum og
vmnu i ‘Mkhúsunum.
Á árunum 1'929—-’B4 taka
að komia fram angijós-
ar maTxisikar skoðanir hans.
Hí”nn varð aið Hýja frá
ÞýzkaS'amdi á.iið 1933 og
hélt þá tll í Ðanmörk um hrið,
en bjö einnig í Svíþjóð og sið-
ar i Finnilandi. Þar samdi hann
leikritið um Púntiia og Matta
árið 1940. Var ieikurinn sam-
inn upp úr finnskum sögum,
sem skáldkonan finnska Helta
Wuoiijoke sajgði honum.
Árið 1941 hélt hann til
Bandaríkjanna og dvaldi þar
næstu árin, en 1948 hvarf hann
heim tíl Þýzkaiands og settist
að i Austur-Benlin. Þar stofn-
aði hann hið fræga lei'khús sitt
Berliner Ensem'ble árið eftir og
verttí því forstöðu ásamt konu
stnrii, Heleinu Weí'gel, teik-
konu, til dauðadags árið 1956.
Bertíner EnsemMe varð eitt
þekktasta og umræddasta ie'ik
hús í heiminum og hróður þess
barst um lönd og álfur.
Eftir að Brecht setfist að í
Austur-'Berfsn beindi hann
kröftum sínum fyrst og fremst
að uppbyggimgu ieikhússins
sins og sviðsrænni mótun kenn
inga sinna um „episka ledk-
Um þær kenmflmigar ritaði
hann íjölmargit.
Meðal annarra verka Bert-
hoids Breohits en hér hefur ver
iö getíð má geta Galileo Gaii-
tedi, 'Góða sáldn frá Sezun,
Kákasiska kritarhrinjginn,
.Svedk i seinmi styrjöldinni »g
Dagar komnaún'unnar. Þá gaf
hann ennig út þó nokkrar
ljóðaibæfcur. •
Ildga VaJtýsdóttir fór með hlutverk Mutter í'ouiagc á eftir-
minnilea: an hátt.
tir Puntila og Matta: Erlingur (ííslason og RSbert Ai-nfinnsson.
4 LESBÓK MORGUNBLABSINS
1. ofctóber 1972