Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1975, Blaðsíða 8

Goðdalur ! Strandasýslu. Myndin er tekin eftir snjóflóðið, enda er bærinn ! rústum.
Þaö var sunnudaginn 12.
desember 1948, að ég vaknaði við
það um morguninn, að kominn
var aftaka bylur, frost töluvert og
veðurhæð afskapleg. Bleyta hafði
gengið áður og frost þar á eftir,
svo að hjarn var á og svellrunnið
viða, er veður þetta gerði. Storm-
urinn var strax svo mikill þennan
dag, að þrátt fyrir það, að lausa-
mjöll var lítil til að skafa i upp-
hafi, var bylurinn tvímælalaust sá
svartasti, sem komið hefur siðan
ég fluttist hingað á Brúará vorið
1941.
Veðurhæðin var það mikil, að
ég ætlaði varla að komast út i vík
þá, er Fúlavik er kölluð, og er hér
spölkorn fyrir utan bæinn, til að
gæta að tveim kindum, sem mig
vantaði kvöldið áður.
Daginn eftir var auðvitað engu
eða litlu betra, og entist það svo
allan þann dag. En á þriðjudags-
morgun var veðrið orðið töluvert
betra og fært fyrir karlmenn milli
bæja. Þó var svælings bylur.
Á miðvikudaginn var hríðar-
veður, en hæglátur fremur. Ofan-
kafald mikið og skafmoldrenning-
ur með jörðu. Þennan dag talaði
Páll Guðjónsson á Eyjum við mig
um að fara yfir að Kaldrananesi
og sækja baðlyf í fé, sem baða átli
strax og mögulegt væri. Lögboðin
kláðaböðun stóð þá hér yfir, og
var búið að baða fyrri böðun, en
sú síðari þurfti nauðsynlega að
fara fram þessa dagana, svo að
hægt væri að ljúka henni á öllum
bæjunum fyrir jólin. É_g sagðist
mundu fara, ef Magnúsi í Reykjar
vik þætti fært yfir fjörðinn með
mér. Hringdi ég síðan til hans
nokkru á eftir, og taldi hann ekki
meira en fært að fara, og einnig
vildi hann ekki láta baða fé sitt í
sliku veðri. Um kvöldið skánaði
veðrið heldur og talaði þá Magnús
við mig aftur og sagðist skyldu
fara yfir fjörðinn með mér þá
strax, ef ég vildi. Mér þótti það
hins vegar of seint, en sagðist
skyldu koma snemma næsta dag,
ef þá -yrði vænna veður. Þannig
var veðrið þessa fjóra daga, frá
þeim 11. til hins 16. des. 1948.
Fimmtudaginn 16. desember
fór ég á fætur með fyrstu skímu
og hélt inn að Reykjarvík. Þá var
veður heiðbjart, logn og frost, þó
ekki mjög mikið. Við Magnús fór-
um síðan yfir að Kaldrananesi —
sem ráðgert var —, og er við
komum aftur að Reykjarvík, var
Páll þar kominn og Númi bróðir
minn með honum til að baða hjá
Magnúsi, erj, ég hélt strax heim
með byrði nókkra. Var ófærð alla
leið. Þegar ég kom heim, fór ég
strax að sinna gegningum, því
skepnur voru allar inni. Að því
loknu fór ég inn i eldhús til fólks-
ins. Þá verður mér gengið að sím-
anum, og heyri ég þá, að Ragn-
heiður Benjamínsdóttir á Bakka
er að tala við Ingimund
Guðmundsson á Kaldrananesi.
Heyri ég, að hún segir: „Það er
voðalegt að heyra þetta frá Goð-
dal.“ — Ingimundur játar þvi, en
ekkert sögðu þau um þetta meira.
Eg sný mér að konu minni og
spyr: „Inga, hefur þú frétt nokk-
uð alvarlegt úr símanum?“ —
„Nei,“ sagði hún með hræðslu-
svip, þvi að hún sá, að mér var
brugðið. Ég sagði þá með hægð
við hana því að hún var barnshaf-
andi og komin langt á leið: „Það
er kannski ekkert, góða min. Það
var verið að segja að það hefði
eitthvað komið fyrir í Goðdal. Ég
veit ekki, hvað það er, kannski
komið snjóflóð á skepnur eða eitt-
hvað þessháttar. Ég vona bara, að
það sé ekki fólkið, sem orðið hef-
ur fyrir þvi.“
Meðan við erum að tala um
þetta, er hringt á Brúará. Er það
Matthias Helgason á Kaldrana-
nesi. Er við höfum heilsazt, spyr
ég hann strax frétta. „Já, það eru
slæmar fréttir frá Goðdal,“ segir
hann, „það hefur komið snjóflóð á
bæinn. Pósturinn kom þarna í dag
og sá, að húsið var i kafi í fönn
ekkert lífsmark að sjá.“ — „Þetta
er voðalegt að heyra,“ sagði ég.
Fór þá Ragnheiður á Bakka að
segja mér, að Halldór Ölafsson,
sonarsonur hennar, sem fór með
póstinn fram í Goðdal, hefði séð
einhvern part af húsinu upp úr
fönninni, Iíkt og það hefði brotn-
að. Ennfremur sagði hún mér, að
menn frá Skarði, sem þar voru
staddir, er fréttin kom, væru
farnir fyrir nokkru fram eftir, og
Matthíassagði, að sex menn væru
að leggja af stað frá Kaldrana-
nesi. Ég fór þá úr simanum og
sagði við Ingu: „Ég verð að fara
tafarlaust fram að Goðdal. Snjó-
flóð hefur komið á fólkið, og eng-
inn veit, hvenær það hefur orðið.
Þú verður að vera ein heima með'
börnunum og reyna að vera róleg,
vina min.“ Hún vildi ekki, að ég
færi, því að hún vissi, að ég var
óhraustur, en ferðin löng og erfið,
því mikil ófærð var. Ég sagði
henni, að ég hefði engan frið
heima, þar sem Jóhann frændi
minn og fólkið hans væri grafið i
fönn. Ég yrði því að fara. Ef ég
gæfist upp á leiðinni, mundi ég
fara á þann bæ, er næstur væri,
og hvílast þar. Hún féllst þá á
þetta og sagðist skyldu vera róleg.
Ég kvaddi svo i skyndi og fór eins
og ég stóð.
Þegar ég kom að Reykjarvík,
voru þeir Páll að enda við að
baða. Við fórum heim og drukk-
um kaffi í flýti, og síðan héldu
þeir Páll og Númi með mér. Veð-
ur fór þá versnandi og alltaf var
ófærð. Ofankafald var ekki mikið,
en skafrenningur og fór harðn-
andi. Siðan kom myrkrið. Er við
komum að Asmundarnesi, fór ég
inn í dyrnar og spurði, hvort eitt-

Sigurður Rósmundsson
SNJ0-
FLOÐIÐ
íGOÐDAL
12. desember 19U8
Frásögn þessi var skráð
aðeins fáum dögum eftir
aðkomurwb og höfuvdurinn tók
sjálfur þátt í björgunar-
starfínu
hvað hefði frétzt, en þvi var neit-
að. Héldum við svo áfram. Er við
vorjjm rétt komnir að Svanshóli,
mættum við Áskeli Jónssyni á
Kaldrananesi. Kom hann frá bæn-
um. Hann sagði okkur, að búið
væri að finna einn manninn,
Jónas Sæmundsson, og hefði
hann verið með dálitlu lifsmarki.
Meira vissi hann ekki. Þetta voru
þung tíðindi fyrir okkur. Varð nú
ótti minn að vissu. Bjóst ég nú
við, að enginn væri á lífi. Fólkið i
Goðdal var allt mér náskylt, en
hefði þó ekki svo þurft að vera til
þess að þetta hræðilega atvik
fengi mjög á mig.
Ein hugsun var þó mest ráðandi
hjá mér sem öllum hinum: að
halda fram ferðinni, ef vera
kynni, að maður gæti orðið að
einhverju liði. Heima á Svanshóli