Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.1974, Blaðsíða 15
Hanna Kristjónsdóttir
LJOSIÐ
Við vorum stöðugt að leita Ijóssins
um langan, grýttan veg,
eftirstöku beinni braut,
héldum við áfram
yfir stokka og steina
og hvað sem fyrir varð,
greikkuðum alltaf sporið.
því gáfum við okkur aldrei tóm
til að staldra við
líta um öxl.
þá hefðum við komið auga á lítinn sólargeisla
sem náði okkur aldrei
á hlaupunum.
Steinþór
Jóhannsson
TÍMI
Til hamingju tími
þú líður.
Ég næ ekki taki,
á þér,
fæ ekki að
halda í þig.
Mér auðnast aðeins
að líða með þér,
vera þér samferða,
sem félagi þræll.
Eltandi þig
allan daginn
alla daga,
eins og hundur
húsbónda sinn.
SUNNAN JÖKLA
ÁningarstaSur á austurleið: Vik i Mýrdal. Þar var
margmenni og ös í sjoppunum. Sumir klæða bilana aS
framan til að verja þá fyrir grjótkastinu.
Sunnan jökla
Framhald af bls. 11
hægt að fá mat, segir þjónustu-
stúlkan, rauðhærð og mjög elsku-
leg. Maturinn er borinn fram, en
svo að segja um leið er því komið
á framfæri, að salnum hafi nú
verið lokað; hópurinn sé í þann
veginn að koma og gott væri, ef
við vildum nú vera svo góð að
borða dálftið hratt. önnur gengil-
beina, sem hélt að málið væri ekki
comið á grafalvarlegt stig, kom og
bætti við:
„En þið þurfið svo sem ekkert
að hakka þetta í ykkur".
Við litum vist ósjálfrátt hvert á
annað. Við þurftum ekki að hakka
matinn í okkur. Gott. En okkur
hafði samt skilizt, að æskilegra
væri að tyggja svínakjötið ein-
hverntfma seinna, enda stóð
blessuð þjónustudaman yfir
okkur með reikninginn tilbúinn.
„Við vorum víst búin að panta
eitthvaö á eftir — eigum við þá að
hætta við það?“ spurðum við.
„Já, það væri ágætt ef þið vild-
uð hætta við það,“ svaraði
þjónustan hálf vandræðalega.
Hún kvaðst þó vona, að við kæmu
einhverntfma aftur.
En úti fyrir beið heill bílfarmur
af Þjóðverjum.
Þá var enn fegursti spölurinn
eftir: Eyjafjöllin, bergið með
grænum sillum eftir fugl,
vélbundið hey á túnum. Og
umfram allt jökullinn; sfðasti
jökullinn við leiðina sunnan
jökla.
I fjöllum dauðans
Sögulok
Framhald af bls. 12
hefðu af slysið, er flugvél frá Uruguay fórst í Andes-
fjöllum, hefðu fundizt í afskekktum dal. Þeir fóru að
stilla á aðrar stöðvar og það var eins og loftið væri kvikt
af þessum fréttum.
Augnablikið, sem þeir höfðu biðið svo lengi eftir, var
upprunnið. Þeir veifuðu höndum, hrópuðu til fjallatind-
anna, að þeir væru fundnir og þökkuðu Guði.
Um jólahald var ekki að tala i Andesfjöllunum. En þeir
opnuðu lítinn vindlakassa, sem þeir höfðu fundið, og
kveiktu sér í vindlum og þeim varð rótt í skapi. „Við
verðum að snyrta okkur,“ sagði Eduardo Strauch.
„Carlitos, líttu á hárið á þér. Þú ættir að greiða það.“
„Hverju skiptir það?“ sagði Daniel Fernandez, og benti
á bita og mannabein, sem lágu hingað og þangað um
flakið. Ættum við nú ekki að hreinsa til og grafa þetta?“
Fito Strauch spafkaði í snjóinn með stígvélinu. Enri'var
hann harðfrosinn. Þvl næst leit hann á tærð og mögur
andlit félaga sinna. „Við erum ekki menn til að grafa
holu, meðan snjórinn er svona harður."
„Hví skyldum við vera að leggja það erfiði á okkur?“
• sagði Pedro Algorta.
„En hvað ... ef þeir taka myndir?“ spurði Fernandez.
„Við brjótum myndavélarnar," sagði Paez.
„Hvað sem því líður" sagði Eduardo Strauch. „Það er
engin nauðsyn að fela það sem höfum gert. ..“
Þyrlur frá Chile fundu Parrado og Canessa í Los
Maitenes við rætur Andesfjalla morguninn eftir, 22.
desember. Þær héldu síðan áfram og tóku Parrado með*’
til aðstoðar við að finna slysstaðinn. Sex af piltunum voru
teknir upp í. Flogið var sfðan aftur til Los Maitenes og
Canessa bætt við. Lent var í bænum San Fernando um
kvöldið ...
Læknarnir þrír, sem skoðuðu piltana í sjúkrahúsi
bæjarins, komust fljótt að raunum, að þeir höfðu nærst á
einhverju meira en bræddum snjó f allar þessar vikur.
Einn af læknunum spurði Coche Inciarte: „Hvað átuð
þið?“
„Mannakjöt“ var svarið:
Læknirinn hélt áfram að fara höndum um fót Inciarte
án þess að segja eitt orð, og það var engin undrun í svip
hans.
Brátt varð læknunum það ljóst, að enginn af þeim, sem
komust af, var f líkamlegri hættu og andlegt ástand
þeirra framar öllum vonum. En eftir tvennu höfðu
læknarnir strax tekið. Annað var það, hve tregir þeir
voru til að tala, en hitt óttinn við að vera einir.
Þetta var ekki svo furðulegt um unga menn, sem höfðu
lifað tiu vikur í einangrun í Andesf jöllum, vitandi það, að
þeir höfðu borgið lffi sínu með því að neyta mannakjöts.
Læknarnir lögðu svo fyrir, að engum yrði hleypt inn til
þeirra, ekki einu sinni mæðrum Paez og Canessa, en þær
höfðu komað alla leið frá Uruguay með flugvél.
Ein undantekning var leyfð í þessu efni. Það var
aðstoðarpresturinn við sóknarkirkju þeirra, Faðir
Andres Rojas. Hann var 26 ára, en leit þó út fyrir að vera
enn yngri. Hann var frekar lágur vexti, svarthærður,
dökkur á hörund, með barnslegt andlit. Hann var ekki í
klerkabúningi, heldur gráum slopp og grárri skyrtu, sem
var opin í hálsinn.
Sá fyrsti, sem hann sá, var Coche Inciarte. Og jafn-
skjótt og hann vissi, að hann var prestur, létu orðin ekki á
sér standa — hann þuldi. Ungi presturinn hlustaði og
fullvissaði Inciarte síðan um, að hann og þeir félagar
hefðu ekki drýgt synd. „Ég kem aftur í kvöld,“ sagði
Faðir Andres, „og þá meðtekur þú heilaga kvöldmáltfð.“
„Og þá langar mig að skrifta," sagði Inciarte.
„Þú hefur skriftað," sagði presturinn, „i samtali
okkar.“
Með þvf að leyfa prestinum að heimsækja piltana,
höfðu læknarnir gripið til beztu lækningaraðferðar.
Ákvörðunin um að eta lfkami vina sinna hafði lagzt með
firnaþunga á samvizku piltanna. Þar eð það er kenning
kaþólsku kirkjunnar, að mannát sé leyfilegt f ýtrustu
neyð, gat ungi presturinn veitt þeim fyrirgefningu og
fullvissað þá um, að þeir hefðu ekki gert rangt....
Tuttugu og nfu af flugvélarfarþegunum komu ekki
aftur og endurkoma sextánmenninganna sannfærði ást-
vinina um dauða þeirra. Þeir fengu enn fremur stað-
festingu á því, að eiginmenn og eiginkonur væru ekki
aðeins til hinna dauðu, heldur hefðu þau verið etin að
líkindum. Það var engin furða, þó að sársauki og gremja
settist að þeim. En flestir földu það og samfögnuðu
sextánmenningunum.
Valeta læknir, faðir Carlos, sagði í viðtali við blað eitt í
Uruguay: „Við erum mjög hamingjusöm að sjá vini sonar
míns á meðal okkar. Já, við erum glöð og það, sem meira
er, við erum þakklát þeim 45, sem björguðu lífi þeirra 16,
sem afturkomu varð auðið. Og mér varð strax ljóst, að
enginn hefði getað haldið lífi á stað sem þessum og við
slík skilyrði án þess að grípa til djarfra ráða. Nú þegar ég
veit um allt, sem við hefur borið, þá endurtek ég: þökk sé
Guði, að þeir urðu ekki fleiri en 45, og að sextán heimili
hafa heimt sfna aftur."
Átjánda janúar 1973 flugu félagar úr Andesar-
björgunarsveitinni, ásamt katólskum presti og fleirum, i
þyrlum til flaksins. Þeir týndu saman leifar hinna dauðu.
Þeir klifruðu einnig upp á fjallstindinn til þess að ná I
líkin, sem snjórinn hafði nú bráðnað ofan af.
Þeir fundu blett um hálfa mílu frá slysstaðnum, sem
var í skjóli fyrir snjóflóðum, og þar gátu þeir grafið gröf.
Þar jörðuðu þeir líkin, sem enn sá ekki á og leifar hinna,
sem voru illa útleikin. Steinaltari var hlaðið hjá gröfinni
og á það festur járnkross. Krossinn var málaður gulur og
á einni hliðinni var áletrun með svörtum stöfum:
„Bræðrunum frá Uruguay. Frá heiminum." A aðra hlið
voru máluð orðin: „Herra, ó guð, til þín.“
Þá sneru þeir aftur til flaksins, skvettu á það olíu og
kveiktu í. Flakið fuðraði upp í vindinum. Síðan bjuggust
menn til brottfarar. Þögn fjallanna hafði verið rofin sí og
æ af hávaðanum í snjóskriðunum, og þeim fannst það
áhætta að dvelja lengur.