Lesbók Morgunblaðsins - 30.09.1973, Blaðsíða 8

Á nœr alltafúU
blóm að gleðjas
til
Steinunnar
Olafsdóttur
Alltaf hefi ég dáðst að
því fólki, sem býður
byrginn norðlægri hnatt-
stöðu islands með köldum
næðingi, síðbúnum vor-
frostum og snemmbúnum
frostum á haustnóttum, og
ræktar ótrautt plöntur og
tré. Slíkt fólk hefur
„græna fingur“, sem kallað
er allt grær undan höndum
þess. Hér á landi þarf að
auki svolítið meira, þ.e.
ómælt magn af hugrekki,
þrautseigju og áhuga. En
árangurinn er líka
stundum alveg undra-
verður.
Við Langholtsveginn býr
slík kona, Steinunn
Ólafsdóttir, með manni sín-
um Þorleifi Einarssyni,
jarðfræðingi og börnum
þeirra, og þar eiga þau
kringum vinalegt rautt
bárujárnshús stórkost-
legan garð með tugum, ef
ekki hundruðum,
innlendra og útlendra
plantna. Og Steinunn kann
vissulega svör við hug-
leiðingum á borð við þær,
sem hér eru látnar i ljós.
— Fólk gerir sér ekki
grein fyrir að hér er hægt
að rækta margt, vegna þess
að við höfum þessar björtu
nætur. Og birtan er svo
mikils virði, þó hitann
vanti. Á hverju ári nema
hér land nýjar jurtir, sem
reynast nægilega harð-
gerðar og ílengjast hér. Og
það verður auðvitað þvi
aðeins að til sé fólk, sem
vill og þorir að reyna. Til-
raunum fylgir alltaf
áhætta. Ávallt deyr eitt-
hvað hjá manni. En það er
vissulega þess virði að
reyna.
— Jú, mér hefur oft
fundizt ég vera að gefast
upp, svarar Steinunn
spurningu okkar, Svo
springur út eitthvert litið
blóm, sem lengi hefur
verið beðið eftir. Það veitir
svo mikla gleði, að öll fyrir-
höfnin hefur borgað sig.
Gróðrinum fylgja lika
fuglarnir, sem setjast að.
Og mér finnst blóm, fuglar
og tónlist það yndislegasta,
sem til er.
Garðurinn kringum
húsið á Langholtsvegi 138
ber þess sannarlega vitni
að það borgar sig að reyna
að rækta fögur blóm og
jurtir á íslandi, ef það er
gert með réttu hugarfari
og á réttan hátt. Þar er
garðurinn eitt blómahaf
mikinn hluta ársins. Þó eru
ekki nema 12 ár síðan þau
Steinunn og Þorleifur
komu heim frá Noregi og
settust að þarna á æsku-
heimili hans. Áður hafði
Þorleifur hjálpað móður
sinni við að setja þar niður
nokkur tré og fáeinar fjöl-
ærar plöntur, og eru stóru
aspirnar og reynitrén í
einu horni garðsins frá
þeim tíma. Að öðru leyti
var þarna aðeins kálgarður
vestan megin og óræktar-
móar, en lóðin er um 600
ferm að stærð. — Þó kál sé
gott, þá tímdi ég ekki að
láta rými í garðinum undir
kálgarð, sagði Steinunn.
Og nú á ég í mesta vanda
við að finna rúm í garðin-
um fyrir plöntur, því ég
hefi svo gaman af að safna
þeim.
Og Steinunn tók til hendi
í garðinum fyrir 12 árum.
Hún hafði snemma fengið
áhugann. Foreldrar henn-
ar, Ólafur Páll Jónsson,
sem var læknir á Bíldudal,
Stykkishólmi og siðast á
Álafossi, og Ásta Guð-
mundsd. höfðu látið
hvert barnanna hafa sinn
skikann hvert í grænmetis-
garðinum og gefið þeim
eina og eina plöntu. — Ég
held að mikilvægt sé að
hlúa að slíku hjá börnum.
Það ber oft ávöxt síðar,
segir Steinunn. Ég man, að
þegar pabbi kom þreyttur
úr sjúkravitjunum, þá
settist hann annað hvort að
píanóinu eða fór út í
garðinn, en mamma
safnaði rósum, og gerir
raunar enn. Fyrst safnaði
Steinunn mest islenzkum
villiplöntum. Þorleifur
kom með eina og eina
handa henni úr ferðum sín-
um út á land. Síðan fór hún
að fá erlendar plöntur hjá
öðrum og útvega sér það
sem hugurinn girntist frá
útlöndum. Nú hefur hún
mikinn áhuga á að safna
blómstrandi runnum og
blómlaukum.
— Við vorum í Þýzka-
landi, Noregi og í Englandi
og alltaf að vorlagi og
þegar maður hefur fengið
að upplifa þessi dásamlegu
vor með öllum sinum
gróðri erlendis, þá öfundar
maður þá, sem fá að hafa
þetta í kring um sig. í sum-
ar fór ég svo til Danmerkur
í'ágúst með vinkonu minni,
sem líka hefur áhuga á
jurtum, og við fórum í
grasgarðinn og aðra
fræga garða, en þar var allt
skrælnað af þurrki. Ég var
svo fegin að koma heim í
garðinn minn. Héðan í frá
fer ég aldrei utan nema að
vorlagi.
— En ég hefi lika lært
margt af því að fá að
komast i kynni við
gróðurinn erlendis. Eitt af
því er, að hægt er að lengja
gróðurtímann, segir
Steinunn ennfremur. Og
ég reyni að skipuleggja
garðinn þannig, að
plönturnar springi út á
mismunandi tíma. Það má
heita núorðið að alltaf sé
eitthvað útsprungið í
garðinum. Fyrst á vorin
koma laukjurtirnar,
sóleyjarhnýði og vetrar-
gosar, seni springa út í
marz eða apríl. Síðan koma
fyrstu krókusarnir, alla
vega litir, stjörnuliljur,
snæstjörnur og síberíu-
liljur, og siðan animónurn-
ar, sem ég hefi mikið
dálæti á. T.d. fékk ég
nýlega sérlega fallega
tegund, skógarbláma, frá
Svíþjóð. Mér finnst ani-
mónurnar ómissandi þó að
þær séu ekki allar lauk-
jurtir, og af þeim eru
margir litir í garðinum. Á
eftir þeim koma páska-
liljur og túlipanar. Margir
athuga ekki, að lauk-
plöntur þurfa mikinn
áburð, engu siður en aðrar
plöntur. Á haustin ber ég
fiskimjöl, kali, gamlan skít
og stundum mómold í lauk-
beðin og á vorin strái ég
kalksaltpétri kringum
laukana. Sé þess gætt,
blómstra þeir ár eftir ár og
f jölga sér flestir mikið.
Þegar hér er komið sögu,
er komið fram í júni og
f jölæru blómin taka við. Af
f jölærum jurtum á ég
mikið, bæði innlendum og
erlendum. Til dæmis
standa þessir dásamlegu
kínavendir í október. Og
rósirnar, bæði garðarósir
og runnarósir, standa oft
lengi. Það fer eftir frosti.
Ég reyni að eiga alltaf eitt-
hvað á öllum árstímum til
að gleðjast yfir. Fagur-
laufamistillinn stendur til
dæmis blóðrauður á
haustin. En jólarósin, sem
ég eignaðist og hefur
snjóhvít blóm, blómstrar
hér í maí, þó hún blómstri
úti á jólunum. Prímúlurn-
ar standa oft í nóvember og
desember. Það liggur við
að þetta nái orðið saman.
Helzt að desember falli úr.
Við göngum út í garðinn.
Þar er aldeilis litadýrð nú-
na. Ekki mögulegt að lýsa
því eða nefna öll nöfnin,
sem Steinúnn nefnir á
íslenzku og latínu, um leið
og hún vekur athygli á
plöntunum. En latnesku
nöfnin kvaðst hún hafa
Langholtsvegur 138 er vinalegt rauðmálað bakhús. Og þar felst
einhver fegursti garður borgarinnar.
©